Katalog wystawy "Portret zapomnianej prowincji kieleckiej. Pierściński, Buczkowski, Gajewski" która miała miejsce w Parku Etnograficznym w Tokarni - Muzeum Wsi Kieleckiej w Kielcach w 2021 roku.
Świat prowincji położony z dala od głównego nurtu życia społecznego fascynował fotografów niemal od zawsze. Dokumentowanie i fotografowanie miejsc peryferyjnych, obrzeży, odizolowanych kulturalnie i cywilizacyjnie zaliczyć można do bogatego nurtu tzw. fotografii socjologicznej, mającej w Polsce wielu znakomitych przedstawicieli. Można wśród nich wymienić np. przedwojennego reportera Aleksandra Minorskiego, czy Jerzego Benedykat Dorysa z jego zdjęciami Kazimierza Dolnego nad Wisłą. Świetnym przykładem fotografowania prowincji w międzywojennej Polsce były bez wątpienia prace amerykanki Louise Arner Boyd, która zrealizowała ciekawy portret małych miasteczek II Rzeczpospolitej. Z powojennych dokonań artystycznych warto tu wymienić monumentalny "Zapis socjologiczny" Zofii Rydet, a z dorobku kieleckich fotografików znakomite zdjęcia Jerzego Piątka podsumowane albumem "Smutek i urok prowincji". Egzotyka pogranicza wiejsko-miejskiego z jej drewnianą zabudową, jarmarkami i tradycyjnymi zajęciami, żywo interesowała przed laty fotografów należących do grona przedstawicieli słynnej Kieleckiej Szkoły Krajobrazu. W wielu wypadkach dokumentacja z plenerów i wypraw terenowych, tworzona przez nich na marginesie nowatorskich, artystycznych poszukiwań "geometrii" świętokrzyskiego pejzażu, pozostawiła interesujące ślady w archiwach znanych fotografików. Wartość takich rzadko pokazywanych zdjęć, ujawnia się najczęściej po latach, ukazując obrazy świata minionego – jeszcze niedawno obecnego w naszym życiu. Ich znaczenie powoli doceniają miejskie, etnograficzne i regionalne instytucje muzealne. W 2021 roku dzięki środkom pozyskanym przez Muzeum Wsi Kieleckiej z Narodowego Centrum Kultury zrealizowano wystawę pt. "Portret zapomnianej prowincji kieleckiej". W założeniach przedsięwzięcia za główny cel programu przyjęto pozyskanie prac fotograficznych dokumentujących pod względem historycznym, etnograficznym i społecznym różne przejawy życia wsi i małych miasteczek, w powiązaniu z lokalnym krajobrazem Kielecczyzny. Fotogramy wykonane na przestrzeni od lat 60. do 80. XX wieku, miały posłużyć przede wszystkim wzbogaceniu zbiorów MWK, w których od lat znajduje się olbrzymia kolekcja zdjęć Pawła Pierścińskiego, licząca 3426 oryginalnych pozytywów, diapozytywów i negatywów. Wystawa i przedsięwzięcia zrealizowane w ramach Programu Kultura – Interwencje przewidywały zakup 100 fotogramów, pochodzących z autorskich archiwów znanego fotografika Janusza Buczkowskiego oraz utytułowanego fotografa-dokumentalisty Janusza Stanisława Gajewskiego. Wybrane prace wspomnianych autorów wraz z fotogramami Pawła Pierścińskiego złożyły się na plenerową ekspozycję, którą zaprezentowano publiczności od 24 IX 2021 r., na terenie Parku Etnograficznego w Tokarni. Miejsce eksponowania wystawy czyli skansen, będący muzeum etnograficznym na świeżym powietrzu wybrano nieprzypadkowo, w nawiązaniu do podejmowanej tematyki. Tytułowa "prowincja" uwieczniana w pracach znanych fotografików jest od 45 lat tematem badań podejmowanych przez etnografów, historyków i konserwatorów, zachowujących dziedzictwo ludowej kultury materialnej i duchowej dawnej wsi i miasteczek Kielecczyzny.
Leszek Gawlik
Portret zapomnianej prowincji kieleckiej. Pierściński, Buczkowski, Gajewski
- Redakcja: Leszek Gawlik, Beata Ryń
- Skład i opracowanie graficzne: Grzegorz Chorążek
- Tłumaczenie: Cezary Gola
- Zdjęcia na okładce: Janusz Buczkowski
- Wydawca: Muzeum Wsi Kieleckiej
- ISBN: 978-83-65037-09-1
- Rok wydania: 2021
- Ilość stron: 104
- Wymiary: 210x300mm
- Oprawa: miękka
- Język: polski, angielski
- Wydanie: pierwsze
Książka dostępna jest w postaci elektronicznej, na stronie wydawcy Muzeum Wsi Kieleckiej.