Edward Hartwig - urodzony 6 września 1909 roku w Moskwie, zmarł 28 października 2003 roku w Warszawie. Wybitny polski artysta fotografik, który wywarł olbrzymi wpływ na rozwój polskiej fotografii w latach 60. i 70 XX wieku. Członek ZPAF (w tym także członek honorowy), wielokrotny przewodniczący Rady Artystycznej. Pochodził z rodziny gdzie fotografia gościła praktycznie od zawsze. Jego ojciec Ludwig Hartwig prowadził zakład fotograficzny w Moskwie, a potem po przyjeździe do Polski w 1918 roku w Lublinie. Około 1925 roku sam Edward Hartwig zajął się fotografią. Jak sam później wspominał "Fotografia w moim przypadku wynikała trochę z obciążenia rodzinnego. W tym samym zawodzie pracował mój ojciec. Jako najstarszy z licznego rodzeństwa przeznaczony zostałem - niejako odgórnie - kontynuowania fotografii i pomocy ojcu. Przyjąłem to sceptycznie. Myślałem wtedy o wyższych regionach, a fotograf był tylko rzemieślnikiem."
W latach od 1944 - 1947 roku przebywał w obozie pracy NKWD w Borowiczach. Jest to jedna z mniej znanych kart historii życia Edwarda Hartwiga. Po latach wykonał dokumentacje fotograficzną obozu. Wystawa prac.
Po wojnie Edward Hartwig przeprowadza się do Warszawy. Aktywnie uczestniczy w powstaniu Związku Polskich Artystów Fotografików wkrótce zostając jego członkiem honorowym a następnie przez wiele lat jest wiceprezesem do spraw artystycznych i przewodniczącym Komisji Artystycznej ZPAF, zasiadał również w Międzynarodowej Komisji Artystycznej Federation Internationale d'Art Photographique (FIAP). Przez cały czas eksperymentuje z różnymi formami, cały czas zaskakując krytykę. Fascynował go pejzaż i portret, głównie fotografia czarno-biała, choć pojawiały sie czasem fascynację kolorem.
W latach 50-tych pracował jako fotograf teatralny. Dużym wydarzeniem w fotografii polskiej tych lat był album jego prac pt. Kulisy teatru (Warszawa 1969, II wydanie 1974 i III - 1983) pokazujący w nowoczesny sposób grafizację obrazu. Powrotem do czasu młodości i stereotypu polskości był kolejny album Wierzby (Warszawa 1989 Najbardziej znane są inspirowane impresjonizmem czarno-białe pejzaże z rozpoznawalną wierzbą. Ponadto wiele innych projektów, których nie sposób wymienić. Od początku lat 50. z jego nazwiskiem utożsamiono w Polsce synonim "fotografii artystycznej".
W latach następnych był jednym z najważniejszych przedstawicieli fotografików polskich. Wielokrotnie nagradzany, brał udział w większości organizowanych wówczas konkursów i wystaw. Jako jeden z niewielu znanych fotografów poszukiwał ciekawych rozwiązań formalnych (Robotnicy i maszyny). W 1958 roku w Warszawie opublikowano słynny album Fotografika (drugie wydanie w 1960), który określił styl Hartwiga jako wybitnego estety o tradycji malarskiej, a jednocześnie twórcy grafizującego, zbliżającego się do nowoczesnej, abstrakcyjnej, często plakatowej formy.
W 1988 roku odbyła się indywidualna prezentacja jego prac na słynnym Houston Fotofest w USA. Podobny pokaz miał miejsce w 1990 roku w ramach wielkiej wystawy L'AnnÉe de l'Est w Musée de l'Elysée w Lozannie. W 1991 roku dzięki Jerzemu Olkowi miał indywidualną ekspozycję na II Fotokonferencji Wschód-Zachód "Europejska Wymiana", która była najważniejszą międzynarodową wystawą fotograficzną, jaka odbyła się w Polsce w latach 90. Na temat fotografii pisał:
"Fotografia - to sztuka wizualna, którą można realizować tradycyjnymi metodami, warto sięgać też do świata wyobraźni, fantazji. W mojej praktyce często kieruję się intuicją, bez której nie ma sztuki."
Dorobek Edwarda Hartwiga jest ogromny. Prace artysty zostały zawarte w kilkunastu tytułach albumów, których jest autorem np.: Fotografika, Kulisy Teatru, Wariacje Fotograficzne, Pieniny, Moja ziemia Akropol, Żelazowa Wola, Wierzby, Halny. Fotografie Edwarda Hartwiga były wielokrotnie publikowane w wydawnictwach zbiorowych np. książce Lecha Grabowskiego "Wśród polskich mistrzów kamery" z 1964 roku, w albumie "Almanach Fotografiki Polskiej 1965. ZPAF" z 1966 roku, w albumie "25 lat Fotografiki Polskiej" z 1969 roku, w albumie "Polska w Fotografii Artystycznej z 1974 roku, w katalogu "Polska fotografia artystyczna po roku 1939" z 1977 roku, w katalogu "Salon zaproszonych" z 1984 roku, w katalogu "Polska Fotografia Krajobrazowa 1944-1984", w katalogu "Polska Współczesna Fotografia Artystyczna" z 1985 roku, w katalogu "2. Salon zaproszonych" z 1986 roku, w katalogu "3. Salon zaproszonych" z 1988 roku, książce Krystyny Łyczywek "Rozmowy o fotografii. 1970-1990" z 1990 roku, książce pod redakcją Wiesława Prażucha "150 lat fotografii polskiej" z 1991 roku, katalogu "Fotografia Polska 1900-1939" z 1996 roku, katalogu wystawy "Fotografia '97" z 1997 roku, katalogu wystawy "Fotografia '98" z 1998 roku, w opracowaniu Jerzego Lewczyńskiego "Antologia Fotografii Polskiej" z 1999 roku, albumach "Polska fotografia krajoznawcza" i "Mistrzowie Polskiego Pejzażu" z 2000 roku, w katalogu "500. wystawa w Galerii Fotografii Łódzkiego Towarzystwa Fotograficznego", w albumie okolicznościowym z okazji 60-lecia ZPAF "Polish Photography in 20th Century", w opracowaniu "Fotografowie 1946-2006. Słownik Biograficzny Fotografów Polskich", katalogu zbiorowej wystawy "100 Years of Polish Photography the Collection of Muzeum Sztuki in Lodz / XX Wiek w Fotografii Polskiej z Kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi" w The Shoto Museum of Art in Tokyo and Niigata City Art Museum w Japonii w 2006 roku, w opracowaniu Adama Soboty "Fotografia. Katalog zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu", w książce "Niech żyje fotografia. 20 lat Dni Fotografii w Świdnicy" z 2007 roku, w katalogu wystawy zbiorowej "Światłoczułe. Kolekcje fotografii w Muzeum Narodowym w Warszawie" z okazji 170-lecia ogłoszenia wynalazku fotografii z 2009 roku, w jubileuszowym albumie "XX lat Galerii Fotografii B&B" z 2012 roku, monograficznym albumie "Akt w polskiej fotografii" pod redakcją Jerzego Piątka z 2013 roku, katalogu wystawy "Fotografia subiektywna w sztuce polskiej 1956-1969" z 2016 roku, w opracowaniu Adama Soboty "Nowe Horyzonty w Nowych Mediach" z 2017 roku, w katalogu wystawy "Krajobrazy (w) pamięci. Pejzaż w polskiej fotografii" z 2021 roku, w książce "Fotografika. Fotografia artystyczna w Polsce 1927-1978", katalogu wystawy "Galeria Fotografii B&B. 30 lat 1992-2022" z 2022 roku oraz wielu innych albumach i fachowej prasie fotograficznej w wielu krajach. Nie należy zapominać o kilkudziesięciu wystawach indywidualnych a także o udziale w słynnej wystawie Dziesięciu Fotografików Świata zorganizowanej przez FIAP, międzynarodowe stowarzyszenie Sztuki Fotograficznej. FIAP przyznał mu także tytuł Honoraire Excellence.
Jako jedyny polski fotograf trzykrotnie prezentował swoje prace w ramach wielkich wystaw retrospektywnych w Zachęcie, miał dziesiątki wystaw w kraju i zagranicą m.in. w Paryżu, Mediolanie, Atenach, Amsterdamie, Loznannie a także w Japonii i USA.
Prace artysty można znaleźć w kolekcjach prywatnych oraz zbiorach muzealnych Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Fotografii w Krakowie, Muzeum w Kazimierzu Dolnym, w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie, Muzeum Historycznym Miasta Stołecznego Warszawy, Muzeum Teatralnym w Warszawie, Ośrodku "Brama Grodzka - Teatr NN" w Lublinie, Muzeum Miejskim w Lublinie, Bibliotece Narodowej w Warszawie, w Bibliotheque National w Paryżu we Francji, w Musee de l'Elysee w Lozannie w Szwajcarii, Murray Forbes Collection w Cambridge w Massachusetts w USA), Portrait Collection Museum of Fine Arts w Houston w USA, Nawigator Foundation w Bostonie w USA, Victoria & Albert Museum w Londynie, Israel Museum w Tel Avivie w Izraelu.
Edward Hartwig za swoją twórczość fotograficzną otrzymał liczne nagrody oraz odznaczenia państwowe, m.in. w 1955 roku Złoty Krzyż Zasługi oraz Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, w 1959 roku Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Medal Olimpijski na Igrzyskach w Rzymie za fotografię sportową w 1960 roku, doroczną nagrodę Miasta Stołecznego Warszawy w 1961 oraz 1997 roku, Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki III stopnia za działalność artystyczną w dziedzinie plastyki w 1965 roku, Złoty Medal Miasta Bordeaux we Francji w 1968 roku, Srebrny Medal Miasta Paryża we Francji w 1986 roku, Odznakę "Zasłużony dla Miasta Lublina" w 1986 roku, Medal im. Jana Bułhaka w 1987 roku, odznakę tytuł honorowy "Zasłużony dla Kultury Narodowej" w 1988 roku, nagrodę Artystyczną im. Włodzimierza Pietrzaka w 1989 roku, nagrodę Honorową "Najpiękniejsza książka roku" w konkursie Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek w 1996 roku, Srebrny Medal za całokształt twórczości na Międzynarodowym Sympozjum Sztuki Wizualnej w Paryżu we Francji w 1990 roku oraz Medal Miasta Lublina w 2003 roku.
W 2000 roku powstał dokumentalny film biograficzny pt. "Hartwig" o życiu i dokonaniach artystycznych fotografa, który zrealizował Adam Wiesław Kulik.
W 2001 roku w Warszawie nakładem wydawnictwa Terra Nova ukazała się książka z cyklu Fotografia Polska - poświęcona Edwardowi Hartwigowi.
W 2017 roku powstała Fundacja im. Edwarda Hartwiga, powołana do opieki nad archiwum słynnego fotografa. Jej celem jest opracowanie i popularyzacja dorobku Edwarda Hartwiga. Założycielką fundacji jest córka fotografa Danuta Hartwig-Saulewicz.
W 2019 roku dzięki Fundacji im. Edwarda Hartwiga ukazała się monografia, pod redakcją dr Mariki Kuźmicz pt. "Edward Hartwig. Fotografiki" która jest pierwszą próbą rewizji twórczości artysty.
Wybrane albumy
- Lublin. Stare Miasto - Wydawnictwo Sztuka - 1955
- Łazienki - Wydawnictwo Sztuka - 1955
- Lublin (ze wstępem Julii Hartwig) - Wydawnictwo Sport i Turystyka - 1956
- Kazimierz nad Wisłą - Wydawnictwo Sztuka - 1957
- Fotografika - Wydawnictwo Arkady - 1958
- Kazimierz nad Wisłą - Wydawnictwo Sport i Turystyka - 1958
- Moja ziemia - Wydawnictwo Sport Turystka - 1960
- Akropol - Wydawnictwo Arkady - 1962
- Teatr Narodowy w Warszawie - Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe - 1962
- Kraków - Wydawnictwo Sport i Turystyka - 1964
- Pieniny - Wydawnictwo Sport i Turystyka - 1966
- Fotograficy świata. Edward Hartwig - Wydawnictwo Odeon (Praga, Czechy) - 1966
- Kulisy teatru - Wydawnictwo Arkady - 1969
- Warszawa - Wydawnictwo Sport i Turystyka - 1974
- Łowicz - Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza - 1975
- Żelazowa Wola - Wydawnictwo Arkady - 1975
- Wariacje fotograficzne - Krajowa Agencja Wydawnicza - 1978
- Tematy fotograficzne - Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe - 1978
- Kraków - Wydawnictwo Sport i Turystyka - 1982
- Kwiaty ziemi ojczystej - Wydawnictwo Nasza Księgarnia - 1983
- Lublin - Wydawnictwo Sport i Turystyka - 1983
- Mistrzowie europejskiej kamery - Brno - 1983
- Wierzby - Wydawnictwo Sport i Turystyka - 1989
- Kazimierz Dolny (wraz z córką Ewą Hartwig-Fijałkowską) - Wydawnictwo Sport i Turystyka - 1991
- Żelazowa Wola (wraz z córką Ewą Hartwig-Fijałkowską) - Wydawnictwo Voyager - 1993
- Polska Edwarda Hartwiga - Wydawnictwo Jumaz - 1995
- Spotkanie z Chopinem - Wydawnictwo Fundacji Buchnera - 1995
- Lublin i okolice. Wspomnienie (ze wstępem Julii Hartwig) - Wydawnictwo UMCS - 1997
- Mój Kazimierz - Wydawnictwo UMCS - 1998
- Halny - Wydawnictwo UMCS - 1999
- Mistrzowie Polskiego Pejzażu - Wydawnictwo ZPAF - 2000
- Edward Hartwig (1909–2003). Fotografie - Muzeum Narodowe w Warszawie - 2004
- Edward Hartwig. Stulecie urodzin - ZPAF Okręg Warszawski - 2009
- Edward Hartwig. Mazowieckie Krajobrazy - Muzeum Wsi Radomskiej - 2023
- Edward Hartwig. Fotoplastykon lubelski - Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN" - 2024
Wybrane wystawy indywidualne i zbiorowe
- 1929 r. - pierwsza indywidualna wystawa fotografii Edwarda Hartwiga - Lublin
- 1935 r. - IX Międzynarodowy Salon Fotografii
- 1937 r. - Wystawa w Muzeum Lubelskim
- 1937 r. - X Międzynarodowy Salon Fotografii
- 1938 r. - Wystawa Fotografiki Polskiej - Lublin
- 1938 r. - I Polska Wystawa Fotografii Ojczystej - Warszawa
- 1939 r. - XIX Salon Fotografii - Warszawa
- 1944 r. - wystawa indywidualna w Muzeum Lubelskim - Lublin
- 1944 r. - udział w Wystawie Fotografii Ojczystej - Lublin
- 1948 r. - wystawa indywidualna Fotografika Edwarda Hartwiga - Lublin
- 1948 r. - wystawa zbiorowa Nowoczesna Fotografika Polska - Klub Młodych Artystów i Naukowców, Warszawa
- 1948 r. - wystawa zbiorowa Wystawa Sztuki Nowoczesnej - Kraków
- 1949 r. - wystawa indywidualna - Ośrodek Fotografii Artystycznej, Częstochowa
- 1949 r. - wystawa zbiorowa Pokój zwycięża - Muzeum Narodowe, Warszawa
- 1951 r. - wystawa indywidualna w ramach Drugiej Częstochowskiej Wystawy Fotografiki - Częstochowa
- 1955 r. - wystawa indywidualna Lublin miasto PKWN - Kordegarda, Warszawa
- 1955 r. - wystawa zbiorowa Międzynarodowa Wystawa Fotografii Europejskiej - Wielka Brytania
- 1956 r. - VI Ogólnopolska Wystawa Fotografiki
- 1957 r. - wystawa indywidualna Lublin w fotografice Edwarda Hartwiga - Kordegarda, Warszawa
- 1959 r. - wystawa indywidualna Fotografika Edwarda Hartwiga - Zachęta, Warszawa
- 1959 r. - wystawa indywidualna - Societe Framcaise de Photographie, Galerie Montalambert, Paryż, Francja
- 1961 r. - wystawa indywidualna - Galeria Krzysztofory, Kraków
- 1963 r. - Kulisy teatru - Pałac Kultury, Warszawa
- 1968 r. - udział w wystawie zbiorowej Fotografia subiektywna - Pałac Sztuki, Kraków
- 1969 r. - wystawa zbiorowa - 10 fotografów świata - Wiedeń, Austria
- 1970 r. - Warszawa - Kordegarda, Warszawa
- 1971 r. - wystawa indywidualna - Societe Framcaise de Photographie, Paryż, Francja
- 1971 r. - Fotografowie poszukujący -wystawa zbiorowa - Warszawa
- 1971 r. - Fotografika - Zachęta, Warszawa
- 1975 r. - Kulisy teatru - Zachęta, Warszawa,
- 1977 r. - Polska fotografia artystyczna do 1939 roku - wystawa zbiorowa - Muzeum Narodowe, Wrocław
- 1979 r. - W moim świecie - Zachęta, Warszawa
- 1979 r. - Fotografie z lat 1924-1979 - Stara Galeria ZPAF - Warszawa
- 1979 r. - Lublin w fotogramach Edwarda Hartwiga, Lublin
- 1979 r. - Fotografia polska 1839–1979 - wystawa zbiorowa - Nowy Jork, USA
- 1981 r. - wystawa indywidualna - Londyn
- 1981 r. - wystawa zbiorowa La Photographie Polonaise 1900-1981 - Paryż, Francja
- 1983 r. - Strefy ochronne - galeria Mała ZPAF, Warszawa
- 1984 r. - Kazimierz, Lublin - miasta mojej młodości - Kazimierz Dolny, Lublin
- 1984 r. - wystawa indywidualna - Fotofest - Houston, USA
- 1986 r. - Edward Hartwig - próba syntezy - Gorzów Wielkopolski
- 1987 r. - 20 x Edward Hartwig - Dom Środowisk Twórczych, Kielce
- 1987 r. - Krajobrazy świata w fotografiach polskich podróżników - wystawa zbiorowa - Zachęta, Warszawa
- 1988 r. - Prace z lat 1923-1987 - Bydgoszcz
- 1988 r. - Zasłony - Galeria Fotografii Elementarnej - Lądek Zdrój
- 1988 r. - Zaproszenie do szatni - Galeria Foto-Medium Art. - Wrocław
- 1988 r. - wystawa indywidualna - Fotofest - Houston, USA
- 1990 r. - wystawa retrospektywna podczas L’annee de l’Est - Lozanna, Szwajcaria
- 1990 r. - wystawa indywidualna Foto uit Oost - De Beurs van Berlage, Amsterdam, Holandia
- 1991 r. - Edward Hartwig – własne spotkania - Galeria Fotografii Łódzkiego Towarzystwa Fotograficznego, Łódź
- 1992 r. - Foto Sacrum - Lublin
- 1993 r. - Ludzie teatru. Impresje fotograficzne - Kalisz
- 1994 r. - Czas wspomnień. Na bieżąco - Galeria ZPAF, Warszawa
- 1994 r. - wystawa indywidualna Edward Hartwig - Galeria Związku Fotografików Łotewskich - Ryga, Łotwa
- 1994 r. - IV Międzynarodowe Triennale Sztuki, Majdanek 94 udział w wystawie zbiorowej członków Jury - Majdanek
- 1995 r. - wystawa indywidualna Edward Hartwig - Muzeum Historii Fotografii, Kraków
- 1995 r. - Edward Hartwig. Fotografia - Ośrodek "Brama Grodzka – Teatr NN" - Lublin
- 1997 r. - wystawa indywidualna Edward Hartwig - Zachęta, Warszawa
- 1999 r. - 9 fotografii - Mała Galeria, Warszawa
- 1999 r. - wystawa indywidualna 90 urodziny Edwarda Hartwiga - Dolnośląskie Centrum Kultury - Wrocław
- 2000 r. - Impresje w kolorze - Galeria Bayer, Warszawa
- 2001 r. - Duotony - Centrum Sztuki Współczesnej, Warszawa
- 2002 r. - Założyciele i nestorzy ZPAF - wystawa zbiorowa - Warszawa
- 2002 r. - Edward Hartwig - Mała Galeria Fotografiki ZPAF, Toruń
- 2002 r. - wystawa zbiorowa polskiej sztuki w ramach Roku Kultury Krajów Europy Środkowo-Wschodniej Kraje reform - kraje kultury - Leberkusen, Niemcy
- 2003 r. - wystawa indywidualna - Galeria Wirydarz - Lublin
- 2004 r. - Edward Hartwig 1909–2003. Fotografie - Muzeum Narodowe - Warszawa
- 2008 r. - Edward Hartwig - fotograf Lublina - Galeria 1, im. Bogusława Słomki - Lublin
- 2008 r. - Majdanek w fotografii Edwarda Hartwiga - Państwowe Muzeum na Majdanku w Lublinie - Majdanek
- 2009 r. - Edward Hartwig - Stulecie urodzin - Stara Galeria ZPAF - Warszawa,
- 2010 r. - Wierzby - Fotografie Edwarda Hartwiga - Galeria Fotografii im. Edwarda Hartwiga w Wigrach - Wigry
- 2010 r. - Edward Hartwig - Spotkania z Chopinem - fotografie wykonane w Żelazowej Woli i okolicach w latach 1970 - 1993 - Krakowskie Przedmieście, Warszawa
- 2012 r - Majdanek w fotografii Edwarda Hartwiga - Hrubieszowski Dom Kultury - Hrubieszów
- 2013 r. - Wierzby - Mazowiecki Urzęd Wojewódzki w Warszawie - Warszawa
- 2013 r. - Edward Hartwig. Znany i nieznany - Konstanciński Dom Kultury - Konstancin
- 2014 r. - Zamglenia i kolory - Galeria Wystaw Czasowych, Zamek Królewski w Warszawie - Warszawa
- 2014 r. - Edward Hartwig. Nowatorski, nieznany, nieobecny - Tarnowskie Centrum Kultury - Tarnów
- 2015 r. - Portrety - Fotografie Edwarda Hartwiga - Galeria Fotografii Europejskiego Centrum Sztuki - Białystok
- 2016 r. - Edward Hartwig - Fotografia - Muzeum Regionalne Samorządowego Centrum Kultury w Mielcu - Mielec
- 2018 r. - Wierzby - Galeria przy Kozach - Służewski Dom Kultury, Warszawa
- 2019 r. - Fotografia Hartwigów w Domu Kuncewiczów - Dom Kuncewiczów Oddział Muzeum Nadwiślańskiego - Kazimierz Dolny
- 2019 r. - Fotoblok. Europa Środkowa w książkach fotograficznych - wystawa zbiorowa - Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, Kraków
- 2019 - 2020 r. - Fotografika. Edward Hartwig - Muzeum Fotografii w Krakowie - Kraków
- 2022 r. - Hartwig: niedokończony portret - Hartwig: Unfinished Portrait - Galeria - 1 - Pałac Czapskich, Akademia Sztuk Pięknych, Warszawa
- 2023 r. - Edward Hartwig. Mazowieckie Krajobrazy - Muzeum Wsi Radomskiej, Radom
- 2023 r. - Edward Hartwig. Wywoływanie - 9. Vintage Photo Festival, Bydgoskie Centrum Sztuki, Bydgoszcz
- 2023 r. - Edward Hartwig. Kolor czy…? - Galeria Teatru NN, Lublin
- 2023 r. - Another Vision Of The Woman - LFS Art Gallery, Warszawa
- 2024 r. - Another Vision Of The Woman - III Festiwal Fotografii FOTOPERYFERIE - BWA Galeria Mała, Kielce
- 2024 r. - Teatr Edwarda Hartwiga - Zaułek Hartwigów, Lublin
- 2024 r. - 1954 - Ośrodek "Brama Grodzka Teatr NN", Lublin
Strona www: http://edwardhartwig.pl