Książka pod redakcją Mariki Kuźmicz pt. "Edward Hartwig. Fotografiki" wydana przez Fundację im. Edwarda Hartwiga w 2019 roku jest pierwszą próbą rewizji twórczości artysty, który z jednej strony określany był jako "najsłynniejszy polski fotograf", z drugiej natomiast nie doczekał nigdy swojej monografii.

Autorzy tekstów przyjrzeli się różnych aspektom działalności i biografii Hartwiga. Łukasz Gorczyca przeanalizował ważne pole aktywności fotografa, jakim było tworzenie i wydawanie książek fotograficznych, poczynając od kanonicznej Fotografiki z 1960 roku. Adam Mazur pochylił się nad złożonym pojęciem "fotografiki", jego znaczeniem w twórczości Hartwiga i w szerszym kontekście polskiego pola fotografii przed- i powojennej. Karolina Puchała-Rojek analizuje ważne i skrajnie różne od siebie momenty we wczesnej biografii fotografa: szczęśliwy okres studiów fotograficznych w Wiedniu i dramatyczny czas zesłania do obozu w Jogle. Ważnym rozdziałem twórczości Hartwiga była fotografia teatralna, której swój tekst poświęciła Weronika Kobylińska-Bunsch. Marika Kuźmicz analizuje podejście Hartwiga do fotografii jako medium.

Zdjęcia i ilustracje które wykorzystano w książce dzięki uprzejmości Danuty Hartwig-Saulewicz oraz Antoniego Saulewicza.

Książka została dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego ze środków Promocji Funduszu Kultury.

Edward Hartwig. Fotografiki

• Zdjęcia: Edward Hartwig
• Redakcja: Marika Kuźmicz
• Koordynacja: Dariusz Mikołajczyk
• Współpraca redakcyjna: Jakub Zgierski
• Projekt graficzny: Artur Frankowski, Magdalena Frankowska
• Tłumaczenie: Christopher Smith, Olga Drenda
• Reprodukcje: Dariusz Mikołajczyk
• Wydawnictwo: Fundacja im. Edwarda Hartwiga
• Rok wydania: 2019
• ISBN: 978-83-956482-0-5
• Oprawa: twarda
• Ilość stron: 352
• Wymiary: 277x208 mm
• Język: polski, angielski
• Wydanie: pierwsze

Edward Hartwig urodził się 6 września 1909 roku w Moskwie. W czasie rewolucji październikowej wraz z rodzicami wyjechał z Rosji i trafił do Lublina. W Lublinie ukończył szkołę powszechną i Gimnazjum im. Stanisława Staszica, uczęszczał też do prywatnej szkoły malarstwa Henryka Wiercińskiego. Jako uczeń odgrywał niewielkie role w Teatrze Miejskim w Lublinie. Edward Hartwig już w dzieciństwie miał pierwszy kontakt z fotografią - pomagał ojcu, Ludwikowi Hartwigowi, w zakładzie fotograficznym. Pierwsze samodzielne zdjęcia Lublina wykonał około 1920 roku za namową, albo raczej na polecenie ojca, który wręczył mu aparat fotograficzny 9x12 cm ze statywem, trzy kasety i kazał zrobić zdjęcia na Starym Mieście. Później świadomie zaczął zajmować się fotografią. Na początku lat 30. XX wieku przejął po ojcu pracownię ulicy Narutowicza 19 i wraz z żoną Heleną (1910-1998) – aktywną fotograficzką, członkinią ZPAF – prowadził własny zakład fotograficzny. Zaczął publikować i uczestniczył w wielu wystawach krajowych. W 1930 roku miał w Lublinie pierwszą indywidualną wystawę. Do 1939 roku wziął udział w kilku wystawach zbiorowych, między innymi w I Polskiej Wystawie Fotografii Ojczystej. W latach 1935-1937 odbył studia w Wiedniu w Instytucie Graficznym, w pracowni prof. Rudolfa Kopitza i Hansa Daimlera, gdzie zetknął się z dorobkiem światowej fotografii. W czasie wojny Edward Hartwig mieszkał w Lublinie. Od 1944 do 1947 roku przebywał w obozie pracy NKWD w Borowiczach. Po wojnie przeprowadził się do Warszawy, w której mieszkał do końca życia. Praktyka Edwarda Hartwiga była zaprzeczeniem tego, co potocznie myślimy o fotografowaniu - równie istotny (może nawet ważniejszy od samego gestu robienia zdjęcia) był proces późniejszej pracy, który fotograf przed nami odsłania. Hartwig w sposób nowatorski rzucał wyzwanie przyzwyczajeniom, które mamy podczas oglądania zdjęć. Próbował wyjść poza schematyczne fotografowanie, polegające na rzekomym odwzorowywaniu wizualnej rzeczywistości. Na swoich zdjęciach budował autonomiczne światy, posługując się wybranym medium z wielką precyzją i świadomością materii fotograficznej. Hartwig patrzył na zdjęcia, jak na niezależne od niczego byty plastyczne. Zachęcał do tego, by nie oglądać ich jak pojedynczych odbitek, ale budować z nich większe kompozycje. Wszystko to składało się na koncepcję fotografiki, która przez dekady była osią jego twórczości. Edward Hartwig zmarł 28 października 2003 roku.

Podobne artykuły: