Wiktor Wołkow Fotografia

Wiktor Wołkow - urodzony 4 kwiernia 1942 roku w Białymstoku, zmarł 27 marca 2012 roku w Supraślu. Z wykształcenia był leśnikiem. Od praktycznie 50 lat fotografował krajobraz i przyrodę Polski północno-wschodniej, głownie Podlasia. Od 1973 roku należał do Związku Polskich Artystów Fotografików. Autor około stu wystaw indywidualnych oraz kilkunastu albumów. Laureat licznych nagród krajowych i międzynarodowych.

Zaczął amatorsko fotografować na początku lat pięćdziesiątych, gdy dostał od wujka pierwszy aparat Agfa Box 6x9. Później po maturze, w 1961 roku kupił za pierwszą pensję powiększalnik, suszarkę i aparat Smiena. Był samoukiem, metodą prób i błędów - samodzielnie zaczął fotografować i później robić poprawne odbitki. Od początku uprawiał fotografię czarno - białą, rozstał się z nią dopiero w 1992 roku gdy jego głównym materiałem stał się diapozytyw, z którego można zrobić pozytyw czarno-biały. Od początku lat 90-tych. XX w. pracował na małym i dużym slajdzie, i sporadycznie na negatywie barwnym.
 

Przeglądając archiwum fotografika, w którym są tysiące negatywów i slajdów, można zobaczyć w każdym zdjęciu osobowość autora, wyraźna jak charakter pisma i nic dziwnego, że, jak mówi anegdota, to właśnie on na lekcji biologii w szkole podstawowej odkrył, iż ''oko ludzkie zostało zbudowane na zasadzie aparatu fotograficznego''.

Od lat nieustającym źródłem inspiracji jako fotografa i swoistym centrum świata było dla niego Podlasie. Od przeszło 40 lat z ogromną pasją, systematycznie i konsekwentnie wstawał co dzień przed wschodem słońca, by zdążyć sfotografować chwilę, gdy budzi się dzień, gdy światło jest najlepsze. Wiktor Wołkow, fotografował o każdej porze roku i dnia, przejechał tysiące kilometrów, przez obiektyw oglądał i rejestrował magiczną przyrodę i krajobraz Podlasia. Cierpliwie, z uporem i determinacją przez wiele tal utrwalał obrazy takich drobin jak kropla rosy zawieszona na pajęczynie, robi zdjęcia jednej z dwunastu gwiazd Mlecznej Drogi - Słońcu, kilkusetletnim dębom i jednodniowym jętkom, krowom i sokołom, drogom, rzekom, kapliczkom, płotom i przydrożnym krzyżom. Wykonał olbrzymi wysiłek by zrealizować taką dużą ilość zdjęć w tak długim okresie czasu. Na swój niepowtarzalny sposób dokumentował przyrodę która go otaczała.

Nie stosował w swojej pracy żadnych niezwykłych kreacyjnych zabiegów. Jedyny środek techniczny, jakim posługiwał się z upodobaniem, to obiektyw o długiej ogniskowej, filtr polaryzacyjny i połówkowy szary. Nie używał również aparatów cyfrowych, a swoje zdjęcia obrabiał samodzielnie. Wiktor Wołkow był artystą nieodgadnionym, uśmiechnięty, małomówny, czasami mrukliwy. W potężnym ciele, w kasku, na motocyklu, w helikopterze, samochodzie terenowym, łódce, na biebrzańskich bagnach, na nartach wzdłuż Narwi i Biebrzy, krył się wrażliwy, mistrz nastroju, twórca nostalgicznych, mistycznych fotografii Podlasia. Zawsze z torbą z fotoaparatami. Był człowiekiem bardzo skromnym i pokorym, wspierał bezinteresownie różne projekty ekologiczne. Angażował się zawsze po stronie przyrody. Starał się, by jego fotografia oddawała bardziej ducha niż rzeczywistość, szła w kierunku impresji. Tworzył zdjęcia gdzie strona techniczna nie była najważniejsza, poruszenie, nieostrość, ziarno były dodatkowym atutem dodającym przestrzeni i tajemniczości. Obrazy które tworzył nie potrzebują dodatkowych objaśnień. Zapadają w pamięć, na bardzo długo.

W swoich fotografiach pokazywał świat z pozycji kogoś, kto jest oddalony od ziemi i patrzy na nią z dystansu. Artysta fotografował olbrzymie, płaskie przestrzenie kresów, tworząc z obrazów świata mit, który przywraca naturalny porządek i zakotwicza w świecie zagubionego, współczesnego człowieka.

Udział w licznych konkursach ogólnopolskich i międzynarodowych przyniósł mu ponad 100 nagród i wyróżnień. Na swoim koncie ma szereg wystaw indywidualnych , m.in.: "Flora i fauna Białostocczyzny" (1970), „Gawrony” (1970), "Ptak" (1974) , „Bocian” - (1976), "Taki pejzaż” (1976), "Biebrza" (1977), "Potrawka z zająca" (1981), "Pejzaż czarno-biały północno-wschodni" (1983), „Moje loty” (1995).

Pozostawił po sobie kilkadziesiąt albumów, między innymi debiutancki "Wołkow" (1984) z tekstami Edwarda Redlińskiego nagrodzony w 1987 roku na I Triennale Książek Krajoznawczo - Turystycznych, "Rok 1963" (1993), "Kraina zielona" (1996), "Biebrza" (1997), "Krzyż" (1999), "Słońce" (2001), "Biebrza od źródeł do ujścia" (2004), "Podlasie, Supraśl, Puszcza" (2005), "Narew" (2006), "Bocian" (2007), "Czar Podlasia" (2008), "Lot" (2009), "Moje łowy" (2010), "Siano" (2011), "Wołkow. Ptak" (2011) oraz  "Moje Podlasie. Z dziennika fotografa" (2012) w którym pierwszy raz znalazło się dużo tekstu, z pięknym wstępem Andrzeja Strumiłły. Kolejny album "Koń na Podlasiu" wydany w 2013 roku - to pierwszy album wydany po śmierci artysty. Album o świecie, którego już nie ma. Przez niemal pół wieku Wiktor Wołkow fotografował podlaskie konie, zwierzęta które są jednymi z najbliższych przyjaciół człowieka. W 2014 roku ukazała się książka "Podlaskie Najpiękniejsze miejsca. Wędrówki Wiktora Wołkowa". W 2017 roku ukazały się kolejne dwa albumy "Wołkow. Podlasie. Supraśl. Puszcza" oraz "Narew" natomiast w 2018 roku na rynku wydawniczym pojawił się album "Czar Podlasia" oraz wspólny album Zbigniewa Nasiadki i Wiktora Wołkowa "Lecień".

Fotografie Wiktora Wołkowa były wielokrotnie publikowane w wydawnictwach zbiorowych np. w katalogu "Polska Fotografia Krajobrazowa 1944-1984", w katalogu "Polska Współczesna Fotografia Artystyczna" z 1985 roku, w katalogu "2. Salon zaproszonych" z 1986 roku, w katalogu wystawy zbiorowej "Krajobrazy świata w fotografii polskich podróżników" z 1987 roku, książce pod redakcją Wiesława Prażucha "150 lat fotografii polskiej" z 1991 roku, w opracowaniu Jerzego Lewczyńskiego "Antologia Fotografii Polskiej" z 1999 roku, albumach "Polska fotografia krajoznawcza" i "Mistrzowie Polskiego Pejzażu" z 2000 roku, praca magisterska Julity Furmankiewicz "Wiktor Wołkow portret artysty", "Białystok. Miasto kresowe" z 2002 roku, w albumie okolicznościowym z okazji 60-lecia ZPAF "Polish Photography in 20th Century", w książce "Fotografowie 1946-2006. Słownik Biograficzny Fotografów Polskich" z 2006 roku, w albumie "Podlaskie", w książce "Niech żyje fotografia. 20 lat Dni Fotografii w Świdnicy" z 2007 roku, w jubileuszowym albumie "XX lat Galerii Fotografii B&B" z 2012 roku, monograficznym albumie "Akt w polskiej fotografii" pod redakcją Jerzego Piątka z 2013 roku, katalogu wystawy "Galeria Fotografii B&B. 30 lat 1992-2022" z 2022 roku oraz wielu innych albumach i fachowej prasie fotograficznej w wielu krajach.

Powstało również kilka filmów dokumentalnych o pracy i twórczości Wiktora Wołkowa. W 1997 roku Wojciech Worotyński zrealizował reportaż filmowy pt. "Witajcie", film turystyczno-krajoznawczy w którym wykorzystano zdjęcia Wiktora Wołkowa z tekstami Edwarda Redlińskiego który pochodziły z albumu pt. "Biebrza". W 2002 roku Krystyna Berndt zrealizowała film dokumentalny pt. "Wołkow". W 2006 roku powstały dwa kolejne filmy dokumentalne o artyście, według scenariusza i reżyserii Beaty Hyży-Czołpińskiej pt."Cały kosmos Wołkowa" w którym o fotografie wypowiadali się jego przyjaciele oraz "Cztery pory roku Wiktora Wołkowa" w którym sam opowiedział o swojej pracy fotografa przyrody.

W 1978 roku otrzymał srebrną odznakę "Zasłużony Białostocczyźnie". W 2001 roku został laureatem Nagrody Marszałka Województwa Podlaskiego w dziedzinie twórczości artystycznej oraz Nagrodę i Medal Zygmunta Glogera. W 2005 roku został odznaczony przez ministra kultury Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. W 2005 roku otrzymał nagrodę imienia Alfreda Lityńskiego - laureaci to osoby, które szczególnie pracują na rzecz ochrony środowiska i popularyzują działalność ekologiczną. We wrześniu 2012 roku pośmiertnie odznaczony został Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

W latach 2010 - 2011 był jurorem konkursu "Podlasie w Obiektywie" który w 2012 roku stał się konkursem fotograficznym im. Wiktora Wołkowa.

Wiktor Wołkow mieszkał w Supraślu z żoną Grażyną.

W Supraślu działała do 2019 roku w tzw. Domu Kleina, Galeria Stała Fotografii Wiktora Wołkowa. Obecnie została ona przeniesiona do Akademii Supraskiej.

Artysta zmarł 27 marca 2012 roku w Supraślu, został pochowany na cmentarzu farnym w Białymstoku.

10 marca 2024 roku, otwarte zostało "Muzeum Fotografii Wiktora Wołkowa" mieszczące się w zabytkowym pawilonie w Turośni Kościelnej, poświęcone twórczości Wiktora Wołkowa - które powstało jako dziewiąty oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Muzeum Podlaskie dzięki wsparciu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego nabyło znaczną część dorobku fotografika, stając się właścicielem spuścizny powstającej podczas jego kilkudziesięcioletniej działalności artystycznej. Całość zbiorów uzupełnieniona została o przekazane przez wdowę po artyście - panią Grażynę Wołkow - sprzęt fotograficzny i filmowy oraz wyposażenie pracowni fotograficznej męża.


Wybrane wystawy indywidualne

  • 1967 r. wystawa indywidualna w Klubie "Herkulesy" w Białymstoku
  • 1970 r. - Flora i fauna Białostocczyzny
  • 1970 r. - Gawrony - Klubi Remont, Warszawa
  • 1973 r. - Przyroda Białostocczyzny - Muzeum Okregowe w Białymstoku, Białystok
  • 1974 r. - Ptak - Salon Sztuki Współczesnej, Warszawa
  • 1976 r. - Bocian
  • 1976 r. - Taki pejzaż - Muzeum Okregowe w Białymstoku, Białystok
  • 1977 r. - Pejzaż w ambasadzie PRL w Sztokholmie, Szwecja
  • 1977 r. - Biebrza - Lipsk
  • 1978 r. - Akt - BWA Białystok
  • 1981 r. - Potrawka z zająca - BWA Białystok
  • 1983 r. - Pejzaż czarno-biały północno-wschodni - BWA Białystok
  • 1985 r. - Biebrza - Lublin
  • 1987 r. - Krajobraz - Wilno, Litwa
  • 1989 r. - Ptak i koń - BWA Białystok
  • 1989 r. - Barwy roku - BWA Białystok
  • 1989 r. - Ptaki - Domu Środowisk Twórczych w Kielcach
  • 1991 r. - Znaki czasu - Muzeum Okręgowe w Białymstoku
  • 1991 r. - Das Polnische Dorf - Padeborn, Niemcy
  • 1994 r. - Krajobraz - Muzeum Przyrodnicze, Kraków
  • 1994 r. - wystawa indywidualna - Galeria Fotograficzma w Bielsku-Białej
  • 1995 r. - Moje loty - Galeria Arsenał w Białymstoku
  • 1995 r. - Akty - Galeria Pod Arkadami w Łomży i w Rzeszowie
  • 1996 r. - Ptaki - Białystok
  • 1997 r. - Krajobraz - Białystok
  • 1997 r. - Znaki czasu - Supraśl
  • 1997 r. - Moje loty - wystawa w Suwałkach i Gołdapi
  • 1998 r. - Moje łowy. Fotografia - Muzeum Okręgowe Białystok
  • 1999 r. - Słońce - Warszawa
  • 1999 r. - Moje loty - Grodno, Białoruś
  • 1999 r. - Ptaki - Galeria Fotografii Miasta Rzeszowa, Rzeszów
  • 1999 r. - Krajobrazy Magiczne - Warszawa
  • 1999 r. - Krajobrazy Magiczne - Międzyzdroje
  • 1999 r. - Krajobraz - Cwal, Walia
  • 2000 r. - Bocian biały - Warszawa
  • 2000 r. - Słońce - Katowice
  • 2000 r. - Moje łowy - Grodno, Białoruś
  • 2000 r. - Biebrza - udział w Forum Ost - West Nadrenia - Westwalia w Niemczech
  • 2001 r. - Żubr - Białystok
  • 2001 r. - Pejzaż - Sopot
  • 2001 r. - Słońce - Sopot
  • 2002 r. - Moje Podlasie - Białystok
  • 2002 r. - Słońce - Białystok
  • 2002 r. - Puszcza Knyszyńska - Supraśl
  • 2002 r. - Akt - Białystok
  • 2002 r. - Słońce - Grodno, Białoruś
  • 2002 r. - Żubr - Namiar
  • 2002 r. - Dolinami rzek - Białystok
  • 2002 r. - Był sobie koń - Łomża
  • 2003 r. - Słońce - Poznań
  • 2003 r. - Żubr - Warszawa
  • 2003 r. - Podlasie - Warszawa
  • 2004 r. - Ptasi koncert - Hajnówka
  • 2005 r. - Moje Podlasie - Warszawa,
  • 2005 r. - Łodzie - Łomża
  • 2005 r. - Moje Podlasie - Ostrowiec Świętokrzyski
  • 2005 r. - Słońce - Białystok
  • 2005 r. - Żubr - Supraśl
  • 2005 r. - Ptak - Łódź
  • 2005 r. - Krzyż - Białystok
  • 2005 r. - Odbudowa Cerkwi - Supraśl
  • 2008 r. - Podlaskie skarby natury - Akademicka Galeria Fotografii - Instytut Informatyki Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego, Siedlce
  • 2010 r. - Magiczne Podlasie - Rynek Kościuszki - wystawa plenerowa, Białystok
  • 2010 r. - Słońce - Galeria Fotografii Miasta Rzeszowa, Rzeszów
  • 2017 r. - Magiczne Podlasie - Białystok
  • 2017 r. - Słońce - Wydział Filologiczny - Uniwersytet w Białymstoku
  • 2017 r. - Ptak - Wydział Pedagogiki i Psychologii - Uniwersytet w Białymstoku

Wybrane wystawy zbiorowe

  • 1967 r. - Warmia i Mazury - Olsztyn
  • 1968 r. - VIII Ogólnopolska Wystawa Fotografii Przyrodniczej, Poznań
  • 1968 r. - Ogólnopolska Wystawa Fotografii Artystycznej, Tarnów
  • 1969 r. - Małe formaty, Warszawa
  • 1970 r. - IX Ogólnopolska Wystawa Fotografii Przyrodniczej, Poznań
  • 1970 r. - Koń - Kraków
  • 1970 r. - Wenus 70 - Kraków
  • 1971 r - Wieś Białostocka w fotografii
  • 1991 r. - Noire et Blache Pologne 20 photografhe Polonais, Paryż, Francja

 

Wybrane nagrody fotograficzne

  • 1967 r. - III nagroda w konkursie "Pejzaż i architektura Białostocczyzny"
  • 1967 r. - dyplom na wystawie "Małe Formaty 67", Warszawa
  • 1967 r. - II nagroda na wystawie "Białostocczyzna w 25–leciu PRL"
  • 1967 r. - nagroda na Międzynarodowym Konkursie PENTAKON - ORWO, Drezno
  • 1968 r. - I nagroda na wystawie turystyczno - krajoznawczej, Lublin
  • 1968 r. - III nagroda na wystawie "Wieś i folklor", Olsztyn
  • 1968 r. - dyplom FASF "Kraj, w którym żyjemy", Warszawa
  • 1968 r. - wyróżnienie na wystawie "Krajobraz", Kielce
  • 1969 r. - II nagroda na wystawie "Białostocczyzna w 25–leciu PRL"
  • 1969 r. - nagroda na Międzynarodowym Konkursie PENTAKON – ORWO, Dreźno
  • 1970 r. - nagroda w konkursie "Krajobraz", Łódź
  • 1971 r. - Złoty medal "Konfrontacje", Lublin
  • 1971 r. - I nagroda na wystawie "Wieś Białostocka w fotografii"
  • 1971 r. - IV nagroda "Biennale Krajobrazu Polskiego", Kielce
  • 1976 r. - nagroda ZG LOP "Biennale Krajobrazu Polskiego" Kielce
  • 1977 r. - medal na Salonie Warszawskim ZPAF
  • 1978 r. - Srebrna Odznaka "Zasłużony Białostocczyźnie"
  • 1979 r. - nagroda Wojewody Białostockiego
  • 1984 r. - medal "Biennale Krajobrazu Polskiego" w Kielcach
  • 1985 r. - medal 40-lecia PRL
  • 1987 r. - nagroda Ministra Kultury i Sztuki
  • 1988 r. - medal 40-lecia ZPAF
  • 1989 r. - medal 150-lecia Fotografii
  • 1998 r. - nagroda Prezydenta Białegostoku
  • 1998 r. - nagroda "Zielonego Liścia" administrowaną przez Narodową Fundację Ochrony Środowiska "Zielone Płuca Polski"
  • 2000 r. - nagroda na Targach Książki Katolickiej za album "Krzyż"
  • 2001 r. - nagroda Marszałka Województwa Podlaskiego w dziedzinie twórczości artystycznej
  • 2001 r. - nagroda i medal Zygmunta Glogera
  • 2003 r. - nagroda "Złotego liścia" i specjalna za fotografię
  • 2005 r. - Srebrny Medale Zasłużony Kulturze Gloria Artis
  • 2005 r. - nagroda imienia Alfreda Lityńskiego
  • 2006 r. - Złote Klucze nagroda Kuriera Porannego w Białymstoku
  • 2012 r. - pośmiertnie odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski

Sorry, this website uses features that your browser doesn’t support. Upgrade to a newer version of Firefox, Chrome, Safari, or Edge and you’ll be all set.