Stefan Arczyński - urodził się 31 lipca 1916 roku w Essen, NIemcy. Los obdarzył go zapewne wbrew jego woli życiorysem niezwykłym. Jego rodzina wywodziła się z Wielkiego Księstwa Poznańskiego, polskojęzycznej prowincji państwa Pruskiego. Wielkopolskie korzenie wyznaczały zatem jego drogę życiowa, ale także w sposób wyrazisty ukształtowały światopogląd oraz miały niewątpliwie wpływ na wyznawany system wartości.
Kilka lat później poślubił Helenę Adamską. W 1918 roku, Stefanowi, który miał wtedy zaledwie 1,5 roku umarła matka. W 1940 roku, 24 letniego Stefana spotkała kolejna tragedia. Ojciec Wiktor Arczyński, członek Związku Polaków w Niemczech, został stracony za swoją antyniemiecką działalność.
Stefan Arczyński zetknął się z fotografią w 1934 roku. Podjął wtedy naukę w zakładzie fotograficznym, gdzie zdobył niezbędne umiejętności warsztatowe. w 1938 roku jako obywatel III Rzeszy został wcielony do batalionów robotniczych (Arbeitsdienst), a po półrocznej służbie został zmobilizowany i powołany do Luftwaffe. Tylko praktyce zawodowej zawdzięcza fakt, że skierowany został do obróbki zdjęć lotniczych, unikając bezpośredniego uczestnictwa w ataku na Polskę. Wraz ze swoją jednostką lotniczą stacjonował początkowo we Francji, potem w Polsce oraz na Ukrainie aż w końcu został przeniesiony z całą jednostką pod Stalingrad. 4 stycznia 1944 roku został poważnie ranny, unikając cudem śmierci w kotle stalingradzkim. Po rekonwalescencji został ponownie wysłany na front wschodni.
Po zakończeniu wojny, w 1945 roku dostał się do niewoli radzieckiej na Łotwie pracując w fabryce zapałek, browarze oraz tartaku. Dzięki patriotycznej przeszłości ojca i jego członkostwu w Związku Polaków w Niemczech, wydostał się z niewoli. Przekazany przez Rosjan w ręce władz polskich trafił do obozu przejściowego w Sierakowie koło Poznania.
Po uzyskaniu obywatelstwa polskiego, dzięki pomocy władz w Kamiennej Górze, Arczyński otworzył tam w 1948 roku swój pierwszy po wojnie warsztat fotograficzny. W 1950 roku przyjechał do Wrocławia stolicy Dolnego Śląska gdzie otworzył atelier przy ul. Łokietka 2, uzyskał tutaj status twórcy, wstępując do Związku Polskich Artystów Fotografików (nr leg. 119), był przez 15 lat członkiem Rady Artystycznej ZPAF. Zaczął dokumentować powojenne zniszczenia Wrocławia i Dolnego Śląska, starą i nową architekturę, rodzące się życie kulturalne miasta i regionu. Potem sfotografował prawie całą Polskę. Mając status artysty fotografika, zrezygnował z prowadzenia zakładu fotograficznego, stając się artystą niezależnym. W czasach PRL-u Arczyński był jednym z bardziej znanych autorów pocztówek, fotografował praktycznie na terenie całej Polski, przy czym wiele uwagi poświęcił fotografii Gdańska, Warszawy oraz oczywiście Wrocławiowi. Dokumentował również odbudowę tych miast, łącząc autentyczne zainteresowania twórcze z zapotrzebowaniem komercyjnym, nigdy nie wchodząc w obszary fotografii reklamowej czy katalogowej.
W latach 50-tych XX. mim Henryk Tomaszewski przyszedł do Stefana Arczyńskiego z pewnym zleceniem - potrzebując zdjęć tancerzy w ruchu, zaprosił go do współpracy. Arczyński stał się niemal "nadwornym fotografem" wybitnego artysty, jeszcze w czasie gdy ten był tancerzem wrocławskiej Opery. Obu połączyła długa artystyczna współpraca i wieloletnia przyjaźń. Przez wiele lat artysta dokumentował życie prywatne oraz twórczość teatralną Tomaszewskiego, twórcy Teatru Pantomimy. Przez lata fotografował spektakle i zagraniczne wyjazdy Wrocławskiego Teatru Pantomimy. Fotografował taniec i portretował solistki baletu Opery Wrocławskiej - Erykę Tomaszewską, Lidię Cichocką, Teresę Kujawę, Henrykę Stankiewiczównę; Witolda Grucę, Conrada Drzewieckiego, twórcę Polskiego Teatru Tańca - Baletu Poznańskiego.
W 1952 roku Stefan Arczyński poznał Lidię Cichocką, miłość swojego życia. Ukończyła szkołę baletową we Wrocławiu pracowała jako solistka w Operze Wrocławskiej.
Przez wiele lat realizował własne długoterminowe projekty fotograficzne "Drzewa", "Dachy", Dzieci", "Ulice świata".
Wielką pasją państwa Arczyńskich są podróże. Wspólnie lub osobno zwiedzili prawie wszystkie kontynenty. Oczywiście z każdego wyjazdu Stefan Arczyński przywoził w setkach liczone czarno-białe fotografie - pejzażową, codzienne życie ludzi, portrety ludzi, zdjęcia natury oraz architektury. Zrobił setki tysięcy zdjęć.
Osiągnięcia Stefana Arczyńskiego są ogromne. Zrealizował dziesiątki wystaw, wydał wiele albumów autorskich. Twórczość charakteryzuje się perfekcją warsztatową i rzemieślniczą dokładnością. Nigdy nie uległ chwilowym modom czy prądom artystycznym. Fotografie Stefana Arczyńskiego są wynikiem jego wieloletniej konsekwentnej pracy, niespożytej energii i talentu.
Stefan Arczyński za wybitne osiągnięcia w sztuce fotografowania otrzymał międzynarodowe odznaczenie excellence FiAP, został uhonorowany również licznymi ważnymi nagrodami i odznaczeniami, wielokrotnie nominowany do tytułu Honorowego Obywatela Wrocławaia, jako jedyny został uhonorowany Nagrodą Artystyczną Miasta Wrocławia w 1959 roku oraz ponownie 2000 roku, Odznaką "Zasłużony Działacz Kultury", Złotym Krzyżem Zasługi w 1977 roku, Nagrodą Kulturalną Śląska - przyznana przez rząd Dolnej Saksonii w 1992 roku, Srebrny Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" w roku 2006 roku oraz w 2011 roku z okazji 90 urodzin otrzymał odznaczenie Złoty Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis".
Prace artysty można znaleźć w zbiorach Muzeum Narodowym we Wrocławiu, Muzeum Miejskim Wrocławia, Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu, Muzeum Teatru im. Henryka Tomaszewskiego we Wrocławiu - na parterze muzeum znajduje się również atelier Stefana Arczyńskiego przeznaczone na ekspozycje fotografii teatralnej, Muzeum Architektury we Wrocławiu, Muzeum Historii Fotografii im. Walerego Rzewuskiego w Krakowie, w zbiorach Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Gdańsku, Dolnośląskiej Bibliotece Publicznej we Wrocławiu oraz wielu innych instytucjach kultury oraz zbiorach prywatnych.
Fotografie Stefana Arczyńskiego były wielokrotnie publikowane w wydawnictwach zbiorowych np. w albumie "Polska w Fotografii Artystycznej" z 1974 roku, w katalogu "Polska Fotografia Krajobrazowa 1944-1984", w katalogu "Polska Współczesna Fotografia Artystyczna" z 1985 roku, w opracowaniu "Fotografia we Wrocławiu 1945-1997" z 1997 roku, w opracowaniu Jerzego Lewczyńskiego "Antologia Fotografii Polskiej" z 1999 roku, katalogu "Inspiracje - Fascynacje - Refleksje" z 2007 roku, katalogu "FOTO 2008" z 2008 roku, katalogu "Kształt teraźniejszości" z okazji 65-lecia ZPAF wydany w 2012 roku,oraz wielu innych albumach i fachowej prasie fotograficznej w wielu krajach.
Stefan Arczyński zmarł 28 sierpnia 2022 roku we Wrocławiu, w wieku 106 lat.
Wybrane wystawy indywidualne
- 1956 r. - Festiwal warszawski - Warszawa - Wrocław - Katowice - Szwecja - Wrocław
- 1959 r. - Chińskie Dachy - Klub Międzynarodowej Książki i Prasy, Wrocław, Moskwa - Leningrad - Wrocław
- 1958 - 1960 r. - Włochy - Wrocław - Chicago, USA
- 1960 r. - Wystawa retrospektywna - Polska - Chicago, USA - Los Angeles, USA
- 1961 r. - Martwe drzewa - Wrocław
- 1962 r. - Drzewa - Wrocław; Ludzie - Wrocław
- 1963 r. - Tak widziałem Amerykę - Wrocław
- 1964 r. - Drzewa i ludzie - Galeria Kordegarda, Warszawa
- 1971 r. - Drzewa - Wrocław
- 1972 r. - Fotografia - Freital, NRD
- 1973 r. - Dolny Śląsk - Drezno, NRD
- 2004 r. - Dzieci na fotografiach Stefana Arczyńskiego - Muzeum Miejskie Wrocławia
- 2004 r. - Stefan Arczyński, fotografie z lat 1940-1996 - Sokołowsko
- 2008 r. - Portrety - Dolnośląskie Centrum Fotografii "Domek Romański", Wrocław
- 2008 r. - Wrocław dziękuje Stulatkom - Wrocław
- 2010 r. - Ulice świata - Muzeum Miejskie Wrocławia, Wrocław
- 2010 r. - Migawki sprzed półwiecza - Galeria "Wydawnictwo", Wrocław
- 2010 r. - Tancerze - Stary Ratusz, Muzeum Miejskie Wrocławia, Wrocław
- 2011 r. - Tancerze. Fotografie Stefana Arczyńskiego - Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Warszawa
- 2011 r. - Europa na fotografiach Stefana Arczyńskiego - Muzeum Miejskie Wrocławia
- 2012 r. - Chińskie dachy - Muzeum Architektury we Wrocławiu, Wrocław
- 2012 r. - Stefan Arczyński - Dolnośląskie Centrum Fotografii "Domek Romański", Wrocław
- 2012 r. - Wrocław lat 50. XX wieku - Pałac Królewski, Muzeum Miejskie Wrocławia, Wrocław
- 2013 r. - Retrospekcja - Stara Galeria ZPAF, Warszawa
- 2013 r. - Chiny - Dolnośląskie Centrum Fotografii "Domek Romański", Wrocław
- 2015 r. - Drzewa - Pałac Królewski, Muzeum Miejskie Wrocławia, Wrocław
- 2016 r. - 100 na 100 - Stary Ratusz, Muzeum Miejskie, Wrocław
- 2016 r. - Arczyński#100. Fotografie wrocławskie - Muzeum Pana Tadeusza Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Wrocław
- 2017 r. - Świat teatru Henryka Tomaszewskiego - Miejski Dom Kultury w Kole, Koło
- 2023 r. - Fotografie Stefana Arczyńskiego ze zbiorów DGP - Dolnośląska Biblioteka Publiczna, Wrocław
Wybrane wydawnictwa
- Stefan Arczyński . Chińskie dachy - Klub Międzynarodowej Książki i Prasy, Wrocław - 1959 r.
- Stefan Arczyński - Wyścig pokoju - Sport i Turystyka -1967 r.
- Wrocław - Wydawnictwo Arkady - tekst Mieczysław Zlat - 1975 r.
- Rynek wrocławski - Wydawnictwo Arkady -1977 r.
- Stary Cmentarz Żydowski we Wroclawiu - Wydawnictwo "Zet" - 1995 r.
- Fotografie - Photographs - Wydawnictwo Via Nova - 2002 r.
- Dzieci na fotografiach Stefana Arczyńskiego - Muzeum Miejskie Wrocławia - 2004 r.
- Stefan Arczyński - Muzeum Miejskie Wrocławia - 2006 r.
- Stefan Arczyński - Ulice Świata - Muzeum Miejskie Wrocławia - 2010 r.
- Stefan Arczyński w Gdańsku - Wydawnictwo Via, Fundacja Karrenwall - 2013 r.
- Wrocław lat pięćdziesiątych XX wieku na fotografiach Stefana Arczyńskiego - Muzeum Miejskie Wrocławia - 2013 r.
- Z cyklu drzewa - Fotografie Stefana Arczyńskiego - Muzeum Miejskie Wrocławia - 2015 r.
- 100 x 100. Stefan Arczyński - Muzeum Miejskie Wrocławia - 2016 r.
- Henryk Tomaszewski i jego zespół na zdjęciach Stefana Arczyńskiego - Muzeum Miejskie Wrocławia - 2017 r.
- Stefan Arczyński - Muzeum Miejskie Wrocławia - 2022 r.