Zdzisław Beksiński - urodzony w 24 lutego 1929 roku w Sanoku, zmarł 22 lutego 2005 roku w Warszawie. Polski artysta malarz, rzeźbiarz, fotograf, rysownik, grafik. Absolwent architektury Politechniki Krakowskiej (1952 r.). Był artystą - samoukiem.
Od 1955 należał do sanockiego oddziału Polskiego Towarzystwa Fotograficznego. W latach 1955 - 1959 zajmował się jednocześnie fotografią i malarstwem. W swej twórczości na początku lat 60. z powodzeniem zajmował się także rzeźbą. Członek ZPAP, a w latach 1957 - 1963 należał także ZPAF.
W latach 1953 - 1959 tworzył fotografie odwołujące się do tradycji międzywojennej awangardy i fotograficznego modernizmu. W latach 1957-1960 członek nieformalnej grupy fotograficznej (wraz z Jerzym Lewczyńskim i Bronisławem Schlabsem). Ich twórczość była próbą włączenia się do ruchu fotografii subiektywnej Otto Steinerta, a pierwsza wspólna wystawa miała miejsce w Galerii Sztuki Nowoczesnej w Warszawie 1958 r. Z końcem lat 50. porzucił fotografię i poświęcił się malarstwu.Twórczość fotograficzna obejmuje tylko około siedem - osiem lat. Niestety bardzo duża część prac nie zachowała się nawet w postaci wglądówek. Znane są tylko z negatywów. Artysta nieustannie poszukując zadowalających efektów swojej pracy, ciągle eksperymentował z oświetleniem, pracował też na papierach o różnej gradacji kontrastu. Część fotografii została odbita tylko na małym formacie i nigdy nie została odbita w dużym wystawowym formacie. W późniejszym okresie używał fotografii cyfrowej jako dziennika, do celów dokumentacji lub jako materiał do prac przetwarzanych cyfrowo.
W latach 60. poszukiwał inspiracji twórczych w kręgu symbolizmu i naturalizmu, co znalazło odzwierciedlenie w jego rysunkach i pracach graficznych. Od połowy lat 70. zajmował się prawie wyłącznie malarstwem olejnym. W kolażach, które tworzył po 2000 roku, nie zaprzestając jednocześnie malować i rysować, Beksiński zaczął tworzyć swoje kompozycje wykorzystując techniki komputerowe. Tworzył również przy pomocy fotokopiarki.
Prace Zdzisława Beksińskiego były wystawiane w wielu galeriach m.in. we Włoszech, Francji, Belgii, Niemczech, Japonii i Polsce. Znajdują się w kolekcjach wielu muzeów np. Muzeum Historycznym w Sanoku, Muzeum Narodowym we Wrocławiu, Muzeum Historii Fotografii w Krakowie, Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Archidiecezji Warszawskiej oraz kolekcjach prywatnych na całym świecie.
Beksiński był artystą obdarzonym niezwykłą wyobraźnią, przenikliwym intelektem i wszechstronnymi zainteresowaniami, a mimo to niedocenianym, chociaż w poszczególnych dziedzinach swojej działalności miał zagorzałych zwolenników. Twórca kontrowersyjny i oryginalny.
Fotografie Zdzisława Beksińskiego były wielokrotnie publikowane w książkach i wydawnictwach zbiorowych np.: książce Lecha Grabowskiego "Wśród polskich mistrzów kamery" z 1964 roku, w książce Juliusza Garzteckiego "Trzecie oko" z 1975 roku, w katalogu "Polska Współczesna Fotografia Artystyczna" z 1985 roku, katalogu "Antyfotografia i ciąg dalszy" z 1993 roku, w opracowaniu Jerzego Lewczyńskiego "Antologia Fotografii Polskiej" z 1999 roku, książce Krystyny Łyczywek "Rozmowy o fotografii. Część 2" z 2002 roku, w książce Adama Soboty "Konceptualność Fotografii" z 2004 roku, w albumie okolicznościowym z okazji 60-lecia ZPAF "Polish Photography in 20th Century" i książce "W obiektywie. Mistrzowie fotografii polskiej" Hanny Marii Gizy z 2006 roku, w opracowaniu Adama Soboty "Fotografia. Katalog zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu" z 2007 roku, książce "Uśpiony kapitał" z 2010 roku, w książce pod redakcją Rafała Lewandowskiego i Tomasza Szerszenia "Neorealizm w fotografii polskiej 1950-1970", katalogu wystawy "Urzekająca paralaksa. Fotografia i jej obrazy" z 2015 roku, opracowaniu Adama Soboty "Nowe Horyzonty w Nowych Mediach" z 2017 roku, książce Krzysztofa Jureckiego "Kontynuatorzy tradycji Wielkiej Awangardy w fotografii polskiej w drugiej połowie lat pięćdziesiątych XX wieku. Pogranicza malarstwa, grafiki i filmu eksperymentalnego" z 2020 roku, w katalogu wystawy "Krajobrazy (w) pamięci. Pejzaż w polskiej fotografii" z 2021 roku, w książce "Fotografika. Fotografia artystyczna w Polsce 1927-1978", katalogu wystawy "Galeria Fotografii B&B. 30 lat 1992-2022" z 2022 roku oraz wielu innych albumach, książkach i fachowej prasie fotograficznej.
Zdzisław Beksiński zmarł tragicznie 22 lutego 2005 roku, został zamordowany w swoim mieszkaniu w Warszawie.
W 2001 roku cały dorobek artystyczny Beksiński zapisał w testamencie Muzeum Historycznemu w Sanoku, któremu za życia przekazał ok. 300 swoich prac. Po śmierci artysty Muzeum otrzymało ok. 20 jego ostatnich obrazów, ok. 1000 zdjęć i grafik, a także cały majątek - mieszkania, sprzęt komputerowy. Zbiory muzeum powiększyły się również o zapisy multimedialne, listy i filmy dokumentujące życie rodzinne twórcy. Muzeum posiada obecnie największą kolekcję dzieł artysty, obejmującą kilka tysięcy obrazów, reliefów, rzeźb, rysunków, grafik i fotografii.
Duża kolekcja pac artsty prezentowana jest również w stałej Galerii Zdzisława Bekińskiego znajdującej się w Nowohuckim Centrum Kultury w Krakowie które pochodzą z kolekcji Anny i Piotra Dmochowskich. Obejmują zbory malarstwa, fotografii oraz rysunku.
Pośmiertnie Zdzisław Beksiński został odznaczony przez prezydenta RP, Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
