mistrz scen rodzajowychStanisław Filibert Fleury (1858-1915) urodził się w folwarku w Papajach pod Wilnem, jego pradziadek Filip de Fleury był fliegel-adiutantem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. W latach 1869-1873 uczył się w gimnazjum rosyjskim w Wilnie, jednak z powodu trudnych warunków materialnych rodziny nie ukończył edukacji. Należał do najbarwniejszych postaci XIX-XX-wiecznego Wilna. Zaliczany jest do grona wybitnych pionierów sztuki fotograficznej.

W latach 1874-1878 uczęszczał do miejskiej szkoły rysunkowej i za namową dyrektora szkoły malarza Iwana Pietrowicza Trutniewa zgłaszał swoje prace malarskie i rzeźbiarskie na konkursy i wystawy w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu - otrzymał za nie wyróżnienia, a nawet srebrny medal. Skromne dochody finansowe rodziny uniemożliwiły mu rozpoczęcie edukacji na ASP w Petersburgu. Fleury znalazł zatrudnienie w bardzo znanym w Wilnie zakładzie fotograficznym u cenionego portrecisty Aleksandra Straussa. Tu przyuczył się zawodu fotografa. W 1885 roku zawiązał spółkę z Ryszardem Baczańskim i Faustynem Łopatyńskim i wspólnie otworzyli zakład pod nazwą Fleury i Baczański. W 1891 r. miał już własny zakład fotograficzny przy ulicy Wielkiej 47, który funkcjonował do 1915 roku. Pracował przy utrwalaniu zabytków starożytnictwa i wykopalisk, dostarczał materiałów architektonicznych dla Kongresu Archeologicznego w Wilnie oraz Krakowskiej Akademii Umiejętności.

Uczestniczył bardzo chętnie w życiu artystycznym Wilna, zajmował wybitną pozycję towarzyską i kulturalną. Poświęcił wiele czasu na fotografowanie widoków i typów wileńskich na kiermaszach i rynkach, utrwalał na zdjęciach malownicze okolice miasta, zabytki architektury, zwłaszcza kościoły. Jedno z najlepszych zdjęć portretowych M. K. Čiurlionisa jest autorstwa S. F. Fleury‘ego. Z pasją rysował piórkiem i malował akwarelami. Wielokrotnie uzyskiwał za swą twórczość nagrody i wyróżnienia.

Jan Bułhak o artyście: „Wysoko utrzymywał, zgodnie z ówczesną kulturą wileńską, poziom i honor swego zawodu fotograficznego. W pracy całego życia wychodził z założeń poszanowania i szerzenia polskiej kultury i sztuki i przyczynił się do utrzymania w Wilnie atmosfery artystycznej…”

Do historii fotografii wszedł jako mistrz scen rodzajowych dokumentujących życie codzienne Wilna przełomu XIX i XX wieku. Jego prace odznaczają się stopniowaniem planów, perspektywiczną głębią i dbałością o detal. Artysta dokumentował też architekturę rodzinnego miasta i okolic. Wydawał pocztówki i ilustrował książki (m.in. Kalwarię pod Wilnem Emmy Jeleńskiej i Katedrę Wileńską Władysława Zahorskiego). Współpracował z gazetami i czasopismami, był prekursorem fotografii stereoskopowej.

Prace artysty zachowały się głównie w zbiorach wileńskich w Muzeum Narodowym i Bibliotece Akademii Nauk (dawna Biblioteka Wróblewskich). Około 500 fotografii znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku.

Stanisław Filibert Fleury zmarł 21 kwietnia 1915 roku, pochowany został na Cmentarzu Bernardyńskim.

W 2018 roku powstał film dokumentalny w reżyserii Andrzeja Ciecierskiego przedstawiający postać Stanisława Filiberta Fleury'ego pt. "Mistrz scen rodzajowych".

Sorry, this website uses features that your browser doesn’t support. Upgrade to a newer version of Firefox, Chrome, Safari, or Edge and you’ll be all set.