Katalog "Krajobrazy z przednim planem" wydany przy okazji wystawy kieleckiego fotografika Pawła Pierścińskiego twórcy Kieleckiej Szkoły Krajobrazu, która miała miejsce w Galerii Fotografii BWA w Kielcach, w kwietniu 1986 roku.
Krajobrazy ziemi tworzą ciągłą, ogarniającą cały świat strukturę zbudowaną z wielkich ilości Małych Form Krajobrazowych. Obserwatorowi krajobraz jawi się w formie intymnych wnętrz krajobrazowych całkowicie wyglądem uzależnionych od wybranego stanowiska. Wraz ze zmianą miejsca, kierunku i innych parametrów patrzenia krajobrazy przedstawiają widzowi subtelne przeistoczenia tego samego fizycznie wymiernego fragmentu powierzchni Ziemi. Przy celowym doborze metody patrzenia i zapisywania krajobrazu ujawnia on czasem swoje zazdrośnie strzeżone tajniki.
Szczególną wrażliwość na przemiany pejzażu przejawia-ją ludzie sztuki. Ich najważniejszym działaniem jest uporządkowanie chaosu świata poprzez wybranie elementów i skonstruowania autorskiej wizji krajobrazu. Pierwszym aktem twórczym pejzażysty jest obranie stanowiska oraz przyjęcie zasad obserwacji, kierunku i kąta patrzenia oraz perspektywy i ewentualnych deformacji. W fotografii najczęściej będzie to centralna perspektywa liniowa. Niezwykle ważnym zabiegiem jest określenie przebiegu linii horyzontu dzielącego obraz na dwie strefy: ziemską i niebiańską. Równie ważnym aktem twórczym jest klarowne określenie planów pejzażu oraz przypisanie im funkcji w obrazie. W malarstwie historycznym wszystkich okresów decydujące znaczenie miała ekspozycja planu pierwszego, w obrębie którego tradycyjnie umieszczano elementy znaczące dla konstrukcji obrazu. Tu z reguły rozgrywały się sceny batalistyczne lub akcja kompozycji figuratywnej. Często pierwszy plan bywał poprzedzony przedplonem. Stanowiąc rodzaj kulisów wielkiej sceny przyrody, pełnił on zazwyczaj funkcję dekoracyjną. Ograniczał temat główny i wprowadzał wzrok do centrum krajobrazu. Bogata ornamentyka i dekoratywny charakter bordiury stosowany był już w malarstwie starocerkiewnym. Zastosowanie idei obramowania tematu głównego w fotografii przyniosło ongiś rozpowszechniony szablon "pocztówki" obowiązkowo zwieńczony gałązką opisującą brzuch cumulusa, z powtórzeniem cienia tejże gałązki na przedplanie. Rozwiązania opisane powyżej stosowała masowo i manierycznie fotografia ojczysta i inne rodzaje fotografii "malarskiej". Inne plany w krajobrazie bywały przez artystów stosowane w obrazach głównie w celu wzbogacenia widoku. Najczęściej w odległych, często licznych, planach artyści umieszczali informacje dodatkowe czy oboczne, pozwalające dopowiedzieć treści związane z tematem zasadniczym (jak na przykład wątki alegoryczne). Pozwalało to widzowi smakować krajobraz jak wielką otwartą księgę przyrody, czytać obraz malarski jak poemat epicki o świecie i życiu. (...)
Paweł Pierściński
Krajobrazy z przednim planem
- Fotografia: Paweł Pierściński
- Tekst: Paweł Pierściński
- Układ graficzny: Paweł Pierściński
- Wydawca: Biuro Wystaw Artystycznych Kielce
- Rok wydania: 1986
- Ilość stron: 14
- Wymiary: 200x200mm
- Oprawa: miękka
- Język: polski
- Wydanie: pierwsze
Paweł Pierściński (1938-2017) fotograf, publicysta, krytyk i teoretyk fotografii, działacz społeczny, regionalista, organizator ruchu fotograficznego pejzażystów polskich, komisarz ogólnopolskich wystaw fotografii krajobrazowej, redaktor i współautor między innymi almanachów fotograficznych: "Mistrzowie Polskiego Pejzażu" (2000) oraz "Kielecka Szkoła Krajobrazu" (2002). Twórca kierunku artystycznego pod nazwą Kielecka Szkoła Krajobrazu. Fotografował od 1952 roku, debiut wystawienniczy - 1955. Był członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików (od 1964), Członkiem Honorowym ZPAF (od 1982), Honorowym Prezesem Okręgu Świętokrzyskiego ZPAF w Kielcach (od 1985), członkiem honorowym wielu stowarzyszeń fotograficznych w Polsce. Był autorem ponad 250 wystaw indywidualnych, ponad 600 razy eksponował fotografie na wystawach w kraju i za granicą, otrzymał liczne medale, nagrody i dyplomy. Fotografie artysty znajdują się w kolekcjach prywatnych oraz w zbiorach muzealnych. Za twórczość fotograficzną oraz za społeczną działalność organizacyjną Paweł Pierściński otrzymał liczne odznaczenia państwowe, m.in. : Krzyż Oficerski oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, srebrną odznakę "Gloria Artis" oraz honorowe odznaczenia Międzynarodowej Federacji Sztuki Fotograficznej (FIAP) w Genewie. Największy zbiór fotografii Pawła Pierścińskiego, z których większość przekazał w darze, znajduje się w kolekcji fotografii Biura Wystaw Artystycznych w Kielcach - jego rodzinnym mieście. Zmarł 22 maja 2017 r. w Kielcach. 12 stycznia 2018 r. miasto Kielce uhonorowało Artystę, odsłaniając Jego popiersie z brązu w Alei Sław XX wieku na Skwerze Szarych Szeregów.
Podobne artykuły: