Album Zofii Rydet pt. "Obecność" to książka o ludowym, masowym kulcie Jana Pawła II, opowieść o tym jak "zadomowił się pod polskimi strzechami" i o pokładanej w tejże obecności nadziei. Narracja książki prowadzona jest poprzez uzupełniające się wzajemnie tekst Józefy Hennelowej i fotografie Rydet.

Wydana przez wydawnictwo zakonne Calvarianum książka może być uznana za modelowy przykład dopuszczalnego pod koniec PRL dyskursu opozycyjnego wobec oficjalnej propagandy komunistycznej (nie ma tu śladów ingerencji cenzury, jest za to imprimatur Kurii Metropolitalnej). O ile jednak kontekst polityczny "Obecności" z czasem niemal całkowicie się wytracił, a przynajmniej utracił czarno-białą charakterystykę, zdjęcia zachowują moc historycznego świadectwa i wciąż intrygują bezpośredniością w ujęciu tematu i ducha czasu. Dokumentalizm Rydet wyraźnie wybrzmiewa poprzez zestawienie z pełną religijnej emfazy warstwą tekstową publikacji.

Zofia Rydet - Obecność

• Fotografie: Zofia Rydet
• Tekst: Józefa Hennelowa
• Wydawca: Calvarianum
• Rok wydania: 1988
• Oprawa: twarda w obwolucie
• Format: 230x220mm
• Ilość stron: 120

Zofia Rydet - jedna z najwybitniejszych postaci fotografii polskiej, jest autorką takich cykli, jak: „Mały człowiek”, „Czas przemijania”, „Świat uczuć i wyobraźni”. Ten ostatni został wydany w 1979 roku jako album ze wstępem Urszuli Czartoryskiej, złożony z serii poetyckich fotomontaży o dużej sile oddziaływania emocjonalnego, który opowiada, według słów autorki, „o człowieku zagrożonym już od chwili narodzin – o jego obsesjach, uczuciach, osamotnieniu, pragnieniach, o lęku, przed którym ratuje go tylko miłość, o tragedii przemijania, o strachu przed zagładą i zniszczeniem”. Kolejny cykl, „Ślady”, jest poruszającym świadectwem potrzeby obecności samej artystki poprzez wizerunek fotograficzny. Niewątpliwie jednym z najważniejszych dokonań Zofii Rydet jest stworzenie cyklu „Zapis socjologiczny”. Jest to wykonana w kilkudziesięciu tysiącach negatywów monumentalna dokumentacja człowieka i społeczeństwa, realizowana samodzielnie w kilkunastu województwach całej Polski, a także za granicą. Ostatnią ważną serią stała się stworzona na przełomie lat 80. i 90. „Suita śląska”, na którą składają się kolaże i fotomontaże zawierające autocytaty z wcześniejszych fotografii, głównie z „Zapisu socjologicznego”, które artystka skomponowała na kształt ludowych przedstawień sakralnych, z kwiatami polnymi, materiałami, wycinkami z gazet. Jej prace znajdują się w najważniejszych zbiorach polskich, w tym w Muzeum Narodowym we Wrocławiu, w Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Fotografii w Krakowie, Muzeum Śląskim w Katowicach, a także poza granicami kraju: w Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Centre Georges Pompidou w Paryżu, Museum of Modern Art w Kioto i w National Museum of Photography, Film and Television w Bradford*.

Podobne artykuły: