Album "Tu Byliśmy" to projekt fotograficzny Tadeusza Rolke, który skałada się z szeregu zdjęć wykonywanych w czasie kilkunastoletnich wspólnych podróży po małych ośrodkach, typowych żydowskich "sztetł". Książka fotograficzna wydana w 2021 roku przez wydawnictwo S he for Art.
Tu byliśmy - próba ocalenia przeszłości
Jedne z pierwszych zdjęć powstały w mitycznym miasteczku Bełz pod wpływem jakże ważnej lektury „Opowieści chasydów” Martina Bubera, w wyniku czego odbyliśmy później szereg kolejnych podróży na dawne Kresy Rzeczpospolitej, a także ościenne kraje czy do wielu małych miejscowości, dawnych sztetl na terenie głównie wschodniej i centralnej Polski. W miarę upływu czasu, niedawno, dla podkreślenia bardziej uniwersalnego przypomnienia szerzej pojętej żydowskiej przeszłości zostały włączone do tego cyklu zdjęcia miejsc związanych z kulturą i historią Żydów również z innych miejscowości np. Wrocławia czy Bardejowa, Bytcy i Preszowa na Słowacji, Kowna, Kłajpedy na Litwie, łotewskiej Lipawy czy Nagykallo i Tokaju na Węgrzech. (...)
Wszystkie te fotografie zawarte w cyklu Tu byliśmy to zdjęcia współczesne, wykonane w miejscach z którymi chasydzi utożsamiają swoją historię, w których żyli i mieszkali ale również mogli przebywać i oddziaływać, nawet pośrednio na lokalne społeczności żydowskie.
Na zdjęciach utrwalone są fragmenty małych miasteczek, z dala od głównych szlaków, leżące nieco na uboczu dzisiejszej cywilizacji, bardzo charakterystyczne dla obrazu, jaki utrwalił się w zbiorowej wyobraźni dotyczącej świata chasydów. Tadeusz Rolke podjął w tych fotografiach interesującą próbę oddania klimatu i nastroju, który mógł być udziałem tej społeczności. Stąd dbałość o to, by fotografowane obiekty: domy, zaułki, podwórka, fragmenty tzw. małej architektury czy nawet elementy krajobrazu by zawierały w sobie coś więcej niż tylko wyimaginowaną warstwę materialnej rzeczywistości. (...)
Pod koniec lat 90. XX wieku, Tadeusz Rolke zrobił pierwsze zdjęcia do ww cyklu, które były początkiem wieloletniego, realizowanego właściwie nieprzerwanie do dzisiaj cyklu fotograficznego. Pierwsza wystawa cyklu miała miejsce w roku 2003 w Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie. Wszystkie odwiedzone przez Tadeusza Rolke miejsca jak Kock, Międzyrzec Podlaski, Rymanów, Przysucha, Góra Kalwaria, czy Berszad i Szarogród na Ukrainie oraz większe skupiska symbolicznej zabudowy jak np. Lublin, Lwów, są fizycznie niejako związane z obecnością chasydów a powstały materiał jest dowodem na to, że coś co jest nieobecne na pierwszy rzut oka, może trwać długo, nawet jeśli miałoby przybrać tylko materialną postać fragmentu rzeczywistości.
Zakończyłem fotografowanie do projektu „Tu Byliśmy”. Projekt otrzymuje formę albumu, ale obiekty rozproszone w niezliczonych sztetlach w tej jednej chwili nie przestają istnieć. I dopóki stan zdrowia mi pozwoli, nie będę obojętnie przechodził obok niemych świadków tamtego społeczeństwa, a widok przeze mnie zauważony znajdzie miejsce w archiwum.
Tadeusz Rolke
Tu byliśmy
- Fotografie: Tadeusz Rolke
- Kurator merytoryczny: Marek Grygiel
- Wstęp: Paweł Smoleński
- Projekt graficzny i układ zdjęć: Magdalena Wierzbicka
- Kurator publikacji: Tamara Pieńko
- Tłumaczenie: Janusz Ochab
- Redakcja: Ewa Woźniak
- Przygotowanie zdjęć: Andrzej Swat
- Redaktor techniczny: Leszek Marcinkowski
- DTP: Wojciech Kobalczyk
- Wydawca: Wydawnictwo S he for Art
- ISBN: 978-83-961816-0-2
- Rok wydania: 2021
- Ilość stron: 184
- Wymiary: 300x235mm
- Oprawa: twarda
- Język: polski, angielski
- Wydanie: pierwsze
Tadeusz Rolke - ur. 1929 r. w Warszawie, jeden z najważniejszych polskich fotografów, prekursor fotografii reportażowej, wciąż czynnie działający w polu fotografii. Współpracował z takimi tytułami jak "Stolica", "Przekrój", "Ty i Ja" czy "Gazeta Wyborca". Fotografował najważniejszych artystów współczesnych i wystawy odbywające się w Galerii Krzywego Koła, Galerii Foksal czy poznańskiej Galerii OdNowa. Dokumentował także życie literackie i portretował ludzi literatury. Przez ponad dziesięć lat, począwszy od 1970 roku, mieszkał i pracował w Niemczech, współpracując z redakcjami "Stern", "Die Zeit" czy "Der Spiegel".
Podobne artykuły: