Monografia "ST-53. Twórcy, postawy, ślady. Katowickie Underground Artystyczny po 1953 roku" to pierwsza tak obszerna publikacja poświęcona katowickiej grupie ST-53, działającej w latach 1953‒1959. Grupa ST-53 była pierwszym "impulsem nowoczesności" na Górnym Śląsku i jedną z pierwszych oznak sprzeciwu wobec dominacji realizmu socjalistycznego w sztuce polskiej. Książka wydana w 2003 roku przez Muzeum Historii Katowic.
U początków ST-53 legła przyjaźń Klaudiusza Jędrusika, Waltera Napieralskiego i Waldemara Świerzego. Ostatecznie w jej składzie znaleźli się: Zdzisław Biliński, Urszula Broll, Krystyna Broll, Klaudiusz Jędrusik, Tadeusz Ślimakowski, Zdzisław Stanek, Konrad Swinarski, Maria (Mara) Obremba, Hilary Krzysztofiak, Stefan Gaida oraz Irena Bąk. Katowiccy „apostołowie” Teorii widzenia narzucili sobie z młodzieńczym zapałem surowe i rygorystyczne studia plastyczne na podstawie tekstu Władysława Strzemińskiego, wzbogacone cotygodniowymi spotkaniami, w czasie których wspólnie oceniano efekty pracy, dyskutowano o sztuce, czytano teksty literackie i filozoficzne oraz słuchano muzyki.
Teksty zawarte w opracowaniu
- Studyjność w Stalinogrodzie. Historia grupy ST-53 - Aleksandra Krypczyk
- Analiza środków wyrazu w poszczególnych epokach wg "teorii widzenia" Władysława Strzemińskiego, będących przedmiotem studiów Grupy ST-53 - Janina Jędrusik
- Mozaika - Krystyna Broll-Jarecka
- Krąg St-53 - Urszula Broll
- Obraz - Krystyna Broll-Jarecka
- Strzemińskiego tezy na koniec historii sztuki - Janina Jędrusik
- Wiosna - Krystyna Broll-Jareckaj
Dodatkową zaletą jest duża liczba reprodukcji, w tym prac zaginionych oraz zdjęć archiwalnych.
Książka towarzyszyła wystawie "ST-53. Twórcy, postawy, ślady" która miała miejsce w listopadzie i grudniu 2003 roku w Muzeum Historii Katowic.
ST-53. Twórcy, postawy, ślady. Katowickie Underground Artystyczny po 1953 roku
- Redakcja: Aleksandra Niesyto
- Opracowanie Graficzne: Jolanta Barnaś
- Wybór ilustracji: Aleksandra Krypczyk
- Kurator wystawy: Maria Krysiak
- Wydawnictwo: Muzeum Historii Katowic
- Rok wydania: 2003
- ISBN: 83-87727-61-X
- Oprawa: twarda
- Ilość stron: 156
- Wymiary: 220x305mm
- Język: polski, angielski
- Wydanie: pierwsze