Książka "Przemyśl i jego mieszkańcy w starej fotografii" przedstawia zbiór dawnych fotografii Przemyśla i jego mieszkańców, pochodzących z lat 1870-1970. Zatrzymana w kadrze historia przybliża dzieje miasta oraz jego bogate tradycje kulturowe. Album wydany w 2010 roku, przez Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej w Przemyślu.
Ponadtysiącletni Przemyśl, malowniczo położony na wzgórzach opadających ku rzece San, jest miastem o przebogatej kulturze i historii. Przemyska stara fotografia oraz wydarzenia historyczne przez nią utrwalone mają coraz szerszy krąg miłośników i znawców. Taki stan rzeczy krzepi muzealników i budzi nadzieję na to, że dzieła naszych poprzedników - duże i małe, wyjątkowe i codzienne - zostaną należycie poznane, opisane, zrozumiane i przechowywane. Jest to miarą kultury jednostek i całych społeczeństw. Wybór dawnych fotografii Przemyśla, przygotowany do tego wydawnictwa przez Dział historii Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej, a opracowany przez Jacka Błońskiego, to zatrzymana w kolejnych kadrach historia naszego przebogatego kulturowo miasta, wpisnego na trwałe w dzieje Europy wielkimi i powszednimi wydarzeniami. (...)
Marta Trojanowska
Książkę uzupełnia obszerny tekst o Przemyślu, od czasów średniowiecznych po lata 70. XX wieku, szczególną uwagę poswięcono sztuce fotograficznej oraz fotografom, działającym na terenie ziemi przemyskiej.
W Dziale Historycznym Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej można "odkryć" wiele zdjęć starego Przemyśla. Od dziesięcioleci spoczywają w magazynach muzealnych i nie były dotychczas publikowane lub prezentowane na wystawach. Inne, chociaż znane, warte są przypomnienia. W naszej publikacji wzbogacone komentarzem pozwalają odbyć podróż w przeszłość i odczuć niepowtarzalny klimat Przemyśla - zarówno "galicyjskiego" jak i tego, który po austriackiej niewoli współbudował odrodzoną Rzeczpospolitą, a po bohaterskiej obronie we wrześniu 1939 roku przetrwał trudny czas II wojny światowej, i po "wyzwoleniu" w roku 1944 znosił mroczne lata władzy ludowej.
Fotografie w publikacji ilustrują historię Przemyśla na przestrzeni stu lat. Najstarsze pochodzą z przełomu lat 60. i 70. XIX w., gdy miasto po decyzji władz austriackich o prze-znaczeniu go na główny plac broni w Galicji w 1850 roku, a następnie podjęciu decyzji o budowie Twierdzy Przemyśl, po 1873 roku przeżywało czas prosperity. Żyjący na przełomie wieków mieszkańcy naszego grodu podróżując do innych miejscowości cesarstwa Habsburgów nie zauważali istotnych różnic w miejskim krajobrazie obecnej Słowacji (dawne Górne Węgry), Czech, a nawet Austrii i stołecznego Wiednia. To właśnie z tych terenów przybywali do Przemyśla nowi osiedleńcy. Wśród polskich mieszkańców polonizowali się. Trzeba jednak podkreślić, że wespół z Polakami żyli i miasto budowali także Rusini, Żydzi, ponadto Węgrzy oraz przedstawiciele innych narodowości monarchii austro-węgierskiej.
W Przemyślu, pełnym robotników pracujących przy rozbudowie miasta i tysięcy żołnierzy garnizonu wojskowego, obok licznych nowinek techniki XIX wieku nie mogło zabraknąć aparatów fotograficznych i "magów" potrafiących zatrzymać historię i czas na szklanej kliszy. Pionierzy fotografii rozpowszechnili w mieście jeden z tych wynalazków, które zmieniły świat. Wielu z nich odeszło w zapomnienie, nazwiska niektórych wpisały się w dzieje nie tylko Przemyśla, lecz również w historię polskiej fotografii. Pochodzili z różnych miast i różnych narodów, ale byli przede wszystkim mieszkańcami i fotografami galicyjskiego Przemyśla i jego mieszkańców.
Jacek Błoński
Fotografie zamieszczone w książce pochodzą ze zbiorów Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej oraz Wawrzyńca Markowskiego.
Przemyśl i jego mieszkańcy w starej fotografii 1870-1970
- Tekst: Jacek Błoński
- Wstęp: Marta Trojanowska
- Tłumaczenie: Antoni Sarkady
- Opracowanie graficzne Marek Mikrut
- Wydawnictwo: Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej w Przemyślu
- Rok wydania: 2010
- ISBN: 978-83-60680-37-7
- Oprawa: miękka
- Ilość stron: 121
- Wymiary: 235x165mm
- Język: polski, angielski
- Wydanie: pierwsze
