PiX. HOUSE w Poznaniu zaprasza w niedzielę 24 maja 2020 roku o godz. 18.00 na spotkanie z Mariuszem Foreckim wokół książki "Mechanizm. Polska 1988-2019" na kanale YouTube. Publikacja została książką roku Grand Press Photo, zdobyła wyróżnienie na Pictures of the Year International. Podczas spotkania na żywo będą czekać na wasze pytania - najlepsze z nich zostanie nagrodzone książką z autografem autora. Spotkanie poprowadzi Adrian Wykrota.
Jacy byliśmy? Jak wyglądał nasz kraj, a jak żyje się teraz? "Mechanizm" to fotograficzna opowieść dzięki której nie tylko możemy zobaczyć, ale także postarać się zrozumieć i docenić jak zmieniła się Polska na przełomie lat.
Miejsce spotkania: YouTube - kanał Pix.house
Wszystko dojrzewało powoli, wstydliwie, w cieniu brudnych bram domów. Czaiła się tam niepewność, czy cienki zwitek dolarów kupiony za roczną pensję, nie okaże się pociętą, komunistyczną gazetą i czy nie jest to prowokacja. Później - kilkudniowe stanie w kolejce po paszport i pierwsze wybory, nazwane trochę na wyrost "wolnymi". I dworzec kolejowy, pachnący jeszcze brudnym wagonem drugiej klasy w nocnym pociągu relacji Szczecin-Przemyśl.
Polska na zdjęciach Foreckiego to tytułowy mechanizm. Autor nie ocenia, raczej jest dogłębnym obserwatorem rzeczywistości - tej szarej, zwykłej oraz tej "ważniejszej" - z pierwszych stron gazet. Ukazuje ją jednak nie wprost - jak zwykło się drukować ją w prasie. Sporo jest w Foreckim socjologa - dokumentalisty - dużo więcej niż fotoreportera. Opowieść zaczyna się w późnych latach osiemdziesiątych, szarość ulicy zamienia się w kolor nieprzewidywalnych lat dziewięćdziesiątych. Wyobraźnia podpowiadała coraz to nowe pomysły na funkcjonowanie w nowym, rodzącym się systemie. Pan Marek, uprawiający fakirstwo, mógł wreszcie prezentować swoje umiejętności, gdzie tylko zapragnął. Pani Jadwiga, 56-letnia ekspedientka w sklepie z pasmanterią, mogła oddać się erotycznemu tańcu na rurze. Każdemu pozwalano handlować, czym chciał i gdzie chciał. Jon Som Szczepanek z Chorzowa mógł na swoim białym kontrabasie grać wszędzie, nie niepokojony przez nikogo. Do urzędu celnego ustawiały się długie kolejki początkujących biznesmenów, żeby oclić kolejny transport towarów z Zachodu. Prawdziwa wolność.
Mocnym krokiem wchodzimy we współczesność - tą komercyjną, mobilną, cyfrową. Nie mamy wątpliwość, że to: "nasze czasy w wersji instant". No i to… Piwo, wszędzie piwo. Prezes browaru motywuje pracowników: "Opowiadajcie o naszym piwie rodzinie, przyjaciołom, wszystkim. Musimy być największym producentem piwa w Europie". Pada hasło: "Klient musi być zadowolony z naszej pracy, bo płaci naszą wypłatę". Ruszają konkursy - kto ma największy piwny brzuszek, kto pierwszy wypije duży kufel piwa, zrobi pięć przysiadów, zakręci się dookoła i będzie stał prosto. Piwo to też najchętniej kupowany napój na odbywającym się w Kostrzynie nad Odrą, tuż przy granicy z Niemcami największym festiwalu rockowym w Europie środkowej. Odbywa się pod hasłem: Miłość Przyjaźń Muzyka i nawiązuje do legendarnego festiwalu Woodstock z 1969 roku.
Nowa rzeczywistość to jednak nie tylko popkultura i niepohamowana, momentami wręcz rubaszna radość ze zmian. To także praca i pogoń za twardym tu i teraz. Jak zauważa Piotr Gajdziński w życie wkradają się procedury, spychając w kąt legendarny polski bałagan, szumnie wówczas zwany "kreatywnością".
Ale ta "kreatywność" jakoś się wyzwala, wyziera z korporacyjnego sztywniactwa, "polonizując" - właściwiej byłoby powiedzieć "uśrodkowoeuropeizując“ - zachodnie procedury.
Przełom lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych to nie był czas smakowania ledwo odzyskanej wolności. To był czas zapijania się wolnością na umór, bo wdarła się ona w nas niespodziewanie, z siłą tsunami i aromatem lawendowych pól.
Mariusz Forecki, Piotr Gajdziński, Adrian Wykrota
Mechanizm. Polska 1988-2019
- Zdjęcia: Mariusz Forecki
- Design: Andrzej Dobosz
- Teksty: Piotr Gajdziński, Mariusz Forecki
- Wydawnictwo: fundacja PIX. HOUSE / Mariusz Forecki
- Rok wydania: 2019
- Typ okładki: twarda
- Nakład: 250 sztuk wersja podstawowa / 400 sztuk wersja autorska
- Język publikacji: polski / angielski
- Wydanie: pierwsze
Mariusz Forecki - fotograf-dokumentalista. Intensywnie fotografuje w Polsce i na terenach byłego ZSRR. Autor książek z fotografią dokumentalną: "I Love Poland“ (2009), "Kolekcja Wrzesińska“ (2011), "W Pracy“ (2011) i "Człowiek w ciemnych okularach“ (2016). Ukończył Instytut Twórczej Fotografii Uniwersytetu Śląskiego w czeskiej Opavie. Laureat konkursów fotograficznych i autor wystaw. Uhonorowany m. innymi medalem Związku Polskich Artystów Fotografików i Nagrodą Artystyczną Miasta Poznania.
Książka została dofinansowana ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach Programu Kultura w sieci.