Książka "Archiwum jako projekt - poetyka i polityka (foto)archiwum" pod redakcją Krzysztofa Pijarskiego, poświęconą problemom oraz roli współczesnego archiwum i archiwizacji fotografii nie tylko dla nauk humanistycznych, lecz także dla praktyki artystycznej czy też politycznej. Książka została wydana w 2011 roku przez Fundację Archeologia Fotografii w ramach projektu FotoRejestr.

Niniejszy projekt stanowi próbę przemyślenia kwestii archiwów w postsocjalistycznej Europie Środkowej i Wschodniej - na obszarze, który ciągle stawia czoła konieczności przepracowania swojej XX-wiecznej historii. Archiwa i sposoby ich użycia pełnią w tym procesie niebagatelną rolę, a w narastającym wokół nich dyskursie powracają takie pojęcia, jak prawda i sprawiedliwość. W tym sensie Archiwum jako projekt należy rozumieć jako nawiązanie do i rozwinięcie problematyki seminarium naukowego Archiwalna gorączka. Archiwa współczesnej historii i sztuki w Polsce po 1989 r. (2009), w ramach którego historycy, historycy sztuki, kuratorzy i artyści spotkali się, by podjąć temat i problem archiwum w kontekście postsocjalistycznych przemian w tej części świata. Głównym tematem tej książki są jednak archiwa fotograficzne, które od kil-ku lat przeżywają niezwykły wzrost zainteresowania i znaczenia. Pytanie o rolę archiwum fotograficznego (nie tylko dla nauk humanistycznych, lecz także dla praktyki artystycznej czy też politycznej), perspektywy, jakie otwiera i ewentualne zagrożenia, które tworzy, wydaje się kluczową kwestią do przemyślenia w obliczu „zwrotu archiwalnego", jaki dokonał się w ciągu ostatnich 15 lat. Przyczyn owego zwrotu można upatrywać w kilku zjawiskach, spośród których kilka warto wymienić, gdyż wyznaczyły ramy problemowe tego projektu. Mam tu na myśli ponowne otwarcie problemu archiwum i jego „obiektywności" po upadku żelaznej kurtyny (i nie tylko - w tym kontekście można przywołać także koniec Apartheidu) oraz rozwój nowych, niezwykle szybkich technologii archiwizacji. Niebagatelną rolę odgrywa również postępująca digitalizacja wymiany i przechowywania informacji, czego skutkiem jest coraz wyraźniej zauważalna obecność różnego rodzaju archiwów w życiu codziennym przeciętnego człowieka oraz gwałtowny rozwój archiwów wizualnych, zwłaszcza fotograficznych. Warto też przypomnieć, że zagadnienie archiwum, podjęte w polu sztuki już w latach 6o. i 7o. ubiegłego wieku jako jeden z kluczowych problemów (późnej) nowoczesności, powróciło ze zdwojoną mocą pod koniec lat 9o. Nie powinniśmy także zapomnieć o wzroście zainteresowania sferą wizualną we współczesnej nauce - mowa o antropologii i socjologii wizualnej, zwłaszcza zaś o badaniach nad kulturą wizualną - który ma swój udział w tej gruntownej rewaloryzacji archiwum. Miejsce tajemne stało się miejscem pożądania. (...)

Krzysztof Pijarski - Archiwum jako projekt - poetyka i polityka (foto)archiwum

W książce znalazły się teksty takich autorów: John Tagg, Wolfgang Ernst, André Gunthert, Helen Petrovsky, Sven Spieker, Nataša Petrašin-Bachelez, Nina Lager Vestberg, Ariella Azoulay, Akram Zaatari, Wojciech Wilczyk, Iwona Kurz, Miklόs Tamási, Tone Rasch, Grayson Dantzic, Zuzanna Meisnerowá-Wismerová, Karol Radziszewski, Nikodem Bończa-Tomaszewski, Karolina Lewandowska, Tomasz Basiuk, Ewa Klekot oraz Lucia Nimcová.

Partnerzy projektu: Norsk Teknisk Museum, Dom Spotkań z Historią oraz Narodowe Archiwum Cyfrowe. Książka została wydana w ramach projektu FotoRejestr którego celem była popularyzacja idei archiwizacji zbiorów fotograficznych oraz odnalezienie i promocja ciekawych kolekcji prywatnych i instytucjonalnych.

Projekt została sfinansowany przez Islandię, Liechtenstein oraz Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

 Archiwum jako projekt - poetyka i polityka (foto)archiwum / The Archive as Project - the Poetics and Politics of the (Photo)Archive

• Autorzy: Praca zbiorowa
• Redakcja: Krzysztof Pijarski
• Projekt graficzny: Jacek Redzisz
• Redakcja językowa, korekta: Justyna Chmielewska, Katarzyna Bartoszyńska
• Tłumaczenia: Katarzyna Bartoszyńska, Katarzyna Bojarska, Andrzej Leśniak, Krzysztof Pijarski, Marta Skotnica, Weronika Szczawińska
• Wydawca: Fundacja Archeologia Fotografii
• Rok wydania: 2011
• ISBN: 978-83-993045-8-5
• Ilość stron: 590
• Wymiary: 156x220mm
• Oprawa: miękka
• Język: polski, angielski
• Wydanie: pierwsze