Książka fotograficzna Karoliny Jonderko pt. "Bebok" przedstawia grupę nastolatków z wrzesińskiego Teatru Otczapy, tworzących swego rodzaju plan filmowy, na którym rozgrywają się wykreowane przez Nią wydarzenia. Prezentowany świat cały czas balansuje na granicy prawdy i fikcji oraz sennego koszmaru. Książka została wydana w 2023 roku, jako czternasta publikacja w ramach cyklu Kolekcji Wrzesińskiej, zrealizowanego w 2022 roku we Wrześni.
Jest pod łóżkiem. Bywa w piwnicy albo w szafie. Lubi złapać za nogę śląskiego bajtla, który ociąga się z tyłu. Zwłaszcza kiedy jest sam - wtedy Bebok jest najstraszniejszy. Choć z wyglądu niepozorny, potrafi przestraszyć na śmierć.
Na Śląsku Beboka zna każdy dzieciak. Ale postać ta istniała w całym kręgu kultury słowiańskiej. W Wielkopolsce nazywano go Babok albo Bobok. Babcie straszyły nim swoje wnuki, kiedy wysyłały je do piwnicy po kartofle. Za pierwszym razem strach paraliżował dzieci do szpiku kości. Za drugim szły więc z kolegą lub koleżanką i było już trochę raźniej. Jednak za dziesiątym czy dwunastym można było już tego Beboka zawołać. I o to właśnie chodziło. Babcie nie wysyłały przecież wnuków na spotkanie z nim w złej wierze. Po prostu przekazywały im swoje strachy, tak jak zostawia się po sobie przepis na pierogi. Dzieci przyjmowały ten dar z ulgą, a kiedy dorastały, podawały go dalej w sztafecie pokoleń. (...)
Rafał Sieradzki // Kim jest Bebok?
Karolina Jonderko (1985) Rydułtowy. Córka górnika i nauczycielki muzyki. Członkini Agencji Napo Images. Absolwentka fotografii na wydziale operatorskim w Szkole Filmowej w Łodzi. Laureatka wielu prestiżowych nagród m.in. World Press Photo 2021 czy Magnum & Ideas Tap Award, dzięki któremu odbyła staż w redakcji agencji Magnum Photos w Nowym Jorku. Swoje działania fotograficzne koncentruje na długoterminowych projektach. Większość z nich dotyka zjawiska straty i wiążących się z nią następstw - te zagadnienia odnajdziemy w cyklach "Autoportret z matką", "Zaginieni", "Reborn" i "Mała Polska". Wychodząc od własnych doświadczeń, autorka rozszerza perspektywę o innych ludzi zmagających się z problemem straty - najbliższych, miejsca, tożsamości. W swojej pracy przykłada niezwykłą wagę do zbudowania osobistej więzi z bohaterami.
Bebok
- Fotografie: Karolina Jonderko
- Teksty: Karolina Jonderko, Rafał Sieradzki, Karol Szymkowiak
- Projekt: Natalia Szczęch
- Fotoedycja: Ewa Meissner
- Okładka: Rafał Sieradzki
- Pre-press: Tomek Kubaczyk
- Asystenci: Jacek Karbowiak, Krzysztof Mazur
- Post-produkcja: Jacek Karbowiak, Tomek Kubaczyk
- Tłumaczenie: Hanna i James Merrett
- Korekta: Ewa Leszczyńska
- Wydawca: Urząd Miasta i Gminy Września
- ISBN: 978-83-917850-6-5
- Rok wydania: 2023
- Ilość stron: 134
- Wymiary: 208x278mm
- Oprawa: twarda
- Język: polski, angielski
- Wydanie: pierwsze
Kolekcja Wrzesińska
Kolekcja Wrzesińska to wieloletni projekt fotograficzny, w którego rezultacie powstaje artystyczne archiwum fotograficzne Miasta i Gminy Września. Burmistrz Miasta i Gminy Września Tomasz Kałużny co roku zaprasza na rezydencję artystyczną jednego fotografa wybranego przez kuratora. Zadaniem artysty jest stworzenie osobistego zestawu fotografii, który ilustruje gminę i jej mieszkańców. Ma on przy tym zapewnioną całkowitą swobodę twórczą, zarówno w kwestii poruszanych tematów, jak i sposobów ich przedstawienia. Efekty jego pracy publikowane są w formie artystycznej książki fotograficznej oraz prezentowane na wystawie we Wrześni.
Za sprawą Kolekcji Wrzesińskiej mieszkańcy Miasta i Gminy Września mają okazję spojrzeć na siebie samych i przestrzeń, w której żyją, z perspektywy artysty będącego zewnętrznym obserwatorem. Dzięki temu "zewnętrznemu oku" mają sposobność dowiedzieć się czegoś nowego o ludziach, miejscach i zjawiskach, które są tak blisko nich, a jednak często umykają ich uwadze w codziennym życiu. Kolekcja Wrzesińska adresowana jest również "na zewnątrz", poza miasto, w którym powstaje. Września staje się tym samym czymś w rodzaju miasta uniwersalnego, za pomocą którego fotograf opowiada historię o znacznie szerszym kontekście, wykraczającym poza, ale wynikającym z miejsca realizacji.
W przyszłości ten zbiór fotografii stanowić będzie bezcenne świadectwo naszych czasów. Dzisiaj kolekcja ma odkrywać, skłaniać do refleksji i stawiać pytania.
Autorzy Kolekcji Wrzesińskiej
- 2009 - Bogdan Konopka
- 2010 - Andrzej Jerzy Lech
- 2011 - Mariusz Forecki
- 2012 - Nicolas Grospierre
- 2013 - Zbigniew Tomaszczuk
- 2014 - Katarzyna Majak
- 2015 - Adam Lach
- 2016 - Rafał Milach
- 2017 - Filip Springer
- 2018 - Zuza Krajewska
- 2019 - Chris Niedenthal & Tadeusz Rolke
- 2020 - Maksymilian & Magdalena Rigamonti
- 2021 - Maciej Jeziorek
- 2022 - Karolina Jonderko
Kuratorzy Kolekcji Wrzesińskiej: Waldemar Śliwczyński w latach 2009-2014 oraz Karol Szymkowiak od 2015 roku.
Mecenas projektu Burmistrz Miasta i Gminy Września - Tomasz Kałużny.