Książka "Antoni Anatol Węcławski (1891-1985). Między fotografią zawodową a artystyczną" której autorką jest Magdalena Durda-Dmitruk, to monografia fotografa Antoniego Anatola Węcławskiego - jednego z ważniejszych entuzjastów piktorializmu - czołowego przedstawiciela fotografii artystycznej lat 20. i 30. XX wieku. Książka została wydana przy okazji wystawy w Galerii im. Sleńdzińskich w Białymstoku w 2018 roku.

Praca odsłania wielowymiarowy obraz wyróżniającego się piktorialisty, nokturnisty, estety, wirtuoza techniki bromowej i entuzjasty technik szlachetnych, kolekcjonera zdjęć i wyszukanego sprzętu fotograficznego, charyzmatycznego pedagoga, megalomana, indywidualisty. Ponadto autora posługującego się bardzo szerokim repertuarem motywów jak: portrety, akty, martwe natury, sceny rodzajowe, folklorystyczne, etnograficzne, marynistyczne, pejzaże miejskie, nokturny. Twórcy reprezentatywnego dla swojego czasu, przywiązanego do tradycji, ale też momentami na wskroś nowoczesnego, ulegającego niejednokrotnie wpływom konstruktywizmu.

Badania nad historią polskiej fotografii zaczęły się rozwijać od końca lat 80. XX wieku. Przyczyniło się do tego m.in. założenie Stowarzyszenia Historii (potem Historyków) Fotografii. Nieliczne prace doktorskie i liczniejsze magisterskie wskazują dziś na rosnące zainteresowanie tą dziedziną. Jednym z ważniejszych efektów tych badań jest niniejsza publikacja. Autorka przygotowała obszerną monografię fotografa Antoniego Anatola Węcławskiego, opierając się na szerokiej bazie materiałowej, z wykorzystaniem zachowanego archiwum fotografa. Ukazuje jego działalność na polu krajowym, a nawet międzynarodowym. Droga zawodowa Węcławskiego wiodła od nauki profesji poprzez pogłębianie wykształcenia aż do tworzenia profesjonalnego warsztatu i do aspiracji artystycznych, wreszcie do pracy nauczyciela fotografii w średnich szkołach artystycznych po 1945 roku. Węcławski przed II wojną otrzymał wiele nagród, a jego zdjęcia często wystawiano. Utrzymywał kontakty z najważniejszymi polskimi fotografikami tych czasów. Jednak po wojnie zrezygnował z szerszej działalności i zajął się przede wszystkim uczeniem sztuki fotograficznej. Był związany z piktorializmem - niezwykle silnym i popularnym nurtem fotografii polskiej i światowej, ukształtowanym przez Jana Bułhaka w Wilnie. Fotografował portrety, akty, krajobrazy, przedstawienia folklorystyczne, sceny miejskie, wreszcie nokturny. Interesująca jest charakterystyka warsztatu fotografa, uwzględniająca zagadnienie technik i sprzętu oraz jego dostępności. Moim zdaniem do najciekawszych dzieł Węcławskiego należą zdjęcia z Druskienik z 1926 roku ze scenami z Józefem Piłsudskim i ujęciami nastrojowego ojczystego pejzażu, a także akty, sceny z żydowskich dzielnic i pejzaże z portu nad Bałtykiem z efektami rytmizacji. Historyczną wartość mają fotografie z warszawskiego Starego Miasta, wśród których wyróżniają się nokturny, wykonane w technice bromu. Szkoda, że fotograf przerwał działalność po wojnie. Stopniowo odchodził w niepamięć. Praca przybliżająca zapomnianą sylwetkę Węcławskiego wnosi wartościowe treści do historii polskiej fotografii.

prof. dr hab. Jerzy Malinowski

Antoni Anatol Węcławski (1891-1985). Między fotografią zawodową a artystyczną

• Fotografie: Hanna Węcławska
• Tekst: Magdalena Durda-Dmitruk
• Redakcja, korekta: Iwona Dornarowicz
• Projekt gragiczny: Kasia Kubicka
• Przygotowanie zdjęć: Tomasz Kubaczyk
• Wydawca: Galeria im. Sleńdzińskich w Białymstoku
• Rok wydania: 2019
• ISBN: 978-83-64413-29-2
• Ilość stron: 239
• Wymiary: 200x250mm
• Oprawa: miękka
• Język: polski
• Wydanie: pierwsze