Katalog wystawy fotografii Zbigniewa Sawicza "Katowice miasto mistrzów piękna", zorganizowanej w Muzeum Historii Katowic, we wrześniu 2017 roku, z okazji jubileuszu 45-lecia pracy twórczej artysty.

Trzy rozdziały jednej wystawy

Tytuł swojej jubileuszowej wystawy Katowice Miasto Mistrzów Piękna Zbigniew Sawicz wyprowadził z promujących stolicę Śląska haseł: „Katowice Miasto Kreatywne UNESCO, „Katowice Miasto Muzyki” czy „Katowice Miasto Ogrodów”. Uznał, że przecież za każdym z nich stoją ważne wydarzenia kulturalne i ludzie sztuki różnych profesji, reprezentujący najwyższy światowy kunszt. Ich nazwiska wpisały się w dziedzictwo kulturowe Katowic. I to właśnie oni stali się bohaterami Sawiczowych zdjęć.

Ich wizerunki gromadzi od lat. Powstającym portretom nadał nazwę: "mistrzowie piękna". Dziś są ich już setki. Jakież to piękno reprezentują uchwyceni w przypadkowym, bądź w nieco wystudiowanym kadrze, twórcy? Przy okazji tej wystawy Sawicz prezentuje ich w trzech rozdziałach: Dżwięk, Obraz, Słowo.W sumie blisko 50 portretów. A mogłoby ich być kilka razy tyle. Zwłaszcza, kiedy przyszłoby mu pokazać takie postaci, jak Wojciech Kilar czy Henryk Mikołaj Górecki. Z wykonanych w ciągu wielu lat fotografii mogła by powstać interesująca fotoopowieść na ich temat. A takich opowieści zebrało by się co najmniej kilkanaście. Zatem w kolejnych rozdziałach wystawy umieścił te najnowsze, także te ukazujące znane w świecie artystycznym postaci w ujęciach niekonwencjonalnych, jak na przykład profesora Andrzeja Jasińskiego odbierającego z rąk metropolity katowickiego Damiana Zimonia nagrodę Lux ex Silesia.

Nie trzeba zapominać, że Zbigniew Sawicz to artysta fotograf o duszy fotoreportera. Słowo portret funkcjonuje w jego twórczości w sposób umowny. Zawsze stara się być blisko bohatera swoich zdjęć, ale w sposób nie nachalny, prowadząc z nim - w wolnych od zajęć chwilach - rozmowy, poznając jego osobowość i temperament. Czasem te rozmowy trwają latami, a czasem tyle, ile przerwa podczas prób czy dokonywanych nagraniach, albo wernisażowe spotkania bądź zajęcia na którejś z artystycznych uczelni Katowic. Bywa, że nie rozmawia z nimi wcale – ot, chociażby z Tadeuszem Różewiczem, który nawet wtedy, kiedy sytuacja była sposobna, nie chciał nawiązywać kontaktu, wręcz odganiał od siebie „człowieka z aparatem”, żeby przestał go fotografować. Ale Sawicz nie ustępował – znalazł jeszcze kilka sytuacji, w trakcie których wykonał takie zdjęcia, które – jego zdaniem – oddają jakąś wewnętrzną, emocjonalną prawdę o Mistrzu Słowa.

Dla Zbigniewa Sawicza najwięksi mistrzowie skupiają się wokół pięciu ważnych dla Katowic adresów: Akademia Muzyczna, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia, Filharmonia Śląska, Akademia Sztuk Pięknych i Teatr Śląski. Kiedy pojawia się w nich autor tej wystawy, wiadomo, że powstaną kolejne portretowe dzieła. Przygotowując kolejne odsłony Mistrzów Piękna zawsze staje przed najtrudniejszym zadaniem: kogo zaprezentować, w jakim ujęciu, w jakiej sytuacji – roboczej czy odświętnej, czy towarzyszyć mu mają atrybuty bądź ślady jego twórczej aktywności. I chociaż najważniejszym kryterium jest po prostu dobra fotografia, to dylemat doboru zawsze nastręcza nie lada kłopotów i wielogodzinnych dyskusji – a te prowadzi na ogół sam ze sobą. I kiedy wydawać by się mogło, że dokonał ostatecznego wyboru, wraca do poszczególnych postaci, by czasem wyeliminować ujęcia najbardziej ulubione, które stały się jego znakiem rozpoznawczym. Zawsze czuje niedosyt, że może jeszcze ten i ów twórca powinien być w danej edycji zaprezentowany, nigdy dosyć pretensji do siebie, że nie zdążył, nie wyszło, stracił jakąś niepowtarzalną okazję.

Chociaż sam jest twórcą, artystą z poczuciem własnej wartości, zawsze stawał z boku, bacznie obserwując każdy ruch ręki, mimikę twarzy, relacje z innymi, słowem wszystkie możliwe do zarejestrowania emocje, by to one decydowały o ostatecznym kształcie zdjęcia, które nazywa portretem. Portretem bardziej duszy niż ciała.

Wiesława Konopielska

Katowice miasto mistrzów piękna

Katowice miasto mistrzów piękna

• Fotografie: Zbigniew Sawicz
• Tekst: Wiesława Konopielska
• Projekt, opracowanie graficzne katalogu: Marek J. Piwko
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Śląsk
• Rok wydania: 2017
• ISBN: 978-83-7164-967-7
• Ilość stron: 60
• Wymiary: 205x282mm
• Oprawa: miękka
• Język: polski, angielski
• Wydanie: pierwsze

Zbigniew Sawicz (ur. 1939 r.) Po drugiej wojnie przybył wraz z rodzicami na Śląsk, do Gliwic. Tutaj się wychował, tutaj ukończył studia na Politechnice Śląskiej. Zaczął fotografować i kształtował swoją osobowość twórczą. Aktywnie uczestniczy w życiu artystycznym i organizacyjnym śląskiego środowiska fotografików biorąc udział i inicjując w wiele ważnych wydarzeń. W 1972 roku został członkiem Katowickiego Towarzystwa Fotograficznego w którym przez jedenaście lat pełnił funkcję jego prezesa. Przez dwie kadencje 1976-1984 był wiceprzewodniczącym Federacji Stowarzyszeń Fotograficznych w Polsce. W listopadzie 1990 roku został przyjęty do ZPAF, któremu przewodniczył w latach 1991-1998. Fotografuje krajobraz Śląska, ludzi kultury i sztuki oraz ważne wydarzenia związane z regionem, łącząc w swej aktywności twórczej formy dokumentalne z kreacyjnymi. Współpracuje z różnymi instytucjami kultury w całym kraju oraz z wieloma wydawnictwami, publikując swe fotografie w licznych albumach i książkach. Ponad dekadę był związany z redakcją miesięcznika społeczno-kulturalnego "Śląsk:. Od 2002 roku jest członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej. Brał udział kilkudziesięciu wystawach indywidualnych i zbiorowych. Jego prace znajdują się w wielu kolekcjach muzealnych i prywatnych. W 2012 roku został laureatem nagrody Prezydenta Katowic w dziedzinie kultury. Za swą działalność jest wyróżniony m.in. : Złotą Honorową Odznaką Zasłużony dla Województwa Śląskiego w 2012 roku, Nagrodą Artystyczną Marszałka Województwa Śląskiego w dziedzinie fotografii w 2016 roku. W 2018 roku otrzymał Brązowy Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis.