Album jubileuszowy "Wrocławskie wodociągi na dawnej fotografii" wydany w 2011 roku z okazji z okazji 140-lecia wrocławskich wodociągów. Książka prezentuje na archiwalnych fotografiach historię i najważniejsze inwestycje Wrocławskich Wodociągów w okresie niemieckim, ilustrując przy tym wielkość oraz stopień skomplikowania technicznego systemu zaopatrzenia ówczesnego Wrocławia w wodę.

Istniejący we Wrocław i od 1871 r. r. centralny system zaopatrzenia w wodę wraz z zakładem wodociągowym Na Grobli (WasserwerkAm Weidendamm) należy do najstarszych i zarazem największych miejskich zakładów wodociągowych w Polsce. W wyniku gwałtownego rozwoju demograficznego Wrocławia w końcu XIX i na początku XX w. system wodociągowy oraz kanalizacyjny miasta ulegał sukcesywnemu rozwojowi oraz rozbudowie, a to siłą rzeczy znalazło odzwierciedlenie w rozrastających się zasobach zakładowego archiwum. Wytwarzane i zachowane archiwalia mają głównie charakter dokumentacji technicznej albo budowlanej w postaci planów. Dokumentacja aktowa, która, jak można przypuszczać, musiała być również niebagatelnych rozmiarów, w okresie powojennym została w znacznej mierze zniszczona. Natomiast to, co wyróżnia archiwum Wrocławskich Wodociągów spośród zasobów archiwalnych innych tego typu zakładów w Polsce, to unikatowy zbiór setek planów technicznych, ukazujących zresztą nie tylko same budynki czy obiekty inżynieryjne, ale także maszyny oraz różnego typu urządzenia. Do tego dochodzi niewątpliwie jedyny w swoim rodzaju w Polsce zbiór archiwalnych fotografii, liczący sporo ponad 500 sztuk. Prezentują one nie tylko większość obiektów wodociągowych i kanalizacyjnych Wrocławia, ale przedstawiają także bardzo często przebieg inwestycji podejmowanych w okresie międzywojennym.

Olbrzymi zbiór unikalnych fotografii obiektów wodociągowych i kanalizacyjnych pochodzi w zdecydowanej większości z okresu międzywojennego. Co prawda w zasobie tym znaleźć można również zdjęcia z przełomu XIX i XX w., ale stanowią one zaledwie jego ułamek. Niemniej jednak właśnie w tym ułamku znajduje się niezwykły fotograficzny obraz mostu Cesarskiego (Kaiserbriickey dziś Grunwaldzkiego, w fazie budowy. Pozostałe zdjęcia przedstawiają jednak głównie obiekty związane z wodociągami oraz kanalizacją Wrocławia, ukazując nie tylko bogactwo tej infrastruktury, ale - stosunkowo często - także szczegółowy przebieg różnych inwestycji technicznych. W tym miejscu
trzeba jednak stwierdzić, że serie zdjęć dokumentujących podejmowane inwestycje pochodzą dopiero z okresu międzywojennego albo, jak zbiór fotografii z rozbudowy zakładu wodociągowego na Psim Polu (Hundsfeld'), z pierwszych lat II wojny światowej.

Starsze przedsięwzięcia, jak choćby budowa ujęcia gruntowego Świątniki czy też prowadzona równolegle rozbudowa zakładu wodociągowego Na Grobli, nie zostały uwiecznione przez fotografów Wrocławskich Wodociągów. Ich uwagę przykuwały natomiast - o dziwo - m.in. fauna i flora żyjąca w obrębie wrocławskich terenów wodonośnych bądź ściekowych pól irygacyjnych. Dziś walory tego olbrzymiego zbioru archiwalnego są trudne do oszacowania, roz-
patrywać je można bowiem na wielu różnych płaszczyznach; począwszy od naukowej, poprzez edukacyjno-poznawczą, a skończywszy na konserwatorskiej. Pewnym mankamentem tego ciekawego oraz unikatowego zasobu jest nieadekwatny jeszcze do potrzeb - przede wszystkim naukowych - stopień zinwentaryzowania oraz uporządkowania.

Spuścizna niemieckich Stadtische Wasserwerke okazała się na tyle obszerna i skomplikowana, że jej porządkowanie oraz inwentaryzowanie jest procesem długotrwałym, wymagającym przede wszystkim olbrzymiej wiedzy w zakresie dziejów prze wojennych wodociągów i kanalizacji Wrocławia, ponadto znajomości historycznych rozwiązań technicznych, stosowanych w ówczesnej inżynierii cywilnej, w tym przypadku związanej z wodociągami i kanalizacją. Nie czekając jednak na ostateczny efekt prac inwentaryzacyjnych, postanowiliśmy zaprezentować Państwu skromny fragment archiwalnych zasobów wrocławskiego MPWiK, a mianowicie kolekcje starych fotografii poświęconych
wodociągom. (...)

Grzegorz Mieczkowski, Wojciech Miatkowski

Wrocławskie wodociągi na dawnej fotografii. Album wydany z okazji 140-lecia Wrocławskich Wodociągów 1871-2011 / Die Breslauer Wasserwerke Auf Alten Fotografien. Album herausgegeben zum 140. Jahrestag der Breslauer Wasserwerke 1871-2011 / Wrocław Water Supply System On Old Photographs. An album published to commemorate the 140th anniversary of the Wrocław Water Supply System 1871-2011

• Tekst i wybór zdjęć: Miron Urbaniak, Ryszard Nowakowski
• Projekt albumu: Grzegorz Mieczkowski, Wojciech Miatkowski
• Adiustacja i korekta: Urszula Król
• Tłumaczenia: Iza Żółtowska, Dariusz Gereta
• Wydawca: Wydawnictwo C2 / MPWiK Wrocław
• ISBN: 978-83-63037-03-1
• Rok wydania: 2011
• Ilość stron: 200
• Wymiary: 215x302mm
• Oprawa: twarda
• Język: polski, niemiecki, angielski
• Wydanie: pierwsze