Galeria Bielska BWA zaprasza na kolejną wystawę fotografii pt. "Aszód 1974" której autorem jest węgierski fotograf Tamás Urbán. Wystawa prezentowana będzie w ramach 8. FotoArtFestivalu im. Andrzeja Baturo. Termin wystawy 11-27 października 2019 roku.

"To była niezwykła sytuacja, nawet dla muzealnika, który i tak widział dużo (czasem nawet za dużo), kiedy to fotograf Ádám Urbán przekroczył bramy Zakladu Poprawczego dla Nieletnich w Aszód po raz pierwszy w życiu.

Jaki ojciec taki syn: po tej pierwszej wizycie nastąpiła niezliczona liczba kolejnych. Było tak jak w roku 1975, kiedy Tamás Urbán po zgromadzeniu wszystkich niezbędnych zezwoleń, odwiedzał tę instytucję niemal co tydzień, a zwłaszcza jedną jej część – ceglane budynki z XIX wieku stojące na wzgórzu.

Tamás Urbán studiował wtedy w Szkole Dziennikarstwa Stowarzyszenia Węgierskich Dziennikarzy (MÚOSZ) i tak powstało jego portfolio. Robił czarno-białe zdjęcia, ale nie tylko robił zdjęcia, również rozmawiał z tymi dzieciakami, wyświadczał tym twardym chłopakom mniejsze lub większe przysługi, wysłuchiwał ich żali, a w zamian, oni pisali do niego listy i dzienniki, dawali mu rysunki … To przerodziło się w coś więcej niż raport. To było miejsce, gdzie ukształtowało się jego charakterystyczne podejście, jego etyczna perspektywa, jego humanistyczna postawa fotoreportera, która jest czymś więcej niż tylko wykonaniem zadania, a następnie odejściem w pośpiechu. Wszystko to sprawia, że najbardziej charakterystyczne prace w twórczości Tamása Urbána wyróżniają się pośród prac innych reporterów, jakkolwiek dobre by one nie były.

Po Aszod przyszły serie o karetkach, więzieniach, narkomanach, prostytutkach i wreszcie seria “Motyl”, która obejmuje te wszystkie tematy w sposób prawdopodobnie najbardziej graficzny. (Motyl to Pillango: Ferenc Deak, wytatuowany od stóp do głów więzień którego życie śledził, fotografował i któremu pomagał przez lata.) Ale są to osobne historie, trzymajmy się teraz Aszod. Wtedy wystawa została otwarta przez Évę Keleti, 13 grudnia 1975 . Keleti była jego nauczycielką w szkole dziennikarskiej. Był tam również inny przemawiający, towarzysz, urzędnik wyższego szczebla. Na sugestię Keleti, że te prace warto pokazać również w stolicy, towarzysz wyraźnie oznajmił juz na ceremonii otwarcia, że wystawa nigdy nie opuści pomieszczeń tej instytucji. I tak też się stało. Kopie przechowywano w suchym pomieszczeniu przez czterdzieści lat, a później powieszono kilka z nich w wewnętrznym muzeum zakładu. Kiedy pierwszy raz odwiedziliśmy to miejsce i zobaczyłem obrazy z tej dawnej wystawy, cała nasza trójka miała podobne odczucia jak wtedy, gdy wystawa Magnum’s First została odnaleziona po wielu latach w magazynie w podobny sposób (została zdjęta ze ścian w 1954 roku, a odnaleziona w 2006).

40-letnie kopie odkryte tutaj, w Aszod, zostały uzupełnione zdjęciami zrobionymi przez Ádáma Urbána w technologii XXI wieku. Nie naśladował swojego ojca i nie przerobił jego obrazów. Tak, jak przed nim ojciec, na miejscu, w murach zakładu, sfotografował współczesnych więźniów tej stuletniej instytucji, jak współczesny fotograf. Te dwa zestawy fotografii, ojca i syna, każdy sam w sobie znaczący, prowadzą dialog nie cichnący od czterdziestu lat, przedstawiając ten sam temat w językach dwóch pokoleń – zmieniających się ludzi, a wciąż te same sytuacje … w tak odrębnym, a jednak tak podobnym przekazie dwóch Urbánów."

Károly Kincses, Zakład Poprawczy dla Nieletnich - Aszód

Tamás Urbán - urodzony w 1945 w Szatmárnémeti. Studiował w Szkole dziennikarskiej w MÚOSZ (Krajowe Stowarzyszenie Węgierskich Dziennikarzy), gdzie Éva Keleti i Tamás Féner byli jego mentorami. W roku 1976 był jednym z założycieli Studia Młodych Fotografów. W latach siedemdziesiątych został pierwszym fotografem w zakładach poprawczych dla nieletnich, więzieniach i innych zakładach karnych. Później, w latach osiemdziesiątych, pracował nad wstrząsającymi scenami zabójstw - fotografował wypadki i ich ofiary, portretował kloszardów, punków i prostytutki. Od 1990 pracował dla magazynu Stern w Hamburgu. Przez około dwadzieścia lat żył i pracował wśród młodzieży, co dało mu możliwość poznania problemów młodego pokolenia, które nigdy do tej pory nie były pokazane w mediach. Był jednym z niewielu, którzy potrafili pokazać negatywne aspekty reżimu i społeczeństwa, nawet w czasach socjalizmu. W tym okresie stworzył cykl zdjęć poświęcony aborcji, więzieniom i poprawczakom dla młodzieży, scenom zabójstw i wypadków, ratownikom, prostytutkom i ogólnie wszystkim tym, którzy żyją na peryferiach społeczeństwa.

W Galerii Bielskiej BWA pokazane będą cztery wystawy główne spośród 20 prezentowanych podczas 8. Foto Art Festivalu.

Pełny program 8. FotoArtFestival-u - można sprawdzić tutaj.

Tamás Urbán - Aszód 1974