Książka "Tu byliśmy. Ostatnie ślady zaginionej kultury" to wspólne dzieło Tadeusza Rolke oraz Simona Schama. Jak wspominać stratę? Na to pytanie próbuje odpowiedzieć fotografik Tadeusz Rolke oraz historyk Simon Schama. Książka została wydana w 2008 roku przez przez wydawnictwo edition.fotoTapeta.
Przez piętnaście lat odwiedzał południowo-wschodnią Polskę zaglądając do miasteczek i wsi, gdzie wcześniej mieszkali chasydzi. Z tej podzielonej między Polskę i Ukrainę części świata, kultura chasydzkich Żydów znikła już dawno. Pozostały tylko kamienie, zrujnowane domy i krajobraz. Jak odczytać znikającą przeszłość z krajobrazu opowiada historyk Simon Schama. Jeżdżąc po Puszczy Białowieskiej opowiada, na przykładzie tego niezwykłego zakątka na północno-wschodnim krańcu Europy, całą historię Polski.
Od bardzo dawna interesowałem się historią Żydów. Będąc fotografem odczuwałem, że muszę się w tej sprawie wypowiedzieć. W 1990 roku wracając ze Lwowa musiałem spędzić kilka godzin w Przemyślu. Poszedłem do księgarni i kupiłem "Opowieści chasydów" Martina Bubera. Ta pouczająca książka spowodowała, że trzy lata później znalazłem się w miasteczku Bełz, gdzie wykonałem pierwsze fotografie. Niedługo potem mój przyjaciel Jerzy Budziszewski (Joshua Ben Or) artysta zamieszkały w Nowym Jorku utwierdził mnie o konieczności fotografowania miejsc związanych z historią chasydów. Szukam więc tych miejsc, wybieram kadry z tej rzeczywistości, omijam atrybuty współczesne takie jak anteny telewizyjne, krzyczące reklamy, wszędzie parkujące samochody. Tych fotografii będzie więcej...
Tadeusz Rolke
Fotografie przedstawione w tej książce to dzieła artysty i mistrza swojego fachu. Prezentowany wybór daje pojęcie o randze artystycznej twórczości Tadeusza Rolkego, pokazując zarazem jego wrażliwość etyczną, jako świadka historii. Chodzi tu o historię społeczności, która w połowie XX wieku zniknęła prawie całkowicie z polskiego krajobrazu, o Żydów polskich. Na zdjęciach nie widać scen kaźni, ani oprawców, ani narzędzi mordu. Pokazują one natomiast materialne ślady barbarzyństwa: ruiny synagog, domów modlitwy i siedzib cadyków w Polsce i na Ukrainie. Nie są to romantyczne ruiny. Nad każda z pokazanych tu fotografii unosi się niczym welon historyczny dramat eksterminacji Żydów.
Feliks Tych
Tu byliśmy. Ostatnie ślady zaginionej kultury
- Fotografie: Tadeusz Rolke
- Esej: Schama Simon
- Wprowadzenie: Feliks Tych
- Tekst: Heschel Joshua Abraham
- Tłumaczenie: Beata Rymaniak (Landscape and Memory), Henryk Halkowski
- Opracowanie tekstu: Aneta Jarniewicz
- Opracowanie graficzne: Gisela Kirschberg
- Wydawnictwo: edition.fotoTapeta
- Rok wydania: 2008
- ISBN: 978-83-61072-03-4
- Oprawa: miękka
- Ilość stron: 191
- Wymiary: 171x220 mm
- Język: polski
- Wydanie: pierwsze
Tadeusz Rolke (ur. 1929 r.) artysta, ikona polskiej fotografii. Zaczął fotografować podczas II wojny światowej. Brał udział w powstaniu warszawskim, potem został wywieziony na roboty do Niemiec. Po wojnie spędził kilka lat w stalinowskim więzieniu. Studiował historię sztuki na KUL - u. Od połowy lat 50. uprawiał reportaż humanistyczny prezentowany na łamach czasopism, m.in. "Stolica", "Polska", "Ty i Ja", "Die Zeit", "Stern","Der Spiegel" i "Art" oraz dokumentował różne przejawy kultury wizualnej w Polsce i zagranicą, od sztuki przez modę po muzykę pop. Lata 70. spędził na emigracji w Niemczech Zachodnich, do Warszawy wracając w 1980 roku, gdzie mieszka i pracuje do dziś.
Simon Schama (ur. 1945 r.) brytyjski historyk, krytyk i historyk sztuki. Wykłada obecnie na Uniwersytecie Columbia. Był krytykiem sztuki w magazynie The New Yorker, współpracownik BBC oraz The Guardian. Autor wielu książek: Landscape and Memory (Pejzaż i pamięć), Dead Certainties (Martwe pewniki), Rembrandt's Eyes (Oczy Rembrandta), Citizens (Obywatele), The Embarassement of Riches (Zakłopotanie bogaczy). Jego zainteresowania obejmują historię i sztukę Holandii, historię XVIII-wiecznej Francji, a także metodologię nauk historycznych. Jest twórcą dwóch seriali dokumentalnych dla BBC: A History of Britain (Pewna historia Brytanii) i The Power of Art (Potęga sztuki).