Książka "Ostrzej widzieć. Fotoreportaż w „ITD” 1960-1990" została wydana przez Dom Spotkań z Historią w Warszawie przy okazji wystawy fotografii dwudziestu fotoreporterów „itd”, która była prezentowana październiku 2020 roku, towarzyszącej obchodom 60-lecia „itd”.
W czasach PRL, a „itd" ukazywało się przez trzy pełne dekady, mimo wzrastającej roli radia i telewizji prasa pozostawała jednym z najważniejszych mediów, czyli środków masowego przekazu. Było to medium szczególne: wysokonakladowe, ograniczone cenzurą i autocenzurą, brzegowymi warunkami dyskursu, lecz zarazem dość swobodne wobec - wymagań rynku i - paradoksalnie - wymagań czytelników.
Wielkoformatowe, gęsto zadrukowane dzienniki i tygodniki można było "napchać" różnymi rzeczami: publicystyką, propagandą. a także wiedzą. Szpaltowy kształt gazety czynił - z niej swoistą witrynę z tematami, informacjami i komentarzami; pozwalał zaobserwować, jak poszczególne wydarzenia są hierarchizowane, jakiej poetyki używa się do ich komentowania. co mówią i czego chcą od czytelników obrazy. (...)
Kornelia Sobczak
Fotoreportaż z poprawczaka dla dziewcząt, wizyta uzdrowiciela Clive’a Harrisa, wielkanocny obyczaj palenia Judasza, zlot hippisów pod Jasną Górą, festiwal w Jarocinie, budowa Kopalni Węgla Brunatnego „Bogdanka”, życie Romów z bliska i wiele innych tematów. Trzy dekady życia Polaków w PRL-u zapisane na dokumentalnych fotografiach. Album zawiera około 140 zdjęć z okresu 1960-1990 wybranych głównie ze zbiorów FORUM Polskiej Agencji Fotografów.
„Itd” było pismem poświęconym kulturze oraz tematom społecznym i obyczajowym wydawane przez Zrzeszenie Studentów Polskich. Pomiędzy październikiem 1960 a majem 1990 roku ukazało się 1513 numerów – najpierw „itd. Ilustrowanego magazynu studenckiego”, potem „itd. Magazynu”, a na koniec „itd. Tygodnika studenckiego”. Ważną rolę odgrywała w nim szata graficzna, a zwłaszcza fotografia – w każdym bez wyjątku wydaniu publikowano fotoreportaż.
Wśród autorów zdjęć znalazły się nazwiska tych, którzy wywarli ogromny wpływ na polską powojenną fotografię prasową. Są to: Krzysztof Barański, Andrzej Baturo, Sławek Biegański, Dorota Bilska, Stanisław Ciok, Adam Hayder, Andrzej Kiełbowicz, Witold Kuliński, Jan Michlewski, Maciej Musiał, Anna Musiałówna, Sławomir Olzacki, Maciej Osiecki, Krzysztof Pawela, Włodzimierz Pniewski, Andrzej Polec, Janusz Sobolewski, Jacek Wcisło, Krzysztof Wojciewski i Krzysztof Wójcik.
Ostrzej widzieć. Fotoreportaż w „ITD” 1960-1990 / In Focus. Photo reportages from ITD 1960-1990
- Koncepcja i wybór zdjęć: Krzysztof Wójcik i Katarzyna Madoń-Mitzner
- Teksty: Krzysztof Wójcik, Kornelia Sobczak
- Redakcja: Małgorzata Purzyńska
- Koordynacja projektu: Anna Piłat
- Projekt graficzny katalogu: Małgorzata Stolińska
- Przygotowanie zdjęć do druku: Tomasz Kubaczyk, Zbyszek Kordys
- Konsultacja historyczna: Zofia Zakrzewska
- Tłumaczenie: Anna Rosiak, Magdalena Fowler, Jack Bowers
- Korekta: Aleksandra Sachanowicz-Wrzal
- Wydawca: Dom Spotkań z Historią
- Rok wydania: 2020
- ISBN: 978-83-66068-22-3
- Ilość stron: 228
- Wymiary: 260x220mm
- Oprawa: twarda
- Język: polski, angielski
- Wydanie: pierwsze
Robili świetne zdjęcia, rozumieli kontekst wydarzenia, wagę tematu, dostrzegali absurdy życia w PRL i potrafili je pokazać. Jeździli na prowincję, gdzie już samo pismo o współpracy z gazetą, otwierało drzwi fabryk i prywatnych domów. Zwykle po przełamaniu pierwszych lodów mogli do woli podglądać i fotografować prawdę o życiu tamtej, często smutnej i szarej, ale autentycznej Polski – mówi współautor albumu Krzysztof Wójcik, w przeszłości także fotoreporter „itd”.
Nigdy po roku 1990 fotoreportaż nie odgrywał już w Polsce takiej roli jak w szarych czasach PRL. Wbrew intencjom władzy i wszelkim przeciwnościom fotoreporterzy „itd” stworzyli kapitalny fotograficzny dokument tamtych czasów – dodaje Krzysztof Wójcik.
Skany archiwalnych numerów tygodnika „itd" pochodzą ze zbiorów Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy - Biblioteki Głównej Województwa Mazowieckiego.
