Książka "Generacja" to wspólna publikacja autorstwa Michała Wasążnika i Roberta Jarosza, na którą składają się: autorski album 160 fotografii Wasążnika i esej mówiony Jarosza. Bohaterowie "Generacji" to ludzie, którzy weszli w dojrzałość w Polsce lat 1978-1980 roku. Książka wydana przez Ha!art w 2010 roku.
"Generacja" prezentuje twórców, miejsca i wydarzenia, które fundowały tożsamość kultury alternatywnej oraz przynosi słowno-wizualną dokumentację warszawskiej sceny punk i reggae pierwszej połowy lat osiemdziesiątych, w kontekście wydarzeń kulturowych i politycznych w Polsce i świecie. Narracja książki obraca się wokół przygód warszawskich grup Kryzys, Tilt, Brygada Kryzys, TZN Xenna, Deuter, Dezerter i Izrael. Ze względu na zastaną sytuację społeczno-ekonomiczną "realnego socjalizmu" we właściwy sobie sposób potraktowali punkowe hasło "zrób to sam": zakładali zespoły, wydawali niezależne pisma, organizowali festiwale muzyczne i własny obieg dystrybucji muzyki. Bez żenady anektowali do swoich działań struktury i miejsca oficjalne, czyli państwowe, zawłaszczając sferę rzeczywistości pozostającą pod kontrolą państwa. Istotnym punktem odniesienia "Generacji" jest – obchodzący w tym roku swoje trzydziestolecie – festiwal w Jarocinie, który w latach 1982-1986 był kipiącym tyglem i najważniejszym forum artystycznych prezentacji polskiego rocka.
"Generacja" eksploruje tak rozległe spectrum tematyczne, jak: "Anarchia w PRL" czyli tournee Rock Galicja’82, nieskrępowany obieg miękkich narkotyków, wpływ SB i komunistycznej władzy na polski punk, "czarny charakter" Zbigniew Hołdys, inspiracje reggae w przesłaniu księdza Jerzego Popiełuszki etc.
Oprócz emblematycznych fotografii Wasążnika książka przynosi niepublikowane dotychczas dokumenty, w tym list Jello Biafry (Dead Kennedys) do grupy Dezerter.
Współautorami narracji Roberta Jarosza są jego rozmówcy: Robert Brylewski, Magura - Maciej Góralski, Kelner – Paweł Rozwadowski, Tomek Lipiński, Men – Tomek Świtalski, Majonez – Tomasz Wiśniewski, Krzysztof Grabowski, Gogo Szulc, Michał Wasążnik, Walter Chełstowski, oraz rzecznik prasowy rządu PRL Jerzy Urban, Aleksander Kwaśniewski
"Generacja" przynosi nowe imaginarium polskiej kultury popularnej lat osiemdziesiątych, umieszczając w jej centralnym miejscu postacie Roberta Brylewskiego, Macieja Góralskiego, Pawła "Kelnera" Rozwadowskiego, Tomka Lipińskiego, Tomka "Mena" Świtalskiego, Tomka "Rastamana" Szczecińskiego, Krzysztofa "Zygzaka" Chojnackiego, Piotra "Czombego" Dubiela, Jacka "Sydney’a" Ziętałę, Marka "Markusa" Kucharskiego, Andrzeja "Falkonettiego" Kuszpyta, Gogo Szulca, Roberta "Robala" Materę, Krzysztofa Grabowskiego, Dariusza "Stepę" Stepnowskiego, Dariusza "Skandala" Hajna, Franza Dreadhuntera i Jarka "Gruszkę" Ptasińskiego.
Inne bohaterki i bohaterowie emblematycznych fotografii Wasążnika i eseju Jarosza to: Gary Hell, Brain Control, Poland, Luter - Jacek Lenartowicz, Pola Mazur, Piotr Rypson, Andrzej Zuzak, Magda Kalenik, Małgosia Chachaj, Kasia Grzechnik, Joanna Kaniuga, Grażyna Gruszczyńska, Julo Pyszyński, Marek Paliniak, Milo Kurtis, Abaddon, Ekshumacja, Śmierć Kliniczna, Marek Czapelski, Dariusz Dusza, Paweł Kukiz, Daab, Siekiera, T.Love, Armia, Tomek Budzyński, Lech Janerka, Kult, Republika,Tomek Majonez Wiśniewski, Richard Boulez, Tycu, Gutek, koty Berlin, Stirlitz i inni. Naturalną koleją rzeczy nowy panteon oczyszcza pole kultury z mastodontów w rodzaju zespołów Perfect, Lombard, TSA, Turbo itp.
Generacja
- Tekst: Robert Jarosz
- Zdjęcia: Michał Wasążnik
- Redakcja: Robert Jarosz
- Tłumaczenie: Piotr Czarnota
- Wydawnictwo: Ha!art
- Rok wydania: 2010
- ISBN: 978-83-61407-83-6
- Oprawa: miękka
- Ilość stron: 336
- Wymiary: 225x295 mm
- Język: polski, angielski
- Wydanie: drugie
Michał Wasążnik ur. 1956 r. w Warszawie. Obecnie mieszka i pracuje w Oslo. Fotografik, który w latach 80. jako jeden z pierwszych i najbardziej aktywnych dokumentował niezależną scenę punkrockową i nowofalową w Polsce. Jego reportaże obrazujące kontrkulturę tamtych czasów należą dziś do klasyki gatunku i są wykorzystywane w licznych publikacjach. Artysta dokumentował też liczne festiwale jazzowe, spektakle teatralne, w tym Tadeusza Kantora i Jerzego Grotowskiego, a wcześniej pierwsze zloty polskich hipisów w Częstochowie. Robi zdjęcia reportażowe w obszarze szeroko pojętej kultury, w tym lokalnej i alternatywnej. Jego prace portretujące działalność kolonii artystów osiadłych w Karkonoszach znalazły się w zbiorach Muzeum Okręgowego w Jeleniej Górze. Z racji obecnego miejsca zamieszkania interesuje go też wielokulturowość i jej różne aspekty. Inny obszar zainteresowań: architektura w relacji z przyrodą.
Robert Jarosz (ur. 1966) – badacz kultury, wydawca, twórca i kurator prywatnego Archiwum TRASA W-Z (2003), poświęconego kulturze popularnej lat 1956-1989. Autor publikacji: "Broken Tooth (wspólnie z Pauliną Ołowską) - Metro Pictures (2006), "Na wszystkich frontach świata. Siekiera 1984" (2007), "Martwy Kabaret. Made In Poland" (2008), "Siekiera i inni. Jarocin 1984" (wspólnie z Mirosławem Makowskim, 2008), "Mikrofony Kaniony" (2009), "Dziewczyny karabiny. Wielkanoc" (2011), "Ballady na koniec świata. Siekiera" (2012), "Nie mamy wyjścia, ale mamy Grundigi. Bexa Lala i inni 1980-2014" (2014). Reżyser i scenarzysta filmu "Buntownicy i kontestatorzy" (wspólnie z Kacprem Sawickim) - MTV Polska (2002).
