Marian Dederko (1880 - 1965) Marian Dederko (1880 - 1965) - inżynier elektryk, fotografik polski, pracował metodą techniki gumowej (również wielobarwnej), wraz z synem Witoldem opracował i stosował nową metodę nazwaną fotonitem, polegającą na daleko posuniętym retuszu pozytywu, reprodukowanego następnie w technice gumowej. Fotonit w swojej skrajnej postaci, w której grafika dominowała nad fotografią, nie znalazł w Polsce naśladowców. Poza Marianem Dederką ten rodzaj fotografii uprawiał tylko jego syn Witold. Podstawowa cecha fotonitu, w której szeroko praktykowany retusz służył do zniwelowania ostrości rysunku, a z drugiej strony do podkreślenia tego, co było istotne dla kompozycji i wymowy obrazu, odbiła się szerokim echem w pracach polskich fotografów okresu międzywojennego. Od 1930 roku należał do Fotoklubu Polskiego, będąc członkiem Kapituły Seniorów.
 
Klientami warszawskiego zakładu fotograficznego Mariana Dederki byli sławni artyści polscy początku XX wieku: Witkacy, Boy, Żeromski, Osterwa, Dunikowski, Zaharewicz, Stryjeński, Lechowski.
 
Przez wiele lat Dederko istniał w fotografii polskiej jako śmiały eksperymentator zajmujący się fotografią artystyczną, głównie portretową.
 
Zarzucano mu iż to co uprawia nie jest fotografią. Jednak jest niewątpliwie najbardziej oryginalnym twórcą w technice gumy w historii polskiej fotografii. Jego działalność była ceniona na całym świecie. Był wykładowcą w Liceum, a następnie w Technikum Fototechnicznym. Pod jego kierunkiem uczył się Stanisław Sommer autor znanej książki, "Vademecum fotografa", na której wychowało się już kilka pokoleń fotografów.
 
Był również redaktorem "Fotografa Polskiego" autorem prac z dziedziny techniki fotograficznej. Łamy tego pisma stały się wówczas pełne gwałtownych polemik, wielokrotnie Dederko polemizował zresztą sam ze sobą - był on pierwszym, który wprowadził do polskiego piśmiennictwa fotograficznego zwyczaj pisywania pod różnymi pseudonimami.
 
Dalsza dziedzina zainteresowań Dederki to fotografia naukowa i techniczna. Szereg prac i rozpraw ogłosił on w dziedzinie sensytometrii, fotografii astronomicznej, makrofotografii itd.
 
Marian Dederko zmarł w Warszawie 8 lipca 1965 roku. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
 

 

Sorry, this website uses features that your browser doesn’t support. Upgrade to a newer version of Firefox, Chrome, Safari, or Edge and you’ll be all set.