Książka zawierająca esej "Koło miejsca" Krzysztofa Siwczyka oraz zdjęcia z cyklu "Elementarz" Michała Łuczaka, powstała z inspiracji Czytelni Sztuki. Pierwsze wydanie książki ukazało się w 2016 roku, dzięki Muzeum w Gliwicach.
Esej Koło miejsca powstał z podszeptu bliskiego znajomego, ale na zamówienie pamięci, która najwidoczniej zmówiła się w konkretnym miejscu i czasie. O mieście, w którym się żyje, najwidoczniej łatwiej jest mówić niż pisać. Pisanie ma w sobie coś z sądu kategorycznego. Miejsce i czas są przypadkowe, ktoś kiedyś się rodzi, dorasta i stara się po latach odtworzyć fragmentaryczny obraz własnego przeminięcia. Te obrazy ubywania, chwilowości, korozji, pod konkretnym piórem czy klawiaturą, pokazują się w całej swojej elementarnej mitologii. Jest ona tyleż indywidualna, co zbiorowa. Nie mając ambicji do kategoryzowania, piszący zawsze opowiada o atmosferze schyłku, bo tylko schyłek odpowiednio wyświetla chwilę bieżącą. Piszący zawsze pragnie znaleźć się możliwie blisko płytkiego dna, które zwykł nazywać pamięcią albo świadomością. Głębia doświadczenia, którą uzurpuje sobie piszący, sprowadza się bowiem do wyboru języka, jakim o niej opowiada. I chociażby dlatego kategoria prawdy nie należy do porządku literatury. Niezmienne pozostaje jedynie miejsce akcji: Gliwice. Lata osiemdziesiąte i dziewięćdziesiąte. Międzyczas i międzystrefa. A w nich język, który próbuje poniewczasie rozpoznać godziny, dni i miesiące, w których był niemy i po prostu żył drobnymi zdarzeniami nie mając im nic do powiedzenia. Teraz w kółko próbuje, póki nie jest za późno i coś jeszcze z niego zostało.
Krzysztof Siwczyk
Pamiętam… kolana zdarte w rowerowych kraksach, smak krwi i ziemi, kiedy trzeba było je „dezynfekować”; kopa w dupę, bo jakoś ciężko było się podnieść z chodnika; zgagę po tym jak uczyliśmy się bekać na zawołanie – myślałem że mi już tak zostanie; psie gówna na trawnikach, gdzie graliśmy w piłkę i smród kiedy się w nie wjechało kolanem; muzę z czołówki serialu o Robin Hoodzie; plucie na odległość – najdalej latały te zielone; bomby z proszku do pieczenia podkładane w sklepie; grę w noża scyzorykiem dziadka i puszczanie resoraków z górki; łzy kiedy nie mogłem zejść z budki transformatora i palący wstyd kiedy ściągała mnie stamtąd matka; niesprawiedliwy opieprz przy kolegach, bo „to nie ja mu zniszczyłem ten błotnik!”; i klucze na szyi, zawieszone na sznurowadle… pamiętam. Jeżeli kiedykolwiek w swoim dotychczasowym życiu byłem naprawdę wolny, było to wtedy.
Michał Łuczak
Książka została nagrodzona w 2017 roku w konkursie Nagroda Literacka GDYNIA w kategorii esej.
Koło miejsca / Elementarz
- Esej: Krzysztof Siwczyk
- Fotografie Michał Łuczak
- Redakcja i korekta: Anna Mirkowska
- Projekt graficzny: Marcin Gołaszewski
- Wydawca: Muzeum w Gliwicach / Czytelnia Sztuki
- ISBN: 978-83-89856-80-7
- Rok wydania: 2017
- Ilość stron: 128
- Wymiary: 168x220
- Oprawa: twarda
- Język: polski
- Wydanie: drugie
Krzysztof Siwczyk - poeta. Autor wierszy i książek krytyczno-literackich oraz felietonów. Debiutował w latach 90 XX wieku. Współtwórca grupy poetyckiej Na Dziko.
Michał Łuczak - urodził się w 1983 roku na Górnym Śląsku. Fotograf. Członek Sputnik Photos, współzałożyciel Fundacji Kultura Obrazu. Mieszka w Giszowcu, górniczej dzielnicy Katowic. Od wielu lat dokumentuje Śląsk i zmiany, które nastąpiły tu po 1989 roku. W latach 2008-2009 współpracował z Andrzejem Kramarzem przy projektach fundacji Imago Mundi: "Stefania Gurdowa - Klisze przechowuje się" oraz "Stefania Gurdowa - Czas niewinności". Od 2010 roku należy do kolektywu Sputnik Photos w ramach którego współtworzył projekty takie jak: "Is(not)" i "Miejsce odległe". W tym samym roku założył wraz Anką Sielską i Krzysztofem Szewczykiem fundację Kultura Obrazu, której celem jest popularyzacja na Śląsku fotografii dokumentalnej i projektowania graficznego. Jest autorem książki fotograficznej "Brutal" pokazującej ludzi i miejsca związane z nieistniejącym budynkiem dworca PKP w Katowicach która uznana została Fotograficzną Publikację 2013 roku. Jest laureatem kilku nagród m.in. Magnum Expression Award oraz MioPhotoAward, autor wystaw indywidualnych, oraz kilku zbiorowych. Jest doktorantem w Instytucie Twórczej Fotografii w Opavie.
