Galeria Miasta Ogrodów w Katowicach zaprasza w środę, 22 września 2021 roku, o godz. 18.00, na wernisaż wystawy fotografii Jerzego Lewczyńskiego i Zofii Rydet "Retoryka pustki" Wystawa jest częścią projektu "W lustrze Fotografii. O fotografii na Śląsku po 2010", będzie ją można oglądać do 28 listopada 2021 roku. Wstęp wolny.

Retoryka pustki. Lewczyński/ Rydet. Artystyczny dialog.

Zestawienie w jednej przestrzeni wystawienniczej prac dwóch autorów wywodzących się z jednego pokolenia i jednego środowiska twórczego mających podobne doświadczenia życiowe i drogę edukacji artystycznej, stanowi konfrontację rożnych sposobów obrazowania i ukazuje bogate spectrum eksploatowanych motywów. Kilka dekad aktywności twórczej i poszukiwań formalnych pozwala na wpisanie ich osobowości w obszar najważniejszych doświadczeń w zakresie konstytuowania się fotografii jako samodzielnej dziedziny sztuki. Pokaz prac, ponad walory poznawcze, eksponuje ponadczasowość ich dorobku wyrażającą się w eksperymentatorskim podejściu do fotografii i umiejętności wykorzystania możliwości tego medium poprzez rozwój nowatorskich i zindywidualizowanych środków wyrazu. Działania Zofii Rydet i Jerzego Lewczyńskiego dotykają istoty samego medium, granic jego potencjału, możliwości kreacji i miejsca fotografii we współcześnie rozwijanych sztukach wizualnych.

Danuta Kowalik-Dura

Jerzy Lewczyński (1924-2014) - jeden z najważniejszych polskich artystów fotografów, krytyk i publicysta. Członek Gliwickiego Towarzystwa Fotograficznego (od 1951) i ZPAF (od 1956). Członek honorowy Fotoklubu Rzeczypospolitej Polskiej. Absolwent Politechniki Śląskiej w Gliwicach. W latach 50. jego prace - próbujące uchwycić wzajemne relacje starannie komponowanych, symbolicznych przedmiotów i w ten sposób stworzyć komentarz do codzienności - nazywano mianem "antyfotografii", on sam jednak skłania się do nazywania swych działań "teatrem fotografii". Z czasem skoncentrował się na działaniach nazywanych "archeologią fotografii" - zaczął wykorzystywać w swych dziełach prace innych autorów, reprodukcje - zapomniane, zniszczone, odnajdując w nich symbol sponiewieranej przeszłości, ślady dotyku ludzkich dłoni czy oczu. Stara się odkrywać, badać, komentować zdarzenia i fakty dziejące się w przeszłości fotograficznej - bo dzięki temu przeszłość, dawne warstwy kulturowe mogą oddziaływać na dzisiejsze, tworzy się swoista ciągłość. W latach 1957 - 1960 był członkiem nieformalnej grupy fotograficznej wraz ze Zdzisławem Beksińskim i Bronisławem Schlabsem. Prezentował swą twórczość m.in. na wystawach Fotografia subiektywna (1968) i Fotografowie poszukujący (1971), Stany graniczne fotografii (1977). W 1988-1993 wykładowca Wyższego Studium Fotografii ZPAF w Warszawie. Badania nad historią fotografii doprowadziły go do wydania Antologii fotografii polskiej 1839-1989 (1999). Było to pierwsze w Polsce wydawnictwo opisujące tak kompleksowo to zjawisko. W 1996 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2007 roku otrzymał Srebrny Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis", a także Nagrodę im. Katarzyny Kobro. Kapituła Fotoklubu Rzeczypospolitej Polskiej odznaczyła go Złotym Medalem "Zasłużony dla Fotografii Polskiej".

Zofia Rydet (1911-1997) - jedna z najwybitniejszych polskich artystek fotografek. Uhonorowana wieloma prestiżowymi nagrodami. Fotografią zainteresowała się w połowie lat 50. XX w. Była związana z Gliwickim Towarzystwem Fotograficznym. Była członkinią Związku Polskich Artystów Fotografików. Czerpała inspiracje z reportażu i fotografii nowoczesnej (m.in. Jerzego Lewczyńskiego i Zdzisława Beksińskiego), portretowej, makrofotografii. Od lat 60. czynnie uczestniczyła w życiu artystycznym. W 1961 roku z wielkim sukcesem pokazała w Galerii Krzywe Koło w Warszawie cykl Mały człowiek, poświęcony dzieciom. Autorka cykli min: Czas przemijania, Nieskończoność dalekich dróg, Suita śląska. Jej zestaw fotografii Obsesje, który prezentowała na w wystawach : Fotografia subiektywna, 1968 i Fotografowie poszukujący, 1971 zyskał przychylność teoretyków fotografii. Szczególnie miejsce w jej twórczości zajmują fotograficzne kolaże. Są przejawem jej kreacyjnych pomysłów. Ich ucieleśnieniem jest album Świat uczuć i wyobraźni Zofii Rydet, 1979 r. W latach 1978–1990 realizowała cykl Zapis socjologiczny. Próbowała przy pomocy fotografii stworzyć obraz społeczeństwa, przede wszystkim wiejskiego. Z codzienności wydobywała dostojeństwo, bohater prac – zwykły człowiek urastał do rangi centralnej postaci, kreatora własnego świata. Motywem który pojawia się nagminnie w jej ostatnim okresie twórczości jest problem przemijania, starości, samotności. Symbolicznie ujęła go w zestawie Nieskończoność dalekich dróg, 1988 r. metaforycznie przenosząc obraz końca dróg poza widzialny horyzont. W 2011 roku powstała Fundacja im. Zofii Rydet, która prowadzi działania archiwizacyjne i badawcze nad archiwum fotograficznym artystki, przekazanym Fundacji przez rodzinę. Organizuje również wystawy, publikacje i konferencje naukowe. Jej celem jest merytoryczne opracowanie całości Zbioru, z naciskiem na świeże spojrzenie i współczesne ujęcie twórczości Rydet. Od początku istnienia jej działania wspiera finansowo Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Głównymi celami statutowymi Fundacji są: rozpowszechnianie twórczości Rydet w kraju i za granicą, wsparcie dla działań naukowych i artystycznych, współuczestnictwo w podnoszeniu prestiżu polskiej fotografii na rynkach światowych.

Jerzy Lewczyński tak oceniał jej twórczość: "Potężny imperatyw twórczej wypowiedzi przy pomocy fotografii pozostawił na zawsze Zofię Rydet w historii Polskiej Fotografii i Kulturze".

Kuratorki wystawy: Zofia Augustyńska-Martyniak, Danuta Kowalik-Dura, Katarzyna Łata

Wystawa jest częścią zadania “W lustrze Fotografii. O fotografii na Śląsku po 2010", dofinansowanego ze środków Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

Jerzy Lewczyński, Zofia Rydet - Retoryka pustki

Miejsce wystawy: Galeria Miasta Ogrodów

Podobne artykuły: