Album "Gdańsk odchodzący" został wydany po wystawie fotografii w salach wystawowych Domu Uphagena, będącym oddziałem Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, która miała miejsce od 28 lutego do 30 marca 2008 roku. Książka została wydana w 2008 roku przez oficynę wydawniczą Finna.
Album zawiera zdjęcia z projektu nazwanego "Gdańsk odchodzący", czyli z tych miejsc, które już zniknęły lub niedługo znikną na naszych oczach. Fotografowie z Gdańskiego Towarzystwa Fotograficznego usiłowali zatrzymać je w czasie, pokazując miasto zaniedbanych zaułków, domów, które za chwilę zostaną wyburzone, jednocześnie odsłaniając intrygujące i na co dzień niezauważalne detale architektoniczne. Projekt "Gdańsk odchodzący" zaczęto realizować w 2006 roku.
Album zwraca uwagę niecodziennym podejściem do tematu oraz różnorodnością prezentowania Gdańska. Każdy z autorów stosuje bowiem indywidualne dla siebie środki wyrazu. To właśnie stanowi o niepowtarzalności tej publikacji. Książka zawiera zdjęcia z wystawy w Domu Uphagena, którą członkowie Gdańskiego Towarzystwa Fotograficznego upamiętnili 60-lecie istnienia swej organizacji, która jest jednym z najstarszych towarzystw fotograficznych w Polsce, założonym w 1947 roku.
Nie ma znaczenia czy prezentowane zdjęcia pretendują do miana fotografii artystycznej czy dokumentalnej. Wszystkie są wyrazem miłości i przywiązania do naszego miasta. Zachodzące zmiany nie zawsze znajdują naszą akceptację. Szwedzka szkoła konserwacji zabytków podkreśla kulturowe znaczenie starzenia się zabytków, które posiada właściwe sobie walory. Za piękne uznaje się farbę łuszczącą się ze stolarki okiennej czy drzwiowej, płowiejący tynk pokryty tu i ówdzie zaciekami czy też spatynowane czasem metalowe elementy konstrukcyj-ne. Wydaje się, że przy rekonstrukcji czy remontach wielu starych budynków w Gdańsku zapomniano o konieczności zachowania jak największej ilości oryginalnych elementów. To samo dotyczy nowych elementów, które powinny być wykonane z materiałów takich jak części pierwotne. Zdumienie budzi np. instalowanie plastykowych okien w XVIII czy XIX-wiecznym domu, co sprzeczne jest z wszelkimi zasadami sztuki konserwatorskiej.
Przykładem prawidłowej rekonstrukcji jest wymieniany już wyżej Dom Uphagena. Niestety, nie dotyczy to już budynków skądinąd pięknie odnowionych, ale leżących w większej odległości od centrum, z dala od oczu właściwych władz. Szkoda też, że w okresie powojennym w Gdańsku nie powstał żaden obiekt, mogący stanowić przykład pięknej i nowoczesnej architektury. Wyjątkiem potwierdzającym regułę wydaje się być nowoczesny budynek biblioteki głównej Uniwersytetu Gdańskiego, czego nie można już powiedzieć o jego otoczeniu. Historyczna panorama miasta została zeszpecona wysokościowcami. Być może totalitarny reżim, który oby więcej nie powrócił, chciał w ten brutalny sposób podkreślić swoją wszechwładzę. Pokazał tylko zadufanie w sobie i niekompetencję.
Pozostaje mieć nadzieję, że nadchodzące lata nie będą niosły za sobą dewastacji i niszczenia kolejnych obiektów, które mogłyby stanowić naszą dumę przy oznakach dobrej woli ze strony kompetentnych osób. Nie chodzi o to, by stanąć na drodze postępu. Celem jest wybór właściwej drogi.
Fotografie pokazane w niniejszym albumie mogą na pierwszy rzut oka wydawać się dość bezładnym zbiorem zdjęć różnej jakości. Stanowią jednak one próbę skupienia się na tym, co odchodzi bezpowrotnie, i co znajduje się lub znajdowało w rozmaitych dzielnicach naszego miasta. Zdjęcia wykonywało 32 autorów - członków Gdańskiego Towarzystwa Fotograficznego. Siłą rzeczy musiały one być różne, tak jak różni są ich autorzy. Znajdziemy tutaj przykłady tradycyjnej fotografii analogowej, technik specjalnych jak wielokrotna ekspozycja czy odbitki litowe, a także przykłady zdjęć cyfrowych z mniejszym lub większym stopniem ingerencji własnej.
Adam Fleks
W albumie znalazły się fotografie takich autorów jak Beata Biernat, Mirosław Bujko, Aleksandra Cuzek, Anita Czarniecka, Marek Czorniej, Iwona Delegiewicz, Sławomir Fiebig, Adam Fleks, Norbert Gawroniak, Bogdan Groth, Jacek Gulczewski, Wojciech Jung, Róża Ramola, Wiesława Klemens, Andrzej Kmieciak, Przemysław Kostuch, Iwona Krzysztoń, Artur Łopatniuk, Andrzej Mikliński, Krzysztof Morawski, Eugeniusz Nurzyński, Sławomir Ostaszewski, Janusz Piechota, Włodzimierz Piechowicz, Joanna Potorska, Krzysztof Remlinger, Anna Roman, Jan Stańczak, Anna Szabat-Drapella, Eugeniusz Trojanowski, Joanna Wardyn-Wolanicka oraz Piotr Zabłocki.
Gdańsk odchodzący GTF
- Autorzy: Praca zbiorowa
- Redakcja Adam Fleks
- Przygotowanie okładki, layout i dtp: Piotr M. Rogulski
- Wydawca: Oficyna Wydawnicza FINNA
- ISBN: 978-83-89929-13-6
- Rok wydania: 2008
- Ilość stron: 256
- Wymiary: 200x257mm
- Oprawa: twarda
- Język: polski
- Wydanie: pierwsze