Książka fotograficzna "Miasto, fotografia, archiwum" bazująca na zdjęciach z archiwum Zygmunta Kubskiego, pochodzących ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Tychach. Książka została wydana w 2020 roku, przez wydawnictwo ASP w Katowicach.
Książka powstała na bazie archiwum fotografii dokumentujących powstawanie miasta Tychy z lat 50–80 XX w., autorstwa Zygmunta Kubskiego – dziadka autorki, znajdujących się w kolekcji Muzeum Miejskiego w Tychach. Przez kadrowanie i zestawianie ze sobą fragmentów fotografii, autorka przygląda się życiu codziennemu i jego bohaterom. Podąża za przypadkowymi postaciami na zdjęciach, poszukuje znajomych twarzy, interesują ją gesty, ruch. Przygląda się im na niewielkich fragmentach fotografii, bo niemal całe kadry autor zdecydował się poświęcić przestrzeni miasta. W swobodny sposób prowadzi grę między spojrzeniem autora fotografii a własnym sposobem widzenia tego zbioru. Użycie niestandardowej metody druku – risografii – pozwoliło uzyskać efekty nawiązujące do czasów powstania zdjęć. Dzięki temu każdy egzemplarz jest niepowtarzalny – posiada drobne wady drukarskie, takie jak pyłki czy przesunięciem matrycy – a materiał fotograficzny ma surowy, gazetowy charakter. Cechy haptyczne książki są istotnym elementem projektu. Fotografiom towarzyszy tekst Justyny Balisz-Schmelz W cieniu socjalistycznej utopii oraz komentarz odautorski.
Pośród klatek krok po kroku przedstawiających etapy budowy Nowego Miasta Tychy znalazłam znajome twarze przyjaciół i rodziny mojego dziadka - fotografa amatora, autora zdjęć. Tych kilka obrazów z tysięcy zeskanowanych negatywów skłoniło mnie do przyjrzenia się zdjęciom z jeszcze większą wnikliwością. Na ich marginesach dostrzegam to, co najprostsze: poranny zgiełk, radość i zmęczenie przechodniów, pracujących dorosłych i dzieci bawiące się na placu budowy nowego miasta. Miasta obiecującego lepszą przyszłość nowo przybyłym. Miasta bez kominów, będącego emanacją nowoczesnych pragnień, socmodernistycznym symbolem postępu. Przedstawianego - być może niesłusznie - jako miejsce bez historii. Zasiedlanego dopiero przez przybyłych z całego kraju, szukających swojego miejsca w powojennych granicach, lub zwyczajnie – przyjeżdżających z nadzieją na szybki przydział mieszkania.
Barbara Kubska
Fotografie Zygmunta Kubskiego z lat 1954-1980, pochodzą ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Tychach.
Miasto, fotografia, archiwum / City, Photography, Archive
- Koncepcja książki: Barbara Kubska
- Fotografie: Zygmunt Kubski
- Teksty: Justyna Balisz-Schmelz, Barbara Kubska
- Projekt: Katarzyna Wolny-Grządziel
- Korekta: Julia Korus
- Tłumaczenie: Rafał Drewniak
- Wydawca: Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach
- Rok wydania: 2023
- ISBN: 978-83-65825-57-5
- Ilość stron: 60
- Wymiary: 174,6x232,8
- Oprawa: miękka
- Język: polski, angielski
- Wydanie: pierwsze
Barbara Kubska (1986) - artystka wizualna, posługująca się w swoich projektach artystycznych głównie fotografią, instalacją oraz obiektami. Absolwentka i wykładowczyni Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Obroniła dyplom w Pracowni Grafiki Książki oraz Pracowni Fotografii (2011). Członkini Fundacji Kultura Obrazu. Współpracuje z Muzeum Miejskim w Tychach od 2016 roku, kiedy zrealizowała wystawę oraz książkę wchodzące w dialog z fotografiami Stanisława Gadomskiego.
Zygmunt Kubski (1921-2008) - fotograf, amator. Wywodził się z majątku ziemskiego Winnica w wielkopolskim Trzemesznie (w czasie wojny zajętym przez wojsko niemieckie, po wojnie rozparcelowanym). Po utracie ziemi przeniósł się do Szczecina, gdzie podjął pracę w Centrali Materiałów Budowlanych. Tam po raz pierwszy zetknął się z budownictwem, tam też poznał Annę Sklepińską (przybyłą spod Lwowa), z którą wziął ślub w 1949 roku. Następnie zatrudnił się w Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego, które w 1954 roku skierowało go do budowy Tychów w ramach powołanego Zjednoczenia Budownictwa Miejskiego – Nowe Tychy. Początkowo pracował jako dyspozytor w ZBM, a na początku lat 60. został kierownikiem Międzyzakładowego Klubu Techniki i Racjonalizacji. Fotografował budujące się miasto – dokumentował etapy budowy miasta, powstawanie osiedli B, C, D, E, F, M, N i O, technologię budowy, m.in. system 540 i W–70, obiekty zaplecza poligonowego, budowlanego, bazę transportową, sprzęt budowlany, miasteczko barakowe oraz zagospodarowanie terenu i nowoczesną architekturę. Rejestrował organizację życia społecznego mieszkańców, wydarzenia i zjawiska kulturalne. Zmarł w Tychach.
Projekt zrealizowano w roku 2020 w Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach w ramach subwencji MKiDN na utrzymanie i rozwój potencjału dydaktycznego i badawczego.