Zapraszamy 10 listopada 2010 r. o godz. 18.00 do galerii Jasna w Rybniku na Wernisaż wystawy fotografii pt."Łemkowyna" oraz spotkanie z autorem Zbigniewem Podsiadło.

Podczas spotkania, Zbigniew Podsiadło pokaże swoje prezentacje multimedialne -"Łemkowyna", "Tożsamość Miejsca" oraz "Industrialna Katedra".

„Łemkowyna” to w miejscowym dialekcie nazwa regionu obejmującego tereny Beskidu Niskiego, a zamieszkałego przez ludność o odrębnej kulturze i języku. Istotną rolę w kształtowaniu świadomości i kultury Łemków odegrał Kościół wschodni – prawosławny i grekokatolicki. Mimo tragedii wojen i akcji masowych wysiedleń, Łemkowie zachowali świadomość grupową, co pozwala im kultywować swe tradycje oraz szeroko propagować bogaty dorobek kulturalny.

Chciałbym, aby prezentowana wystawa stała się przyczynkiem do zrozumienia historii Łemków. Pragnąłem w zdjęciach zawrzeć niepowtarzalny klimat tych terenów, z ich wielokulturową tradycją , a jednocześnie zwrócić uwagę odbiorcy na ciężką dolę ( i tak już bardzo doświadczonych przez historię) współcześnie mieszkających tu ludzi.

Zbigniew Podsiadło

Zbigniew Podsiadło to ważna postać polskiej fotografii artystycznej.  U podstaw myślenia o fotografii znajdujemy u  artysty przekonanie,  że głównie jej czarno- biała wersja jest w stanie sprostać oczekiwaniom  jego wizji. Konsekwentne unikanie koloru to nie  jedyna charakterystyczna cecha zdjęć  Zbyszka Podsiadło.  Wizytówką jego twórczości  jest także elegancja.  Przejawia się ona  nie tyle poprzez temat, ile przez zastosowanie harmonijnych proporcji  oraz szlachetnie wyważonych kontrastów pomiędzy ukochaną czernią i bielą.  Fotografia Zbyszka Podsiadło posiada jeszcze jedną wyróżniającą cechę.  Brak w nich nieznośnej „oczywistości”, która najczęściej przejawia się w przedstawieniu tematu poprzez pokazanie jedynie ikony funkcjonującej w danej kulturze, symbolu tak jednoznacznego, że zamyka perspektywę patrzenia na dalszy plan. Takie traktowanie tematu jest może intrygujące, lecz poprzez  wyrwanie z kontekstu może stać się przekłamane.

Wystawa „Łemkowyna” jest pierwszą tak obszerną prezentacją fotografii poświęconej krainie Łemków, którą jest Beskid Niski.  Przez lata temat Łemków nie funkcjonował w oficjalnej świadomości. Ostatnie lata przynoszą długo wyczekiwaną odwilż, i chyba, jak to często bywa po zakończeniu „zmowy milczenia” - modę na Łemków i Łemkowszczyznę. Powstają opracowania naukowe, liczne prace magisterskie, rozprawy doktorskie,  stowarzyszenia i festiwale.  W kontekście jednak niebezpieczeństwa jakie niesie ze sobą próba uczynienia z dziedzictwa Łemków towaru popkultury, bezpretensjonalna i uczciwa  fotografia Zbyszka Podsiadło jest perełką.

„Łemkowyna” to podróż w głąb historii i po obszarach współczesności. Wybijającym się elementem, obecnym na co trzeciej z prezentowanych fotografii jest krzyż.   Krzyż ma znaczenie wielorakie, jest oczywiście symbolem śmierci, ale także odradzającego się życia i nadziei. Prawosławny krzyż Łemków  -  trzybelkowy, jak pisał Petro Murianka  „ rozpięty na siedem stron świata  z krzykiem wiatru w drzazgach (…)” ¹ jest kotwicą  łemkowskiej  tożsamości narodowej, świadectwem przynależności do ziemi, pamięcią zbiorową, rękojmią dziedzictwa. Dlatego, nierzadko ukwiecony, zadbany i otoczony prowizorycznym płotkiem, traktowany jest  jak  unikatowe, drogocenne dzieło chronione w depozycie muzealnym.

Oprócz wątków martyrologicznych  Zbigniew Podsiadło udokumentował życie codzienne Łemków. Materiał to tym cenniejszy, że tradycyjne łemkowskie chyże przeżywają  ostatni moment swojej bytności. Znamienną cechą Beskidu Niskiego uchwyconą obiektywem artysty są liczne cerkwie, których kopuły wpisały się w   krajobraz okolicy na równych prawach z porozrzucanymi snopami siana, zmęczonymi twarzami prostych ludzi, pasącymi się leniwie krowami i licznymi kapliczkami. 

Fotografia Zbigniewa Podsiadło oprócz prawdy dostarcza emocje. Artysta obiektywem aparatu, jak pędzlem maluje obrazy. Intuicyjnie wyczuwa odpowiedni moment, gdy słońce wstaje i jeszcze ledwo widoczne zza horyzontu rozświetla mikroskopijne krople rosy mieniące się na podobieństwo dyskretnie noszonej biżuterii. A wszystko to w scenerii cicho śpiących , nędznych domostw. Poezja konkretu.

Adriana Zimnowoda

Zbigniew Podsiadło - urodzony w 1955 roku na Ziemi Kieleckiej w Borszowicach na Ponidziu, fotografuje od 1974 roku, obecnie mieszka w Sosnowcu. Członek Związku Polskich Artystów Fotografików. Obecnie prezes Okręgu Górskiego ZPAF, oraz członek Plenum Zarządu Głównego ZPAF. Wielokrotny laureat ważniejszych polskich nagród w dziedzinie fotografii, w tym: Medale i dyplomy Związku Polskich Artystów Fotografików; Medale i dyplomy Polskiej Federacji Stowarzyszeń Fotograficznych, Medal 150-lecia Fotografii, Złota Odznaka Polskiej Federacji Stowarzyszeń Fotograficznych. Liczne sukcesy na światowych salonach i wystawach artystycznych, między innymi: Srebrny medal - FIAP Zagrzeb 1977 r., Brązowy medal - Singapur 1977 r., Wyróżnienie - Rio de Janeiro 1978 r., Srebrny medal - Budapeszt 1978 r., Brązowy Medal - Moskwa 1979 r., Dyplom honorowy - Chiny 1979 r., Druga nagroda - San Francisco 1981 r., Brązowy medal - Berlin 1985 r., oraz wiele innych. W grudniu 2009 r. został uhonorowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego odznaką "Zasłużony dla Kultury Polskiej". Wyróżnienie to otrzymał za dotychczasowy dorobek artystyczny oraz aktualną aktywność twórczą.

{nomultithumb}

Galeria Jasna (PiMBP)
Adres: ul. Szafranka 7, Rybnik
Zbigniew Podsiadło - Łemkowyna
Wernisaz wystawy: 10 listopad 2010 r., godz. 18.00
Termin wystawy: 10 listopad - 31 grudzień 2010 r.