Galeria Zpafgallery w Krakowie zaprasza 14 marca 2024 roku, o godz. 18.00 zapraszamy na wernisaż wystawy fotografii Zbigniewa Bzdaka "Living in Wyoming" i "Sweet Home Chicago", spotkanie autorskie przewidziano 18 marca 2024 roku, o godz 18.00 w Klubie Dziennikarzy "Pod Gruszką". Wystawa czynna do 14 kwietnia 2024 roku.

Żyjąc w Wyoming

Od czasu, gdy rozpoczęłam pracę jako dziennikarka telewizji w Wyoming, przejechałam setki mil po całym stanie wraz z fotografem Zbigniewem Bzdakiem przygotowując reportaże o aktualnych wiadomościach. Podczas podróży dyskutowaliśmy godzinami o tym, co nam się w Wyoming podoba, a co nie i dlaczego żadne z nas nie chciałoby żyć gdzie indziej. Podczas wyjazdu na narty do Narodowego Parku Yellowstone, siedząc przed kominkiem przy wyjątkowo mroźnej pogodzie, postanowiliśmy wyrazić naszą fascynację o Wyoming w formie książki. Tak rozpoczęła się nasza odkrywcza podróż licząca ponad 20 tysięcy mil. Zasadnicze pytanie, jakie sobie postawiliśmy, było proste: Kto decyduje się na życie w najmniej zaludnionym stanie, w królestwie dzikiej natury i oszałamiających pejzaży, gdzie jednak brak wielkich miast? Poszukiwaliśmy odpowiedzi na wysokości 13 770 stóp nad poziomem morza na szczycie Grand Teton i 1600 stóp pod powierzchnią ziemi w bajecznej scenerii ogromnej kopalni sody śnieżnej. Niewiele więcej niż pół miliona osób żyje w tym stanie pełnym dzikich górskich krajobrazów i wielu małych miejscowości rozrzuconych na przestrzeni odpowiadającej czterem piątym powierzchni Polski, która ma 37,75 milionów mieszkańców. W Wyoming na jedną milę kwadratową przypada pięć osób. Tak wyjątkowo mała populacja sprawia, że wielu z tych ludzi sądzi, że jest w stanie podołać wszystkiemu i nie ma zbyt dużej konkurencji, która by ich mogła powstrzymać. Podejmują nowe projekty i zakładają biznesy z przeświadczeniem, że nie zaszkodzi spróbować.

Zbigniew swoją kamerą utrwalał przyrodę oraz ludzi z Wyoming, wkładając w to uczucia jakich doznawał, podczas gdy ja chwytałam słowa, aby przekazać opowiadane historie, jakimi szczodrze dzielili się z nami napotkani ludzie. Bzdak stwierdził: „Wyoming zafascynował mnie bardziej, niż się spodziewałem. Odkryłem żywy folklor: od indiańskich ceremonii pow-wows, przez jarmarki związane z wypasem owiec, ekscentryczną celebrację letniego przesilenia słonecznego, po codzienną pracę na ranczo i zwyczajowe znakowanie bydła, a wszystko to jest częścią tutejszej kultury”.

Ludzie przenoszą się do Wyoming głównie dla radości, jaką dają im przygody w otwartej przestrzeni, nie zrażając się tym, że nie ma tam takich szans na pracę, jakie stwarzają wielkie miasta. Bzdak zawsze marzył o podróżach i fotografowaniu w egzotycznych krajach. W Wyoming znalazł rozległe terytorium, izolowane i egzotyczne, o nieodpartym uroku dla miłośników natury, górników oraz nieujarzmionych dusz naszych czasów. W tej książce najbardziej zapadają w pamięć fotografie, na których zadziwiające piękno krajobrazów przenika się z wizerunkami twarzy tak wyjątkowych obywateli Wyoming.

Susan Anderson

Sweet Home Chicago

Chicago jest i zawsze było uważane za najbardziej polskie miasto w USA. Według spisu ludności w roku 2000 w mieście i okolicach mieszkało ponad 800 000 osób polskiego pochodzenia. Pierwsza fala imigrantów przybyła tutaj w latach 1860., a ostatnia po ogłoszeniu stanu wojennego w Polsce, czyli w latach 1980. – przyjechało wtedy i osiedliło się w Chicago ponad 100 000 osób. Jest to bardzo zróżnicowana grupa ludzi mówiących głównie po angielsku lub też przeróżnymi odcieniami dawnych polskich dialektów. Widoczne są też olbrzymie różnice pokoleniowe i kulturowe. Dla niektórych polskość to tylko sentymenty i dawne wspomnienia rodzinne, a dla innych są to mocne więzi
utrzymywane z rodzinami mieszkającymi obecnie w Polsce. W Chicago działają liczne instytucje kulturalne i religijne pozwalające na podtrzymywanie tradycji i nauki języka polskiego.

Ja dotarłem do Chicago dopiero w 1991 po dziesięciu latach pobytu w stanie Wyoming, gdy znalazłem pracę jako fotoreporter dla dziennika The Times w Indianie. Praca fotografa w wielkim mieście była podniecająca, każdy dzień przynosił nowe doświadczenia i przeżycia. Odnowiłem też znajomości z dawnymi przyjaciółmi z czasów studiów w Krakowie, bo wcześniej, mieszkając w Wyoming, nie miałem żadnych kontaktów z Polonią. Ale tak naprawdę to zacząłem poznawać polskie środowisko trochę później, bo dopiero w roku 2000, gdy pracowałem dla projektu dokumentalnego CITY 2000. Dla mnie kontakty z Polonią w Chicago to było duże przeżycie dające szansę na powrót do moich korzeni i odkrywania własnej polskości.Moim głównym tematem dla projektu CITY 2000 było dokumentowanie obrzędów religijnych w środowiskach imigrantów a w tym również Polaków. Później zacząłem fotografować inne aspekty codziennego życia w polskich dzielnicach. Odwiedzałem kluby tańca, sklepy, restauracje oraz dokumentowałem wydarzenia takie jak Parada Konstytucji 3 Maja w Chicago, na którą w tamtych
latach przybywało około 300 000 osób. Rok 2000 to był przełomowy okres dla chicagowskiej Polonii, bo po zmianach w Polsce, a później integracji z Unią Europejską emigracja z Polski do USA ustała.

Moja wystawa Sweet Home Chicago. Polonia 2000 to bardzo fragmentaryczny obraz środowiska polskiego, ale dla mnie to była przede wszystkim okazja aby poznać wielu wspaniałych ludzi oraz do odświeżenia własnych związków z polską kulturą.

Zbigniew Bzdak

Organizator wystawy: Związek Polskich Artystów Fotografików
Kurator wystawy: Stanisław Kulawiak

Zbigniew Bzdak urodził się w 1955 r. w Radomsku. Mieszka w stanie Michigan w USA. W latach 70., studiując fizykę jądrową na AGH w Krakowie, współpracował ze Studencką Agencją Fotograficzną i pismami: "Magazyn Studencki", "Student", "Politechnik", "Razem" oraz był współzałożycielem Grupy Twórczej SEM. W 1979 r. wyjechał z Polski jako fotograf z ekspedycją kajakową do Meksyku i Peru, gdzie dokumentował eksplorację nieznanych rzek Ameryki Łacińskiej. Jego zdjęcia z pierwszego przepłynięcia Amazonki od źródeł do oceanu zostały opublikowane w 1987 r. przez "National Geographic" oraz w książce Joe Kane "Running the Amazon". Współpracował z "National Geographic", fotografując wyprawy kajakowe do najgłębszego kanionu na świecie–Colca w Peru opublikowane w magazynie w 1993 r. Dokumentował życie Indian Waorani w amazońskim regionie Ekwadoru. W latach 80. mieszkał w stanie Wyoming w USA, gdzie był fotoreporterem w "Casper Star-Tribune". W 1990 r. wydał album pt. Living in Wyoming, Settling for More, z tekstem Susan Anderson, który otrzymał tytuł książki roku magazynu "Communication Arts" (1991). W 1991 r. przeprowadził się do Chicago, gdzie pracował w "The Times", a później dla projektu dokumentalnego CITY 2000. Prowadził zajęcia z fotografii na Columbia College Chicago, a następnie został fotoreporterem "Chicago Tribune". Fotografował kampanię wyborczą Baracka Obamy i jego pierwsze miesiące w Białym Domu. Wielokrotnie nagradzany w konkursach prasowych. W 2015 r. otrzymał nagrodę Emmy za film dokumentalny pt. Kenwood’s Journey.

Zbigniew Bzdak - Living in Wyoming / Sweet Home Chicago