Wykład o twórczości Zofii Rydet połączony z projekcją filmu Andrzeja Różyckiego "Nieskończoność dalekich dróg. Podsłuchana i podpatrzona Zofia Rydet"

Czytelnia Sztuki - Muzeum w Gliwicach zaprasza w środę, 26 stycznia 2022 roku, o godz. 17.00 na wykład Marii Franeckiej przybliżający sylwetkę Zofii Rydet (1911-1997), wybitnej artystki, związanej z Gliwickim Towarzystwem Fotograficznym. Z wykładem połączona będzie projekcja filmu pt. "Nieskończoność dalekich dróg. Podsłuchana i podpatrzona Zofia Rydet". Autorem filmu jest niedawno zmarły Andrzej Różycki (1942-2021), przez szereg lat bliski przyjaciel artystki.

Tematem wykładu będzie postawa twórcza i egzystencjalna Zofii Rydet, fotografki o wyjątkowej wrażliwości. Omówiony zostanie jej najsłynniejszy cykl pt. "Zapis socjologiczny" (1978-1990), w którym artystka uwieczniła mieszkańców rozmaitych regionów Polski we wnętrzach swych domostw. Poddane interpretacji zostaną też wcześniejsze i późniejsze prace twórczyni m. in. fotokolaże o metaforycznej wymowie pt. "Świat uczuć i wyobraźni", czy fotografie z serii pt. "Mały człowiek" ukazujące złożony świat dziecięcych doświadczeń. Nakreślona zostanie także wyjątkowa pozycja Rydet w środowisku fotograficznym, zarówno w ogólnopolskim jak i lokalnym kontekście Gliwickiego Towarzystwa Fotograficznego.

Zofia Rydet (1911-1997) - jedna z najwybitniejszych postaci fotografii polskiej, jest autorką takich cykli, jak: "Mały człowiek", "Czas przemijania", "Świat uczuć i wyobraźni". Ten ostatni został wydany w 1979 roku jako album ze wstępem Urszuli Czartoryskiej, złożony z serii poetyckich fotomontaży o dużej sile oddziaływania emocjonalnego, który opowiada, według słów autorki, "o człowieku zagrożonym już od chwili narodzin – o jego obsesjach, uczuciach, osamotnieniu, pragnieniach, o lęku, przed którym ratuje go tylko miłość, o tragedii przemijania, o strachu przed zagładą i zniszczeniem". Kolejny cykl, "Ślady", jest poruszającym świadectwem potrzeby obecności samej artystki poprzez wizerunek fotograficzny. Niewątpliwie jednym z najważniejszych dokonań Zofii Rydet jest stworzenie cyklu "Zapis socjologiczny". Jest to wykonana w kilkudziesięciu tysiącach negatywów monumentalna dokumentacja człowieka i społeczeństwa, realizowana samodzielnie w kilkunastu województwach całej Polski, a także za granicą. Ostatnią ważną serią stała się stworzona na przełomie lat 80. i 90. "Suita śląska", na którą składają się kolaże i fotomontaże zawierające autocytaty z wcześniejszych fotografii, głównie z "Zapisu socjologicznego", które artystka skomponowała na kształt ludowych przedstawień sakralnych, z kwiatami polnymi, materiałami, wycinkami z gazet. Jej prace znajdują się w najważniejszych zbiorach polskich, w tym w Muzeum Narodowym we Wrocławiu, w Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Fotografii w Krakowie, Muzeum Śląskim w Katowicach, a także poza granicami kraju: w Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Centre Georges Pompidou w Paryżu, Museum of Modern Art w Kioto i w National Museum of Photography, Film and Television w Bradford.

Andrzej Różycki (1942-2021) - polski reżyser filmowy, fotograf, artysta współczesny, artysta multimedialny, scenarzysta, teoretyk sztuki. Absolwent kierunku konserwacji zabytków i muzealnictwa Wydziału Sztuk Pięknych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu (dyplom w 1966 r.) oraz reżyserii łódzkiej Filmówki PWSFTviT., gdzie przez wiele lat nauczał. Był członkiem słynnej toruńskiej awangardowej grupy filmowej Zero-61 a w późniejszym czasie współzałożycielem i jedną z głównych postaci legendarnej łódzkiej grupy Warsztat Formy Filmowej. W 1966 roku wstąpił do Związku Polskich Artystów Fotografików. Jako reżyser stworzył blisko pięćdziesiąt filmów z obszaru etnologii, sztuki i obrzędów ludowych. Jest dokumentalistą związanym łódzkim środowiskiem progresywno-awangardowym. W latach 70. i 80. współpracował z Wytwórnią Filmów Oświatowych w Łodzi.

Maria Franecka - historyczka sztuki i filolożka germańska. P. o. kierowniczki Działu Fotografii Artystycznej w Muzeum w Gliwicach. W latach 2015-2021 pracowała w Dziale Zbiorów Sztuki Nowoczesnej w Muzeum Sztuki w Łodzi. Studiowała na Uniwersytecie Warszawskim i Freie Universität w Berlinie. Stypendystka Stowarzyszenia GFPS oraz programu Styria-Artist-in -Residence. Współkuratorka wystaw m. in.: Czuła uwaga. Urszula Czartoryska wobec fotografii, (wraz z Martą Szymańską), Muzeum Sztuki w Łodzi, 2021; Słowo kłamie – oko nigdy. Nowoczesność w fotografii polskiej w latach 1918-1939 (wraz z Pauliną Kurc-Maj), której kolejne trzy odsłony odbyły się w Instytucie Polskim w Düsseldorfie (2017), Instytucie Polskim w Budapeszcie (2018) oraz w ramach Festiwalu Interphoto (2019); Nowoczesność w typografii polskiej 1918-1939 (wraz z Pauliną Kurc-Maj) w Muzeum Jerke w Recklighausen (2017).