Zapraszamy w piątek 22 listopada 2024 roku, o godz. 19.00 do Galerii Działań SMB Imielin w Warszawie na otwarcie wystawy fotografii Wojciecha Różyńskiego "Ekstrakcja". Wystawa potrwa do 13 grudnia 2024 roku. Wstęp wolny.

Prezentowana w Galerii Działań wystawa "Ekstrakcja" to moja refleksja nad pracami Aleidy Assmann w kontekście gentryfikacji miast, zanikania pamięci miejsc. Gentryfikacja niesie za sobą nie tylko zmiany ekonomiczne i społeczne, ale również głębokie skutki kulturowe. Moją uwagę zwraca wyjątkowy aspekt przestrzeni miejskiej: jej pamięć, zakorzeniona w fizycznej przestrzeni.

Assmann, znana z badań nad pamięcią kulturową i społeczną, wskazuje, że miejsca mają swoją historię i specyficzną tożsamość, które ulegają osłabieniu lub nawet całkowitemu wymazaniu wraz z procesem gentryfikacji. W jednym z opracowań szczególnie mocno podkreśla znaczenie pamięci miejsca, argumentując, że jest ona nieodłącznie związana z fizyczną przestrzenią. W miarę jak dzielnice przechodzą transformację, charakter ich zabudowy, infrastruktury i społeczności zmienia się, a ślady przeszłości są często zacierane.

Zdaniem Assmann, takie zmiany stanowią wyzwanie dla mieszkańców, którzy tracą poczucie ciągłości kulturowej oraz przynależności do miejsca. Proces ten wymazuje lokalne wspomnienia i rytuały, które budowały tożsamość społeczności przez lata. Badaczka podkreśla, że konieczne jest zachowanie równowagi między modernizacją a ochroną wartości kulturowych związanych z przestrzenią miejską, aby nie zatracić specyficznego charakteru i tożsamości miejsc.

Tymi pracami staram się zwrócić uwagę na to, jak nieodwracalne mogą być skutki nieprzemyślanej gentryfikacji, miasto to coś więcej niż tylko przestrzeń do życia – to również świadek ludzkiej historii i nośnik pamięci, którą warto pielęgnować i chronić.

Wojciech Różyński

Fotografie Wojciecha Różyńskiego tworzące cykl „Ekstrakcja" ukazują fragmenty przestrzeni miejskiej zawierające ślady czegoś, czego już nie ma. Skłaniają nas, by na podstawie tych pozostałości próbować rekonstrukcji ich historii. Potrzebujemy bowiem poczucia ciągłości a pamięć ludzka szczególnie mocno zakorzeniona jest przecież także w fizycznej przestrzeni miasta. Szczególnie takiego miasta, jakim jest Warszawa, wielokrotnie w swej historii niszczona, odbudowywana i wciąż zmieniająca się.

Fotografie Różyńskiego wskazują jak bardzo ważne dla tożsamości miasta są nie tylko miejsca o wspaniałej architekturze, lecz także te bardzo zwykłe, a jednocześnie naznaczone śladami po tym, co zostało usunięte. Bardzo możliwe, że uchwycone przez artystę z tak wyjątkową wrażliwością architektoniczne relikty niedługo też znikną, wtedy nośnikami pamięci o ich przeszłości pozostaną już tylko fotografie. To wyjątkowy atut tego medium.

Kurator Grzegorz Borkowski

Pokaz zrealizowano dzięki wsparciu Wydziału Kultury m.st. Warszawy dla Dzielnicy Ursynów.

Wojciech Różyński - Ekstrakcja