"Sąsiedzi. Od narodzin aż po śmierć. Fotografie Franciszka Lepicha z Oleszki” to tytuł prenerowej wystawy fotografii, którą będzie można oglądać już od 5 sierpnia w Zaułku Hartwigów w Lublinie w ramach 18. Festiwalu Re:tradycja - Jarmark Jagielloński, we współpracy z Muzeum Wsi Opolskiej. Wystawę można oglądać do 30 sierpnia 2024 roku.

– To zbiorowy portretów mieszkańców Oleszki, Jasionej i Żyrowej, wsi położonych w powiecie krapkowickim, w pobliżu Góry św. Anny na Śląsku Opolskim. Region ten do 1945 roku należał do Niemiec. Są to zdjęcia wykonane w latach 20., 30. i 40. XX wieku przez fotografa amatora, Franciszka Lepicha. Ich oryginalne szklane negatywy zostały odnalezione w 2016 roku. Autorskie fotografie o wysokiej wartości artystycznej są przede wszystkim cennym źródłem informacji o dawnym życiu społeczności wiejskiej na Śląsku Opolskim – mówi Magdalena Górniak-Bardzik z Muzeum Wsi Opolskiej, kuratorka wystawy.

Franciszek Lepich to urodzony w 1909 roku fotograf amator, z zawodu kołodziej i stolarz, który przez całe swoje dorosłe życie fotografował miejscową ludność. Robił zdjęcia swoim sąsiadom. Lepich, nie mając żadnego z góry założonego planu, fotografował przedstawicieli różnych grup społecznych i zawodowych – w typowych strojach, z charakterystycznymi atrybutami, w ich codziennym otoczeniu, najczęściej w miejscu zamieszkania, czasem na neutralnym tle, a także na tle obiektów architektury i nierzadko w miejscu pracy. Fotografował ludzi w różnym wieku – od niemowlęcego po podeszły; zarówno mężczyzn, jak i kobiety. Dzięki temu stworzył zbiorowy, wielopokoleniowy obraz wiejskiej społeczności Oleszki i jej okolic.

– Znaczna część materiałów fotograficznych Lepicha nie dotrwała do naszych czasów. Uległy one zniszczeniu i rozproszeniu w końcowej fazie II wojny światowej. Na szczęście ocalał fragment zbioru tworzący pewną zwartą całość. W 2016 roku, w domu syna Lepicha, Bertholda, znaleziono kartony z 750 oryginalnymi szklanymi negatywami z lat 20., 30., i 40. XX wieku. Zostały one zabezpieczone, a następnie zdigitalizowane dzięki staraniom członków lokalnego Stowarzyszenia „Nasze Dziedzictwo” z Żyrowej. W 2019 roku zbiorem zainteresowało się Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu – wyjaśnia Magdalena Górniak-Bardzik.

Dodatkowo w czasie Festiwalu Re:tradycja – Jarmark Jagielloński w piątek 23 sierpnia o godz. 18.00 w siedzibie Warsztatów Kultury w Lublinie odbędzie się także pokaz filmu pt. „Franciszek Lepich, fotograf z Oleszki” w reżyserii Sławomira Mielnika. Fotografa-amatora w filmie wspominają jego dzieci – syn Berthold i córka Bronisława. O wartości merytorycznej zbioru jako źródła wiedzy na temat dziedzictwa kulturowego Śląska Opolskiego, kultury duchowej i materialnej ludności wiejskiej opowiada kulturoznawca i folklorystka dr hab. Teresa Smolińska prof. Uniwersytetu Opolskiego, natomiast prof. dr hab. Marek Szyryk, artysta fotografik i wykładowca w Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi, omawia wartość historyczną zachowanego zbioru szklanych negatywów, akcentując przy tym walory artystyczne i techniczne prezentowanych fotografii.

Po projekcji zapraszamy na spotkanie z Magdalena Górniak-Bardzik. Rozmowę, dzięki której dowiemy się więcej zarówno o Franciszku Lepichu, jak i o odkryciach związanych z odnalezieniem jego fotografii, poprowadzi Aleksandra Zińczuk.

Re:tradycja – Jarmark Jagielloński to Festiwal muzyki i rzemiosła tradycyjnego odbywający się w przestrzeni Starego Miasta w Lublinie.

Organizatorzy: Warsztaty Kultury w Lublinie, Instytucja Kultury Miasta Lublin, Lublin Miasto Inspiracji

Patronat honorowy: Prezydent Miasta Lublin – Krzysztof Żuk, Narodowy Instytut Dziedzictwa

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Sąsiedzi. Od narodzin aż po śmierć - Fotografie Franciszka Lepicha z Oleszki