Katalog towarzyszący wystawie Ryszarda Czernowa "Martwe z natury. Odsłona II", która miała miejsce w Miejskiej Galerii Sztuki OBOK w Tychach, od 17 grudnia 2021 do 21 stycznia 2022 roku.
Kierunek dla fotografii czy grafiki?
Od wielu lat frapuje mnie zagadnienie, w którym kierunku rozwinie się cyfrowa fotografia artystyczna o fotograficznym rodowodzie. Nie sądzę, aby miała przyszłość twórczość o charakterze stricte abstrakcyjnym. Sądzę, że nastąpi rozwój twórczości łączącej figurację z abstrakcją, czego antenatem był Zdzisław Beksiński, tworzący od lat 90. "grafikę cyfrową". Jednak Beksiński zrezygnował z twórczości o głębszym znaczeniu ideowym, nie wierząc w duchowy przekaz w znaczeniu high art. Interesował go przede wszystkim najczęściej powierzchniowy "bajkowo-fantastyczny" wyraz. Tym samym zbanalizował swój przekaz w rozumieniu high art w przeciwieństwie do wczesnej swojej sztuki z lat 50. i 60. (zestawy fotograficzne), która miała charakter skrajnie awangardowy i ideowy o przesłaniu surrealistycznym. Unaocznił jednak, tak-że w grafice i malarstwie rozwijanych od końca lat 50., że forma abstrakcyjna może być immanentnie związana z figuracją, co było tradycją obrazowania surrealistycznego. Najważniejszym zagadnieniem, obok efektu finalnego, jest układ omawianego cyklu Czernowa, jego idea i konkluzja. Sądzę, że "sztuka wysoka" będzie istniała, ale oczywiście może i powinna posiłkować się problematyką low art, czemu wyraz dawali już dadaiści, konstruktywiści i twórcy pop-artu (Andy Warhol, Robert Rauschenberg).
Według mnie jedną z dróg najnowszego obrazowania cyfrowego w Polsce wytycza cykl Martwe z natury. Otwartym pozostaje pytanie, czy będą chętni, aby tą drogą pójść dalej, przecież można zamieścić jakieś zdjęcia na Instagramie. Fotografii jako formie kulturowej grozi banalizacja, która doprowadzi do tego że będzie ona jedynie formą informacji i rozrywki służącej niekończącej się wymianie. Oczywiście, można i należy robić swoje, czekając na lepsze czasy dla sztuki. (...)
Krzysztof Jurecki
Martwe z natury obiekty ożywają za sprawą wykorzystanych środków audiowizualnych, wyabstrahowane z czasu (kadr, zdjęcie, klatka) wpisują się w trwanie w czasie, stają się rozciągnięte w trwaniu. Sono-wizualność to taki rodzaj ożywiania obrazu za sprawą dźwięku. Widzę ruch materii, bo słyszę jej na co dzień niesłyszalny wymiar. To, co może nam uzmysłowić jej immanentną żywotność, to jej specyficzna sonifikacja, "udźwiękowienie". Paradoksalnie można by rzec, powtórzmy, tytuł całości jest swego rodzaju grą językową, ale i grą z rozumieniem pojęcia martwoty, natury oraz materii. W tej triadzie materia domaga się głosu, nie jest bowiem z natury martwa, przeciwnie, jest żywa, a jej duch raz wprawiony w ruch (poprzez dźwięk) nigdy nie zostanie powstrzymany. Tak jak w Duchu materii, tak w świecie ożywionym i nieożywionym będzie ona zmieniać swoją formę, mutować w nieskończoność. Możemy tylko zadać pytanie, czy perspektywa i konteksty antropocenu (i antropocienia), a także jego zmierzchu, bądź przechodzenia w nowocen, by użyć określenia Jamesa Lovelocka, nie będzie budzić w nas nieustającego niepokoju wywoływanego myśleniem o losach żyjącej materii modyfikowanej przede wszystkim przez działalność człowieka. Choć i czas sam w sobie, i procesy geologiczne oraz technologiczne działają i będą działać bez ustanku. To znaczy, że "duch materii" jest niewyczerpanym źródłem potencji kreatywności, z której zapewne skorzystał też Ryszard Czernow. (...)
Piotr Zawojski
Projekt Ryszarda Czernowa "Martwe z natury. Odsłona II" został zrealizowany przez Miejską Galerię Sztuki OBOK w Tychach przy współpracy ze Szkołą Filmową im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Wystawa "Martwe z natury. Odsłona II" prezentowana była od 25 marca do 29 kwietnia 2022 roku, w Galerii Górnej Biura Wystaw Artystycznych w Kielcach w ramach I Festiwalu Fotografii FOTOPERYFERIE.
Martwe z natury. Odsłona II
- Fotografie: Ryszard Czernow
- Kurator projektu: Krzysztof Jurecki
- Teksty: Krzysztof Jurecki, Piotr Zawojski
- Korekta: Anna Mrówczyńska
- Tłumaczenie: Kamila Rosińska-Balde
- Koordynacja projektu katalogu: Wojciech Łuka, Joanna Rupik
- Skład i projekt: Agnieszka Seidel-Kożuch
- Wydawca: Teatr Mały / Miejska Galeria Sztuki OBOK w Tychach
- Rok wydania: 2021
- ISBN: 978-83-944425-9-0
- Ilość stron: 42
- Wymiary: 297x210mm
- Oprawa: miękka
- Język: polski, angielski
- Wydanie: pierwsze
Ryszard Czernow - artysta multimedialny. Z wykształcenia operator filmowy. Profesor Szkoły Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Od roku 1994 jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików. Fotografią twórczą zajmuje się od początku lat osiemdziesiątych dwudziestego wieku. Prekursor twórczego wykorzystania technik cyfrowych w fotografii; autor terminu Cybergrafia. Zrealizował szereg wystaw indywidualnych w czołowych polskich galeriach, gdzie prezentował swoje cykle:"Obraz w kamieniu" (2018 pierwsza edycja), "Martwe z natury" (2016 pierwsza edycja), "Świat z cegieł" (2011), "Ostatni śnieg - przemiany" (2011), "Dygresje" (2010), "Światło i kamień" (2009), Autorska wystawa plakatów (2007), "Fotografia?" (2006), "Tryptyki" (2005), "Poznałem Go" (2005), "Bramy do…" (2005), "Mury Kazimierza" (2002), "Cybergrafia" (2001), "Kim byłem - byłem sobie" (1995), "Ślady" (1993), "Lata Świetlne" (1983). W swojej twórczości szczególną uwagę poświęca współczesnej symbolice wanitatywnej, opisując otaczający nas świat materii ożywionej i nieożywionej, która pod wpływem czasu ulega nieustannej przemianie. Obrazy swoje określa terminem Cybergrafia, gdyż w wyniku szeregu modyfikacji utraciły one cechy klasycznej fotografii. Realizowane projekty artystyczne prezentuje w formie wielkoformatowych fotorealistycznych wydruków oraz w formie kompozycji sono-wizualnych, gdzie dźwięk obok obrazu staje się równoprawnym środkiem wyrazu. Od wielu lat Ryszard Czernow zajmuje się także projektowaniem graficznym. W jego projektach szczególną rolę odgrywa bardzo subiektywna autorska fotografia. Jest twórcą plakatów do wielu filmów fabularnych między innymi takich reżyserów, jak: Krzysztof Zanussi, Agnieszka Holland, Feliks Falk, Jan Jakub Kolski, Jan Kidawa Błoński oraz do spektakli teatralnych w Teatrze Juliusza Słowackiego w Krakowie itd. Jako reżyser i operator zrealizował także szereg teledysków dla kultowych polskich grup muzycznych, takich jak "Republika", "Dżem", "Golec uOrkiestra", Irka Dudka itd.