Galeria Fotografii Stylowy w Centrum Kultury Filmowej Stylowy w Zamościu oraz Zamojskie Towarzystwo Fotograficzne zapraszają na wystawę fotografii Romana Timofiejuka "Rzeczywistość symetryczna".

Ocena obrazowa widoku w aparatach, w których obraz widziany był na matówce jako odwrócony stronami, zmuszała artystę do określenia położenia obiektu, jego umiejscowienia w otoczeniu, znalezienia właściwego znaczenia tematu i starannego skomponowania treści w trakcie procesu myślowego przebiegającego nieświadomie w umyśle fotografującego. Znalezienie właściwego odniesienia do rzeczywistej rzeczywistości wymaga procesów percepcyjno-myślowych. Jak złożone i skomplikowane są te procesy wie każdy kto próbował iść wprost kierując się bezpośrednio obrazem na matówce. Oglądanie rzeczywistości na podstawie wyświetlonego obrazu na matówce lub odbioru lustrzanego bez procesów myślowych nie pomoże w prawidłowym zakwalifikowaniu właściwej rzeczywistości. O ile jesteśmy świadomi tego, co widzimy bezpośrednio i przyjmiemy ten widok za jak najbardziej miarodajny, to do końca nie jestem pewien, czy obraz matówkowo-lustrzany jest fałszywy. Sama obserwacja odwróconej strony na matówce powoduje w umyśle człowieka samoistne naprawianie i podświadome nałożenie dwóch procesów, optycznych i myślowych, dając w ostatecznym wyniku obraz zgodny z naszym codziennym postrzeganiem otoczenia.

Natomiast sam moment połączenia tych dwóch obrazów i transformacja na właściwy obraz umyka naszym zmysłom. Zatrzymanie na płaszczyźnie obrazowej tego procesu uzmysławia jakie frapujące formy są nam niewidoczne. Proces transformowania dwóch obrazów w jeden „prawdziwy” jest metafizyczno-ulotny, dlatego chciałem zaprezentować go w formie stałej dając możliwość zaobserwowania na ostatecznej fotografii momentu tworzenia właściwego obrazu.

Widzenie czegoś i myślenie o czymś to dwa różne procesy zachodzące w naszym umyśle, składające się ostatecznie na właściwe obrazy zgodne z ludzkim widzeniem, bo proces obserwowania na matówce to transformacja umysłowa, która, odwzorowuje dany obiekt na niego samego i z tego tworzy właściwy.

Pojęciem „rzeczywistość symetryczna” oczywiście określam same przekształcenia obrazów widocznych na matówce aparatu i jego projekcji umysłowej. Dlatego moje wybrane fotografie sprowadziłem do zmontowania „właściwego obrazu” z jego przenicowaną wersją, w efekcie otrzymałem obrazy zniekształconej rzeczywistości nie poddające się realnemu osądowi i nie mające swojego odpowiednika w otoczeniu.

Roman Timofiejuk

Symetryczne kreacje Romana Timofiejuka

Na wstępie trzeba powiedzieć i stwierdzić, że każdy obraz w tym również fotograficzny to przede wszystkim kompozycja zespołu form stanowiących jedność i wyposażonych w sens. Jak głosi teoria formy a poświadcza ją choćby najprostsza melodia muzyczna - całość jest czymś więcej niż sumą części, gdyż jest ona źródłem i uzasadnieniem tych ostatnich. W tym wypadku, cykl zdjęć Romana Timofiejuka zatytułowany jak cała wystawa ,,Rzeczywistość Symetryczna”, spełnia artystyczną, obrazową, ekspresyjną naturę kreacji dzieła.

W teorii sir Herberta Reada wyłożonej w dziele "Icon and Idea”, wskazuje on, iż wszelki wytwór sztuk wizualnych, a w swojej istocie wszelka współfiguracja jest formą myśli, a więc posiada w sobie dający się uchwycić rozumowo ekwiwalent pojęciowy.

Zdjęcia Timofiejuka poszukują w zadaniu swojej symetryczności symbolicznego znaku. Ze znanego fotograficznego wglądu w rzeczywistość, tworzą obraz pozornie znany oparty na systemie współbrzmień. Powstały wizualizacje urzekające swą zagadkowością - kreują one własną odmianę realnego świata. Symbolizują syntezę nieznanego.

Fizjologia widzenia i rozumienia świata ujmowana przez biologiczną i psychofizyczną strukturę człowieka (jest on również bytem duchowym) jest swego rodzaju fenomenem związanym z doświadczeniem, uczeniem się, rozpoznawaniem zmysłowym, zjawisk występujących w przestrzeni w jej naturze. Artysta podejmuje wyzwanie zobaczenia rzeczywistości, otaczającej realności na nowo przez funkcję symetrycznie ustawionych na pionowej osi wyselekcjonowanych kadrów fotograficznych, realizuje to konsekwentnie tworząc "znakowe pejzaże”, odwołujące się do naszej intuicji i indywidualnego ale także kulturowego doświadczania, postrzegania świata na podstawowych kierunkach: do góry, na dół, na prawo, na lewo.

Czym jednak w sensie symbolicznym jest symetria? Dla starożytnych ludów Mezopotamii, Egiptu, Indii, Grecji symetria była równoznaczna ze spełnieniem, osiągnięciem celu, uwiecznieniem triumfu i stopniem oraz stanem najwyższej równowagi. Odnajdujemy ją na przykład w Kaduceuszu, w płaskorzeźbach w Naksz - i - Rustam, wadze (Librze) czy na trójdzielnych tarczach heraldycznych. Mezopotamczycy uważali dwa splecione ze sobą węże za symbole boga leczącego z chorób, które to znaczenie przeszło do czasów współczesnych. Kaduceusz oznacza oś świata, a dwa wokół niej węże odpowiadają chorobie i uzdrowieniu.
Z punktu widzenia ezoterycznego dokładna obustronna symetria wyraża tę samą ideę aktywnej równowagi, ujawnia ekspresję antagonistycznych sił wzajemnie się hamujących, by mogła zaistnieć forma wyższa statyczna.

W historii sztuki znamy wielu artystów posługujących się symetrią kompozycyjną z Romanem Cieślewiczem na czele, którego ,,Cyklopy”, jednookie graficzne wyobrażenia postaci przejmują swoją znaczeniowością i ekspresją. Natomiast Roman Timofiejuk poszukując ważkiego znaku dla swojego ,,nowego pejzażu, odnajduje jego "rozwinięcia” i instaluje w nich: bramy, dukty, skrzyżowania dróg, architektoniczne przejścia, pasaże, mosty, megalityczne obiekty. Osiowość tych czarnobiałych fotogramów jest ich strukturalnym sensem. Rytmiczne w swojej dynamice, intrygują swoją niebywałą równowagą.

Fotografik, znany mi już z poprzednich cykli "Harmonia obiektywna”, "Obraz Polski”, "Genotyp”, "Odyseja” jeszcze raz w "Rzeczywistości Symetrycznej” ujawnia swój nietuzinkowy talent w konstruowaniu, projektowaniu i realizowaniu swoich ważnych artystycznych konstatacji na temat fotografii kreacyjnej i kreacji w fotografii.

Marian Panek

Roman Timofiejuk - Rzeczywistość symetryczna