Galeria Pomost w Lublinie zaprasza w piątek 29 kwietnia 2022 roku, o godz. 18.00 na wernisaż wystawy fotografii "Powidoki według Marka Kucharczyka" w ramach cyklu "Rekomendacja - Robert Pranagal". Wystawa potrwa 26 maja 2022 roku.

Punktem wyjścia do stworzenia cyklu była koncepcja powiek, jako "ekranu", na którym wyświetlane są obrazy z dwóch różnych źródeł. Pierwszym źródłem jest otaczający nas świat widziany oczami, drugim nasze wnętrze.

Obrazy z pierwszego źródła to powidoki, które powstają zarówno jako fizyczny ślad silnego światła jakie dotarło z otaczającej nas (widzianej) rzeczywistości, ale także jako pozostałość znaczeniowa (semantyczna) zarejestrowanego obrazu. Tak rozumiane powidoki nie są przeto jedynie zjawiskiem fizycznym i fizjologicznym związanym z funkcjonowaniem narządu wzroku, ale dotyczą także subiektywnej percepcji – są obrazami, które chcemy zatrzymać pod powiekami, lub, które tak silnie oddziałują na nas, że pozostają nawet będąc niechcianymi.

Drugim źródłem obrazów "wyświetlanych na powiekach" może być wnętrze człowieka rozumiane szeroko: obejmujące zarówno sferę rozumu, emocje i głębokie uczucia, jak i podświadomość. Te obrazy nie mają swojego fizycznego charakteru i są tworem umysłu lub podświadomości, jednak powstają w oparciu o to co już wcześniej zostało zaobserwowane, przetworzone analitycznie i zapamiętane. Synteza nowego obrazu dokonuje się w oparciu o ten zasób.

Przywołane wyżej powieki można traktować zarówno jako barierę między światem zewnętrznym i siatkówką, a także jako barierę między umysłem lub światem wewnętrznym (światem emocji) a zewnętrznym (tu: oczy zwierciadłem duszy). Prezentowane fotografie są próbą przedstawienia tego co na wewnętrznych stronach powiek powstaje, a jest mieszaniną obrazów o różnym pochodzeniu i genezie. Niedopowiedzenia, niejasności, dysonanse, niepokoje są świadomym zamysłem twórczym mającym pokazać dwoisty, a może nawet wielowymiarowy, charakter obrazów. Mają także zachęcić odbiorców do własnych interpretacji i poszukiwania własnych kluczy do odczytania tych fotografii (albo też stanu psychicznego twórcy…).

Zastosowane elementy kompozycyjne: ograniczenie głębi, wąskie kadry, zamknięcie w formie kwadratu odnoszą się do niewielkiej i ograniczonej powierzchni "powiek–ekranu". Ciemna tonacja (lowkey), wysoki kontrast, rozmycie lub nieostrości to środki mające na celu podkreślenie niedopowiedzeń, i ulotnego charakteru powidoków.

Jest coś wyjątkowo satysfakcjonującego w oglądaniu fotografii, których wysublimowana intelektualnie forma pozostaje w równowadze z treścią, wynikającą z uważnej obserwacji świata. Równie intrygujące i fascynujące jest obcowanie z płodnym, a jednocześnie dojrzałym artystą, który nie traci wrażliwości ani entuzjazmu tworzenia. Cyklem "Powidoki" Marek skłania do refleksji nad zjawiskiem ludzkiej percepcji - nad relacjami pomiędzy działaniem narządu wzroku i aktywnością umysłu człowieka. Zdaje się poruszać w niemożliwej wręcz do zdefiniowania i trudnej do uchwycenia chwili, gdy tuż po zamknięciu powiek, zewnętrzny widok świata zaczyna ustępować miejsca wewnętrznym obrazom mentalnym. Konkretność form ulega rozpuszczeniu, a bezpośrednia percepcja zastępowana jest pamięcią obrazu. Szczegóły znikają w mrocznej mgle, pozostawiając jedynie motyw, który był dla widza w danej chwili najistotniejszy. Tak właśnie odbieram fotografie, należące do tego cyklu. Odczytuję w nich ten niezwykły, emocjonalny moment zauważenia, ale również znakomity warsztat przeniesienia tego na znaczącą fotografię. Znajduję tu również coś, co bardzo cenię - rozległe przestrzenie do własnych interpretacji, zarówno pojedynczych fotografii, jak i całego zbioru.

Robert Pranagal

Marek Kucharczyk - członek ZPAF, biolog środowiskowy, nauczyciel akademicki. W jego działalności fotograficznej obecne są dwa przeplatające się nurty. Fotografia przyrodnicza, w której istotna jest wierność przekazu, to pierwszy z nich - związany z wykształceniem i uprawianym zawodem. Drugi nurt - to poszukiwanie dróg wyrażania głębokich emocji, czy to poprzez wierny zapis rzeczywistości filtrowany przez osobisty punkt widzenia, czy też balansowanie między przedstawieniem a abstrakcją.

Powidoki według Marka Kucharczyka

Miejsce wystawy: Galeria Pomost