Galeria Zpafgallery w Krakowie zaprasza w sobotę 20 kwietnia 2024 roku, o godz. 17.00 na wernisaż zbiorowej wystawy fotografii "Po Północy". Wystawa została zorganizowana w ramach Cracow Art Week Krakers 2024, potrwa 18 maja 2024 roku.

"PO PÓŁNOCY" - wystawa fotograficznych negatywów, na której 21 twórców zaprezentuje swoje prace. Negatywy zostaną wyeksponowane w podświetlonych gablotkach. Założeniem wystawy jest pokazanie pierwszego etapu zapisu fotograficznego, który "dla świata" zwykle prezentowany jest już w przetworzonej, następnej formie. Tu „pierwotna forma” jest tematem. Symbolicznie zamierzamy zaprosić widza do naszej pracowni, jak do domu, w czasie który jest przeznaczony tylko dla nas, w prywatnej przestrzeni, w nocy.

Autorzy: Anna Andrzejewska, Wojciech Beszterda, Jakub Byrczek, Beata Brząkalik-Gburek, Joanna Chudy, Jakub Dziewit, Iwona Germanek, Kasia Kalua Kryńska, Ryszard Karczmarski, Radek Kobierski, Antoni Kreis, Ireneusz Misiak, Jowita Mormul, Joanna Nowicka, Maciej Plewiński, Zbigniew Podsiadło, Konrad Pollesch, Artur Rychlicki, Danuta Węgiel, Andrzej Zygmuntowicz. Kuratorki wystawy: Katarzyna łata, Danuta Węgiel.

Wprawdzie negatywy są coraz rzadziej obecne w praktyce współczesnych fotografów, lecz otaczające nas cyfrowe narzędzia wciąż ułatwiają szybkie odwrócenie tonów (lub kolorów) obrazu. Większość programów graficznych posiada nawet skrót klawiszowy pozwalający na natychmiastową inwersję tonalną, zamianę barw dowolnego przedstawienia na komplementarne. Podobna funkcja znajduje się też w popularnym systemie operacyjnym IOS, umożliwiając posiadaczom Iphone’ów zobaczenie ekranu w odwróconej dyspozycji kolorów i walorów. Dla badacza negatywów czy krytyka negatywowych fotografii jest to niezwykle kusząca funkcja, ułatwiająca przecież zapoznanie się z rzeczywistością będącą przedmiotem fotograficznej rejestracji. Jednak o ile jej zastosowanie wydaje się przydatne w pracy warsztatowej technika fotografii, to interpretator artystycznych fotografii ujemnych powinien skupić się wyłącznie na negatywie, traktując go jako docelowy obszar odczytu. W takim wypadku wspomniane nadinterpretacje i błędy lektury (lub po prostu niemożliwość nieodczytania pierwotnej rzeczywistości) stają się w pełni uprawomocnione, a nawet pożądane. Z tej też przyczyny wiele negatywów może pozostać zupełnie nieczytelnymi, zbliżając się zarazem do poetyki abstrakcyjnych przedstawień. Właśnie ich (pozorna) bezprzedmiotowość i idący za nią formalistyczny odczyt stanowią o ich wartości. Negatywy, które uniemożliwiają realistyczne doświadczanie obrazów przyjmują funkcję antywzrokocentrycznego medium, które wprawdzie doświadczane być może głównie za pomocą wzroku, jednakże zarazem nie pozwala zobaczyć. Czytelnik negatywów zamiast widzenia zderza się z wizjami, zamiast realnej jawy doświadczać może nierealnych zjaw i zjawisk, w miejscu świadomości odnajduje psychologiczną nieświadomość.

Unikając przetłumaczenia negatywu na realistyczny pozytywowy obraz czytelnik odwróconych obrazów rozpoznać może na nich obiekty, zjawiska i wrażenia odbiegające od pierwotnych form, znajdujących się przed obiektywem fotografującego. Dlatego też charakterystyczne dla większości negatywowych przedstawień ciemne tło, zamiast oznaczać odwrócony dzień, odczytane być może jako noc lub kosmiczna otchłań. Właśnie do typowej dla negatywów nokturnowej aury odnosi się tytuł wystawy Po północy, konotujący zarówno noc, jak i stan przejścia, czas marzeń sennych lub koszmarów. Nokturnową aurę papierowych negatywów zauważano już zresztą od samych początków istnienia fotografii o czym przekonuje nas twórczość francuskich heliografistów [4]. Gdy międzywojenna awangarda ponownie odkrywała formalne i estetyczne właściwości negatywu Franz Roh wspominał o negatywach, które z łatwością zamieniają dzienny widok w nokturn [5]. (…)

Witold Kanicki

Organizator: Związek Polskich Artystów fotografików Okręg Krakowski.

Partnerzy: Katowice Miasto Ogrodów, Cracow Art Week Krakers 2024

Po Północy