ZPAF Okręg Śląski oraz Instytut Twórczej Fotografii w Opawie zapraszają 6 kwietnia 2022 roku, o godz. 18.30 do Galerii Katowice na wernisaż wystawy fotografii "4Serie" której autorem jest Pavel Mára. Wystawę można oglądać do 29 kwietnia 2022 roku. Wstęp wolny.

Osiągnięcie wyraźnie zdefiniowanych obrazów jest prawdopodobnie wiodącą zasadą twórczości Pavla Máry. Jego twórczości towarzyszy perfekcjonizm, absolutne mistrzostwo rzemiosła, a przede wszystkim dowcipne posługiwanie się medium fotografii. Wyniki nie są jednolite. Różnią się one w szczególności stopniem określoności. Mára pracuje w seriach, z których niektóre wspaniale przedstawiają świat organiczny i nieorganiczny jako formy geometryczne. Czasem któreś z jego zdjęć jest wynikiem użycia specjalnego obiektywu. W innych cyklach opis fotograficzny staje się obcy poprzez przedstawianie ludzi i rzeczy w nienaturalnych kolorach, zaś na przeciwległym biegunie jego eksploracji geometrycznych kształtów, znajdują się prace fascynujące ze względu na ich weryzm i szczegółowy, „żywy” opis świata. Istotne jest to, że o przestrzeni pomiędzy dwoma biegunami nie decyduje nastrój fotografa czy decyzje dotyczące formy obrazu. Wygląd prac Máry jest prawdopodobnie zawsze wynikiem wybranej przez niego metody tworzenia obrazu. Pomysł, być może eksperyment, zawsze jest na pierwszym miejscu, zaś jego możliwości realizowane są w serii obrazów, czasem abstrakcyjnych, czasem precyzyjnie przedstawiających temat, w zależności od charakteru wybranego przez niego procesu. W tym sensie jest to praca koncepcyjna, wychodząca od analizy możliwości medium.

Mára kształcił się zarówno jako operator i fotograf. Od prawie dwóch dekad pracuje w Instytucie Twórczej Fotografii Uniwersytetu Śląskiego w Opawie. Jest autorem programów audiowizualnych “Sen o komputerze i metalu”, które były prezentowane w Interkamerze w 1983. Początkowo znalazł pracę w reklamie, a zarobione pieniądze inwestował w swoją sztukę. Jego pierwsza indywidualna wystawa “Mechaniczne martwe natury” (1983) była wydarzeniem szczególnym. Pozostawała w zgodzie z ówczesnymi wymaganiami sztuki współczesnej, choć fragmenty wystawianych serii pochodziły ze znacznie wcześniejszej twórczości. Profesor Ján Šmok (1921–1997), który prawdopodobnie najbardziej pomógł Márze, gdy ten był studentem Wyższej Szkoły Filmowej i Telewizyjnej Akademii Sztuk Scenicznych (FAMU) w Pradze, starał się wyjaśnić komunistycznemu establishmentowi miejsce twórczości Máry w historii sztuki i fotografii. Doświadczony strateg Šmok starał się zapobiec oskarżeniom stawianym Marze, że jego sztuka jest eskapistyczna (realizm był ciągle oficjalnym stylem tamtych czasów) i zręcznie opisał wszystkie zestawy, z których powstała wystawa (“Sygnały”, “Maszyny” i “Zabawki”) w sposób umożliwiający ich akceptację. W Czechosłowacji pod rządami komunistycznymi (1948–89) i w ówczesnej sztuce czechosłowackiej tego rodzaju prace były bardzo niezwykłe i prowokacyjne, dlatego wyjaśnienie ze strony uznanego autorytetu i przebywanie pod egidą uczelni było tak ważne dla tego typu prac. Šmok mógł argumentować, że kolorowe zdjęcie wagonu kolejowego może być dziełem sztuki. Objaśniał też sposób pracy Máry tym, że ujęcia poza iluzją przestrzennej całości nie dostarczają informacji ani o rzeczywistej wielkości przedstawionego obiektu, ani o jego położeniu w przestrzeni. (Nie wiadomo na przykład, co tak naprawdę było na górze, a co na dole). Rok później Mára włączył do “Mechanicznych martwych natur” monumentalne tryptyki “Żółty tył ciężarówki” i “Blacha”, których wymiary były w ówczesnej Czechosłowacji absolutnie wyjątkowe. (Każda część tryptyku Cibachrome miała wymiary 100x80 cm lub 100x100 cm.) Jego fotografie były pod każdym względem nowe i szybko trafiły do specjalistycznych periodyków publikowanych na bardziej tolerancyjnym Zachodzie. (...)

Antonín Dufek: Pavel Mára: Concepts, Shapes and Colours. (Wstęp z monografii Mary opublikowanej w 2015 r.). Tłumaczenie Łukasz Cyrus.

Pavel Mára - 4Serie

Miejsce wystawy: Galeria Katowice ZPAF