Prezes i Zarząd Stowarzyszenia Międzynarodowe Triennale Grafiki w Krakowie zapraszają w piątek 7 listopada 2025 roku, o godz. 18.00 do Galerii Centrum na wernisaż wystawy z cyklu Laureaci w Centrum uwagi "Terytoria" której autorem jest Michał Pietrzak - laureat Nagrody im. Witolda Skulicza MTG 2024. Wystawa potrwa 28 listopada 2025 roku roku.

„Terytorium” w kontekście współczesnej sztuki kojarzy się przede wszystkim z wielokrotnie adaptowaną powieścią Michela Houellebecqa La carte et le territoire (2010). Tytułowy bohater, artysta Jed Martin odnosi w niej sukces, wystawiając wierne (sic) fotografie map Michelina. Kolejne oczywiste odniesienie to opowiadanie Jorge Luisa Borgesa O ścisłości w nauce, w którym narrator rekonstruuje bajkę o starożytnym cesarstwie kartografów, tworzących mapy tak wierne rzeczywistości, że ostatecznie czyniące odwzorowane krainy niepotrzebnymi. W obu przypadkach powraca pytanie o relację mapy i terytorium. Czy mapa jest zaledwie wtórna wobec terytorium – jako symboliczne, schematyczne czy umowne przedstawieniem fizycznej, namacalnej przestrzeni – czy może uprzednia i bardziej istotna, będąc sposobem myślenia o tej przestrzeni, modelem czy wizerunkiem, który ją zakłada, lecz się z nią nie pokrywa? W przypowieściach zakłada się milcząco, że samo terytorium jest zastanym, jakby „naturalnym”, faktem. Tymczasem stanowi zaledwie umowną namiastkę fizycznej przestrzeni, wydzieloną na mocy czyjejś decyzji; kolejny ludzki konstrukt, któremu na różne sposoby nadajemy pozory obiektywności.

Michał Pietrzak mapuje terytorium, geometryzując je spojrzeniem. Samo kadrowanie nie jest tak niewinne, jak mogłoby się wydawać. Defragmentując (wydzielając terytorium) determinuje ono przestrzeń i narzuca jego wizję. Odtąd widzimy tak, jak artysta, a nie widzimy, tego, co subiektywnym gestem usunął poza obręb naszego widzenia. Oczywiście medium wyostrza szczegóły, ale równocześnie marginalizuje te na obrzeżach, strącając je w niewidzialność. Artysta gestem i spojrzeniem powołuje rzeczy do widzenia, równocześnie unicestwiając inne. Dzieli i rządzi. Czy da się złagodzić, zneutralizować tę przemocową, upolitycznioną wizję terytorium? Michał Pietrzak przechwytuje terytorium, wprowadzając w intencjonalnie wykadrowane fragmenty przestrzeni abstrakcyjne luki, które do terytorium nie należą, które terytorium rozszczelniają. Taki gest, bazując na terytorium, równocześnie je kwestionuje. Zwraca też uwagę na złudność postrzegania (jak i samej sztuki) – mówi o tym, że z daleka i na obrazie czy w przedstawieniu „widok jest piękny” (a wszystko zgadza się z terytorium), a z bliska, w fałdach rzeczywistości, widać inaczej i co innego.

Agnieszka Bandura / Terytoria. Próba przejęcia. O pracach Michała Pietrzaka [fragment]

Kuratorka wystawy dr Agnieszka Bandura.

Michał Pietrzak. Urodzony w Bystrzycy Kłodzkiej. Mieszka i pracuje we Wrocławiu. Doktor sztuki. Absolwent Wydziału Grafiki i Sztuki Mediów Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, Wyższego Studium Fotografii w Jeleniej Górze oraz Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej. Laureat Nagrody im. prof. Witolda Skulicza na Międzynarodowym Triennale Grafiki w Krakowie oraz Stypendium Województwa Dolnośląskiego. Wyróżniony w konkursie Nagroda Roku ZPAP Wrocław. Nagrodzony Odznaką Honorową „Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego”. Artysta, architekt, pedagog. Prezes Okręgu Dolnośląskiego Związku Polskich Artystów Fotografików oraz członek Związku Polskich Artystów Plastyków. Swoją twórczość prezentował wielokrotnie w kraju i za granicą na wystawach indywidualnych i zbiorowych oraz w licznych publikacjach. Jego prace znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Stowarzyszenia Międzynarodowego Triennale Grafiki w Krakowie, Fundacji Sztuki Współczesnej In Situ w Sokołowsku, Miasta Wrocławia oraz kolekcjach prywatnych. W swoich działaniach poszukuje swoistego rodzaju kompromisu pomiędzy czysto konceptualnymi a formalnymi środkami wyrazu, między którymi stawia znak równości. Wychodzi daleko poza granice klasycznie pojmowanej fotografii. Traktuje ją instrumentalnie. Łączy z innymi mediami, nadając obrazowi wysublimowaną wielowymiarowość w przestrzeni i czasie.

Michał Pietrzak - Terytoria

Strona www: http://www.michalpietrzak.pl