Muzeum Rzemiosła w Krośnie zaprasza w czwartek 22 maja 2025 roku, o godz. 18.00 do Piwnicy PodCieniami na wystawę fotografii promującą album fotografii Krzysztofa Szlapy "Kraina". Wystawa będzie czynna od 8 maja do 8 czerwca 2025 roku. Wstęp wolny.
"Kraina" to określenie terytorium wymykającego się podziałom administracyjnym, którego nie wyznacza się granicami państw i okręgów. Odnosi się do spójności geograficznej, przyrodniczej czy etnograficznej, a także do miejsc wyobrażonych, baśniowych. Tytułując w ten sposób swój cykl fotografii wykonywanych miedzy Krempną a Komańczą, Krzysztof Szlapa skłania odbiorcę do refleksji nad tym, co składa się na wyjątkowość K/krainy. Czy jest to ukształtowanie terenu? A może konkretny styl architektury? Ekosystem? Czy też może skojarzenia i wspomnienia, budowane na trudnej historii regionu pogranicza? Odpowiedzi na te pytanie, których domagają się prezentowane w albumie zdjęcia, będą różne i nierzadko wykluczające się, bo też Artysta czerpie z różnych konwencji fotograficznych: zarówno z fotografii przyrodniczej, jak i z nurtów uniwersalizujących czy mitologizujących konkretne widoki.
Znamienne, że w czasie, kiedy Szlapa pracuje nad cyklem, termin "kraina" rozważa też reporter i aktywista klimatyczny Filip Springer w na poły faktograficznej, na poły fikcjonalnej literackiej podróży po Ziemiach Odzyskanych, a więc po drugiej stronie umownego środka Polski. W „Mein Gott, jak pięknie” autor odkrywa, że „Kraina – której nazwę zapisuje zawsze z wielkiej litery - nie jest czymś stałym. To raczej forma skupienia krajobrazu”, a zatem nie istnieje ona niezależnie od tego, kto w niej jest. Patrzy na nią, podróżuje po niej, doświadcza jej, rozumie ją. Dla każdego zatem k/Kraina objawia się gdzie indziej i kiedy indziej, stanowiąc otwarte terytorium, pozbawione wyrazistych granic, a wytyczone relacją człowieka do przestrzeni.
Szlapa podąża sobie wiadomymi ścieżkami, wyzyskując na pozór tylko sztampowe motywy z południowo-wschodniego pogranicza: cebulaste kopuły cerkwi, drewniane domy w kolorze ugru, zalesione zbocza, ślady wysiedlonych wsi. Zdjęcia "Krainy: to widoki krajobrazu rozumianego jako miejsce spotkania między człowiekiem a tym, co poza-ludzkie. W tym duchu pisał o krajobrazie Tadeusz Sławek: „Krajobraz zatem to rozumienie i obdarzanie świata sensem” i wydaje się, że to właśnie oferuje Fotograf patrzącemu. Poszczególne ujęcia z cyklu wykraczają poza dokumentację miejsca czy badawcze spojrzenie przyrodnika lub etnografa, pejzaż jest wprawdzie rozpoznawalny, ale ramy kadrów to rozszerzają się tak, aż gubi się szczegółowość obserwacji, to ścieśniają, aż detal staje się abstrakcyjny. Gry z głębią ostrości zaskakują odbiorcę, inscenizując fotograficzny realizm magiczny. A zatem nie ma tu dystansu właściwego fotografii krajobrazowej czy przyrodniczej, Artysta dodaje swoją wiedzę i doświadczenie K/krainy.
"To Kraina określa czas i miejsce. To ona wpuszcza mnie do środka. W drugą stronę to nie działa" – to znów Springer spostrzegający, że terytorium ma swoją sprawczość, nie podlega ludzkiemu panowaniu. Fotografia ma w sobie tę wyjątkową właściwość, że jest zapisem zarówno rzeczywistości przed obiektywem, jak i spojrzenia, jakim tę rzeczywistość obdarza fotografujący. Jego - lub jej – perspektywa tworzy obrazy, których nie sposób zaobserwować gołym okiem, nawet jeśli staniemy w tym samym miejscu. A do K/krainę wejdzie tylko ten, którego ona zawoła.
Czy rozpoznasz swoją Krainę w zdjęciach Krzysztofa Szlapy?
Justyna Hanna Budzik
Krzysztof Szlapa urodził się w 1987 roku w Katowicach. Artysta fotografik. Autor siedemnastu wystaw indywidualnych i uczestnik wielu wystaw zbiorowych, od 2014 roku był współkuratorem w fotograficznej Galerii Pustej cd. w Jaworznie, w latach 2014–2019 kurator galerii sztuki Za Szybą w Katowicach, od 2013 roku członek Związku Polskich Artystów Fotografików Okręg Śląski, gdzie pełnił funkcję sekretarza zarządu. Laureat Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Młoda Polska w 2023 roku. Stypendysta Marszałka Województwa Śląskiego w dziedzinie kultury w roku 2017. Inicjator wielu wydarzeń kulturalnych upowszechniających fotografię artystyczną takich jak: wernisaże wystaw, warsztaty oraz spotkania autorskie we współpracy z różnymi lokalnymi intytulacjami. Mieszka w Katowicach, na co dzień pracuje w Szkole Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego.
Krzysztof Szlapa - Kraina
Miejsce wystawy: Muzeum Rzemiosła
Adres: Rynek 5 : Krosno
