Katalog wystawy fotografii Joanny Helander "Powroty. Fotografie" która była prezentowana w Galerii Sztuki Współczesnej Biura Wystaw Artystycznych w Katowicach w 1994 roku, zorganizowa w ramach Katowickich Spotkań Twórców i Teoretyków Sztuki.
Joanna Helander fotografuje tylko ludzi bliskich. Tak bliskich, że być może wszystko co na jej zdjęciach oglądamy, jest swoistym autoportretem. Jest poszukiwaniem siebie poprzez ludzi, siebie w ludziach. Jest próbą zatrzymania, choćby na moment, drobin własnej tożsamości. (...)
Leonard Neuger
Powroty. Fotografie / Returning. Photographs
- Fotografie: Joanna Helander
- Teksty: teksty: Joanna Helander, Walter Laqueur, Ryszard Krynicki, Stanisław Barańczak, Hans Magnus Enzensberger, Leonard Neuger
- Wydawca: Wydawnictwo a5
- Rok wydania: 1994
- ISBN: 83-85568-10-7
- Ilość stron: 39
- Wymiary: 167x236mm
- Oprawa: miękka
- Język: polski, angielski
- Wydanie: pierwsze
Joanna Helander - ur. 1948 w Rudzie Śląskiej, zamieszkała w Szwecji. Fotografka, reżyserka filmów dokumentalnych, pisarka i tłumaczka. Znana dokumentalistka życia codziennego w PRL-u oraz autorka filmowych i fotograficznych portretów przedstawicieli polskiej i szwedzkiej kultury. Studiowała romanistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie aktywnie brała udział w opozycji demokratycznej w 1968 roku. Do Szwecji wyemigrowała w 1971 roku, tam też ukończyła studia fotograficzne. W 1978 roku wydała swój pierwszy album fotograficzny „Kobieta”, który ukazał się tylko w języku szwedzkim, podobnie jak i „Gerard K-listy z Polski". W 1983 roku otrzymała prestiżową szwedzką nagrodę Fotografa Roku. W 2019 ukazał się w Polsce jej album "Baby Patrzą". Wraz z Bo Perssonem tłumaczyła wiersze poetów tzw. Nowej Fali, a w 1994 roku ukazał się zbiór wierszy Ryszarda Krynickiego "Planeta Fantasmagoria" wraz z jej fotografiami. W 1999 opublikowała po polsku i szwedzku książkę "Gdyby ta Polka była tutaj z nami”, wokół Nagrody Nobla dla Wisławy Szymborskiej. Wraz z Bo Perssonem zrealizowała wielokrotnie nagradzane autorskie filmy dokumentalne m.in. "Teatr Ósmego Dnia", "Powroty", "Walc z Miłoszem". W długometrażowym filmie "Watching the Moon at Night, o terroryzmie i antysemityzmie" Wisława Szymborska czyta swoje wiersze.