Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach zaprasza 29 listopada 2024 roku, o godz. 18.00 na wernisaż wystawy fotografii "Podążając za cieniem" której autorem są Joanna Helander oraz Bo Persson. Wystawa zostałą zorganizowana w ramach XXXIII Festiwalu Ars Cameralis, potrwa do 26 stycznia 2025 roku.

(...) Przygotowana w BWA wystawa odsłania fotograficzno-filmowe imaginarium Joanny Helander współtworzone wraz z Bo Perssonem. Ontologiczny związek pomiędzy mediami staje się tutaj pretekstem do wydobycia motywów od ponad pięciu dekad konsekwentnie obecnych i rozwijanych w twórczości artystki, a następnie zdobywających swoją kontynuację lub dopowiedzenie w filmach takich jak: „Teatr ósmego dnia” („Teater åttonde dagen”, 1992), „Powroty” („Aterkomster”, 1994), „Bliźniaczki z Krakowa” („Tvillingarna fran Krakow”, 1994), „Walc z Miłoszem” (1997), „Watching the Moon at Nigh” (2016). Zaprezentowane na wystawie prace opowiadają historie odjazdów, powrotów, przyjaźni, fascynacji. Są także refleksją nad mechanizmem pamięci i zapomnienia, są dokumentem, w którym czułość patrzącego lub – jak napisał Stanisław Barańczak – miłość „nie degeneruje się nigdy w łatwy sentymentalizm, a krytycyzm nie staje się nigdy prostym gestem potępienia.

Ada Grzelewska

Joanna Helander fotografka, reżyserka filmów dokumentalnych, pisarka i tłumaczka. Znana dokumentalistka życia codziennego PRL-u, autorka filmowych i fotograficznych portretów przedstawicieli polskiej i szwedzkiej kultury. Studiowała romanistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1968 roku aktywnie działała w opozycji demokratycznej. W 1971 roku wyemigrowała do Szwecji. Tam też ukończyła studia fotograficzne, wydała swój pierwszy album „Kobieta” (1978) oraz opowieść o losach swojej śląskiej rodziny, album „Gerard K. – listy z Polski” (1986), a także otrzymała prestiżową nagrodę Fotografa Roku (1983). Joanna Helander jest również autorką polsko-szwedzkiej książki „Gdyby ta Polka była tutaj z nami” (1999), której tematem jest Nagroda Nobla przyznana Wisławie Szymborskiej, albumu „Baby patrzą. Fotografie 1976–2012” (2019) oraz – wspólnie z Arkadiuszem Golą – albumu „Nieznany dworzec” (2019), w którym zdjęciom towarzyszą wiersze Ryszarda Krynickiego. Wspólnie z Bo Perssonem, poza autorskimi filmami dokumentalnymi, stworzyła wiele poetyckich diaporam, które łączą fragmenty filmów, fotografie i muzykę. Odznaczona Krzyżem Wolności i Solidarności, medalem Instytut Badania Reżimów Totalitarnych w Pradze oraz Senatu Parlamentu Republiki Czeskiej. Honorowa Obywatelka Rudy Śląskiej. Mieszka i pracuje w Göteborgu i Krakowie.

Bo Persson szwedzki reżyser filmowy i teatralny, autor sztuk teatralnych i scenariuszy filmowych. Wiele lat spędził w Rzymie i Paryżu, gdzie studiował filozofię, antropologię i filmoznawstwo. Od początku lat siedemdziesiątych tworzy projekty artystyczne, których tematem jest Europa Środkowa, konflikt między człowiekiem a państwem, pamięć i zapomnienie w społeczeństwach rządzonych przez reżimy totalitarne. W 1987 roku wspólnie z Joanną Helander założył niezależne studio filmowe Kino Koszyk z siedzibą w Göteborgu, które specjalizuje się w kreacyjnych filmach dokumentalnych, jak „Teatr Ósmego Dnia” (1992), „Powroty” (1994), „Bliźniaczki z Krakowa” (1994), „Walc z Miłoszem” (2011) i „Watching the Moon at Night” (2016). Wspólnie z Joanną Helander tłumaczył również na język szwedzki dzieła wielu polskich twórców, między innymi zbiór wierszy Ryszarda Krynickiego „Planeta Fantasmagoria” i wspomnienia Władysława Bartoszewskiego „Warto być przyzwoitym”. Laureat nagrody Gloria Artis przyznawanej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2016) oraz – wspólnie z Joanną Helander – nagrody specjalnej przyznanej przez Władysława Bartoszewskiego za promocję polskiej kultury za granicą (2001). Mieszka i pracuje w Sztokholmie.

Zapraszają: Śląskie. Pozytywna energia, Instytucja Kultury Ars Cameralis, Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach, UM Katowice.

Kuratorka: Ada Grzelewska

Współpraca kuratorska: Marek Zieliński, Marek Kuś

Joanna Helander, Bo Persson - Podążając za cieniem