Galeria ZPAF w Krakowie zaprasza od 12 listopada 2020 roku na wystawę fotografii Ireny Elgas-Markiewicz "Fotografia". Wystawa czynna do 18 grudnia 2020 roku, z możliwością przedłużenia do końca stycznia 2021 roku.

Ta wystawa jest z jednej strony zaproszeniem do odwiedzin stron cyfrowego muzeum ZPAF Okręgu Krakowskiego, na których udało się zgromadzić już sporą część spuścizny artystki. Z drugiej strony prezentowane prace, częściowo oryginalne, przygotowane przez autorkę ponad 50 lat temu, oraz te żmudnie oczyszczone i przywrócone cyfrowo pozwalają bezpośrednio i na nowo przyjrzeć się twórczości fotografki, która balansowała pomiędzy fotografią reporterską a metaforyczną.

Prace wybrane do wystawy autorka wykonała w latach 50. i 60. ubiegłego wieku głównie w Polsce, Włoszech i Egipcie. W zestawie z Polski znajduje się jedna z najsławniejszych fotografii artystki „Nigdy więcej wojny”. Odnajdziemy tu świat, który już odszedł, lecz na zdjęciach Ireny Elgas-Markiewicz tętniący życiem i emanujący klimatem tamtych czasów.

W pracach z podróży do Włoch i Egiptu urzeka swoboda, z jaką fotografka łączy nienaganną kompozycję przestrzeni z wpisaną w nią sytuację reporterską. Pani Irena swe oko reportera łączy z mocą zjednywania sobie ludzi. Artystka umiejętnie pokazuje wielowarstwowość fotografowanego świata, zarówno pod względem formalnym jak znaczeniowym i bezbłędnie łączy komunikatywność uczuć z formą obrazu.

Muzeum ZPAF pozwala zachować w pamięci zbiorowej jedną z ważnych polskich dokumentalistek dwudziestego wieku. Pani Irena dokumentowała zarówno życie prywatne jak zdarzenia polityczne. Do najstarszych fotografii, które znalazły się na stronach cyfrowego muzeum należą unikatowe zdjęcia z przerwanego przez wojsko pochodu 3 maja w 1946 roku w Krakowie.

Zawodowo dokumentowała i systematyzowała zdjęcia zabytków ale jako artystka nie ograniczała się ani tematycznie ani formalnie. Być może wojenne przejścia a może temperament Pani Ireny spowodował, że lubiła doświadczać życia nawet ekstremalnie, skakała ze spadochronem, jeździła na nartach, żeglowała na łodziach i bojerach nie zapominając o fotografowaniu swych pasji.

Danuta Węgiel

Irena Elgas-Markiewicz (1921-2019) - architektka, fotografka, dokumentalistka, członkini ZPAF od 1953 roku. Wcześniej harcerka, więźniarka niemieckiego obozu koncentracyjnego w Ravensbruck, żołnierz AK. Odznaczona Krzyżem Oficerskim Odrodzenia Polski. Wychowała się w rodzinie fotografów – jej babcia, Leopoldyna Januszowa była jedną z pierwszych fotografek w Polsce, a dziadek, Edward Janusz od 1886 roku prowadził zakład fotograficzny w Rzeszowie. Po wojnie, w 1945 roku Irena otrzymała dyplom ukończenia szkoły fotograficznej. Studiowała architekturę na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. W latach 60. dostała przydział do prac konserwatorskich, podczas których wykonywała dokumentacje zabytków m.in. zamku w Baranowie, Łańcucie, Nidzicy, Czorsztynie. W latach 1952–1970 współpracowała z Wydawnictwem Arkady. W 1959 roku, na zlecenie miasta zrealizowała duży materiał z okazji 10-lecia budowy Nowej Huty. Ma na swoim koncie zdjęcia z wydarzeń politycznych i sportowych. W latach 1961–81 była prezesem i wiceprezesem ZPAFu Okręgu Krakowskiego. Wielokrotnie nagradzana za twórczość i opiekę na zabytkami. Jej prace znalazły się w Zachęcie na wystawie "Dokumentalistki – polskie fotografki XX wieku" w 2008 roku. Irena Elgas-Markiewicz była osobą barwną i niezwykle aktywną sportowo, latała na szybowcach, żeglowała, jeździła na nartach i bojerach.

Kuratorzy wystawy: Danuta Węgiel i Maciej Plewiński.

W listopadzie Galeria ZPAF pozostaje zamkniętą.

Irena Elgas-Markiewicz - Fotografia

Miejsce wystawy: Galeria ZPAF Kraków