Album "Fotografie bez cenzury 1976-1989. Nieoficjalny portret PRL" jest to praca zbiorowa wydana przez Instytut Pamięci Narodowej w 2014 roku. Publikację opracowali Paweł Sasanka, Sławomir Stępień, Tomasz Gleb. W książce znalazł się również tekst Krzysztofa Jureckiego pt. "Polska fotografia niezależna. Awangarda i reportaż wobec ideologii i polityki PRL".
Przez 45 lat istnienia realnego socjalizmu nad Wisłą jednymz jego fundamentów była kontrola nad informacją. Pęknięcie w tym monolicie pojawiło się w 1976 r., wraz z narodzinami opozycji demokratycznej. W latach 1980-1981 przestrzeń wolności poszerzyła się tak bardzo, że wprowadzenie stanu wojennego nie mogło przywrócić monopolu państwa w dziedzinie informacji. Fotografie dokumentujące rzeczywistość niewygodną dla władz PRL były ważnymelementem tej przestrzeni aż do 1989 r. Dziś są dowodem skuteczności niezależnego obiegu informacyjnego i częścią zjawiska określanego mianem "kultura niezależna".
Autorami zdjęć byli zarówno fotografowie związani zopozycją oraz prasą niezależną, jak i fotoamatorzy, tzw. świadkowie chwili, którzy mieli szczęście znaleźć się w odpowiednim miejscu i czasie. Łączyło ich poczucie obowiązku, by "dać świadectwo", niekiedy z dramatycznych wydarzeń - w celu przebicia fasady reżimowych kłamstw, a zarazem z myślą oprzyszłości, o historii.
Fotografie bez cenzury 1976-1989. Nieoficjalny portret PRL
- Opracowanie: Paweł Sasanka, Sławomir Stępień, Tomasz Gleb
- Tekst wprowadzający: Krzysztof Jurecki
- Redakcja: Paweł Sasanka, Sławomir Stępień
- Korekta: Monika Bielak
- Projekt graficzny: Adam Zaremba
- Wydawnictwo: Instytut Pamięci Narodowej
- Rok wydania: 2014
- ISBN: 978-83-7629-642-5
- Oprawa: twarda
- Ilość stron: 319
- Wymiary: 245x302 mm
- Język: polski
- Wydanie: pierwsze