Dolnośląskie Centrum Fotografii Domek Romański we Wrocławiu zaprasza 12 sierpnia 2015 roku o godz. 17.00 na wernisaż wystawy fotografii Bolesławy i Edmunda Zdanowskich „Z niepewności w niepewność: uchodźcy wojenni na Litwie w latach II Wojny Światowej”.
Dzięki uprzejmości Muzeum Narodowego im. M.K. Čiurlionisa w Kownie wykonaliśmy fotokopie oryginalnych 76 fotografii, ukazujących codzienne życie uchodźców w Wilnie na przełomie 1939 i 1940 roku. Na fotografiach uwiecznieni są Litwini, Polacy i Żydzi.
Kurator Vaida Sirvydaitė-Rakutienė o wystawie:
Po napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę 1 września 1939 r. Litwę zalały tłumy uchodźców – ludności cywilnej oraz internowanych żołnierzy polskich. Nieco później, w październiku 1939 r., przybyli też mieszkańcy Niemiec i Związku Sowieckiego, zmuszeni przez tamtejsze władze do opuszczenia swoich krajów.(…)
Atmosferę panującą w Wilnie w końcu 1939 – na początku 1940 r. uwiecznili na swoich zdjęciach Edmund i Bolesława Zdanowscy, którzy podjęli się wykonania tej misji na zamówienie Towarzystwa Pomocy Wileńszczyźnie. (...) Zarówno same fotografie, jak i komentarze są cennym ikonograficznym źródłem wiedzy o codzienności pozostającej w cieniu wydarzeń historycznych 1939 r., odzwierciedlającym socjalne, społeczne, kulturalne i emocjonalno-psychologiczne aspekty życia uchodźców w Wilnie.
Wystawa zachęca do zwrócenia uwagi na wartości ogólnoludzkie, dostrzeżenie znaczenia działalności organizacji i towarzystw społecznych, takich jak Czerwony Krzyż, Towarzystwo Dobroczynności Litwinów Wileńskich, Kobiecy Komitet Pomocy i in., które wyciągnęły pomocną dłoń ludziom dotkniętym nieszczęściami wojennymi.
Bolesława (1908-1982) i Edmund (1905-1984) Zdanowscy - są przedstawicielami wileńskiej szkoły fotografii. Byli uczniami, a później współpracownikami słynnego wileńskiego fotografika – Jana Bułhaka. Oprócz pracy twórczej zajmowali się także nauczaniem fotografii. Edmund Zdanowski od 1929 r. pracował jako instruktor w Zakładzie Fotografii Artystycznej na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie. Pobrali się w 1930 roku, a od 1934 roku wspólnie prowadzili w Wilnie własny zakład fotograficzny. Razem realizowali także tematy fotograficzne, dlatego też swoje fotografie sygnowali jako wspólne dzieło. W latach 30. i 40. XX w. niestrudzenie dokumentowali Wilno, począwszy od planów ogólnych na detalach architektonicznych kończąc. Opuszczając Wilno w 1945 r. zostawili 439 szklanych negatywów, w obecnym Litewskim Muzeum Malarstwa. W 1945 roku Bolesława i Edmund Zdanowscy osiedlili się w Gdyni, gdzie kontynuowali swoją drogę artystyczną i pedagogiczną. Założyli pierwszą na Wybrzeżu szkołę fotograficzną – współtworzyli Liceum Fotografiki Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych w Gdyni, w 1952 roku przekształcone w Technikum Sztuk Plastycznych w Gdyni-Orłowie. Oboje pracowali tam aż do 1970 r. Przez 25 lat pracy zawodowej Zdanowscy wykształcili około 500 uczniów - późniejszych artystów fotografików, operatorów telewizji i filmu, pedagogów fotografii. Ciągle bliski był im temat miasta. Fotografowali Gdańsk i Gdynię uwieczniając na fotografiach ciekawe miejsca i przemiany zachodzące w miejskim krajobrazie.
Dolnośląskie Centrum Fotografii „Domek Romański”
Adres: pl. bpa Nankiera 8, 50-140 Wrocław
Bolesława i Edmund Zdanowscy - Z niepewności w niepewność: uchodźcy wojenni na Litwie w latach II Wojny Światowej
Wernisaż wystawy: 12 sierpień 2015 r., godz. 17.00
Termin wystawy: 6 sierpień - 21 wrzesień 2015 r.
