Pałac Schoena Muzeum w Sosnowcu oraz Instytucja Kultury Ars Cameralis zapraszają 26 października 2023 roku, o godz. 18.00 na wernisaż wystawy fotografii Arkadiusza Goli "INNY [NIE] OBCY", prezentujący zbiór zdjęć wykonanych w latach 1991-2023, ukazujących świat górnośląskich Romów. Spotkanie będzie tłumaczone na polski język migowy. Wystawa zorganizowana w ramach XXXII Festiwalu Ars Cameralis, potrwa do 10 grudnia 2023 roku.

Fotografie Arka Goli są zapisem spotkań w gronie romskich przyjaciół, próbą przeniknięcia rzeczywistości, która odsłania się przed jego oczyma. On rozumie, iż są otoczeni głęboką pamięcią przesuniętą w mglistą senną ciszę. To trudne wyzwanie odczytać mity ich świata, tak często niszczonego ciosami cywilizacji, uderzanego przez wszechmocną historię, brutalną politykę i brak tolerancji. Gola zaczyna więc obserwować proste i banalne czynności dnia codziennego, chwile przymierzanych, a następnie nakładanych ubrań, przedmioty, często o wymiarze magicznym, wypełniające ich mieszkania. Uwiecznia słowa wpadające w jego oczy, chce zrozumieć ich brzmienie i odkryć tajemnicę języka. Nasłuchuje wypowiadanych szeptem lub krzykliwych fraz, jak również trzasku drzwi i szelestu szuflad w szafie. Doświadcza smaków oraz zapachów unoszących się nad stołem, ogląda obrazy zawieszone na ścianach, uzyskując świadomość, iż to skrzące iskry, prześwity światów, do których wracają, rozkwitających z przepychu pamięci. Dym z papierosa, skłębiający się w cwałujące chmury na wietrznym niebie, wspomnienia przodków, którym dziś oddaje się granitowy hołd, szmer ulicy poruszający widmowe tabory ciągnięte przez niewidzialne konie, wśród kwiatów na zielonych łąkach.

Marek Zieliński

Arkadiusz Gola, romami zainteresował się jeszcze w latach dziewięćdziesiątych – to właśnie wtedy był napływ romskich uchodźców z Rumunii, dla których Polska była przystankiem tranzytowym w podróży do zachodniej Europy. Gola został przyjęty i zaakceptowany przez społeczność romską. Jak sam artysta mówi:

Kiedy pokazuję zdjęcia z romskich domów, często pada pytanie, czy się nie boję. Zawsze odpowiadam, że Roma nie trzeba się bać, tylko go poznać. W moim długoletnim fotografowaniu Górnego Śląska jest obszar dotyczący społeczności Romów, których spora część mieszka w miastach aglomeracji. Prędzej czy później każdy musi ich spotkać. Pytanie tylko, jak z tego spotkania skorzysta. Mnie Romowie zawsze ciekawili swoją innością, odrębnością i niezwykłą, szlachetną fotogenicznością.

Arkadiusz Gola - fotograf, kurator wystaw, wykładowca w Instytucie Twórczej Fotografii Uniwersytetu Śląskiego w Opawie. Członek Związku Polskich Artystów Fotografików, ambasador marki FUJIFILM. Autor książek: "Poziom na dwa łamy. Śląska fotografia prasowa w »Trybunie Robotniczej« i »Dzienniku Zachodnim« 1960-1989", "Ludzie z węgla", "Stany graniczne", "Ogrodowa 1", "Nieznany dworzec" czy "Drogi". Laureat nagród w najważniejszych krajowych konkursach fotografii prasowej, między innymi Polskiej Fotografii Prasowej, Śląskiej Fotografii Prasowej i Grand Press Photo. Dwukrotny stypendysta Marszałka Województwa Śląskiego, w 2010 roku wyróżniony Nagrodą Prezydenta Miasta Zabrze, a w 2017 roku odznaczony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego odznaką honorową "Zasłużony dla Kultury Polskiej".

Autor licznych książek: "Poziom na dwa łamy. Śląska fotografia prasowa w »Trybunie Robotniczej« i »Dzienniku Zachodnim« 1960–1989", "Ludzie z węgla", "Stany graniczne", "Ogrodowa 1", "Nieznany dworzec" czy "Drogi". Laureat nagród w najważniejszych krajowych konkursach fotografii prasowej,w 2010 roku wyróżniony Nagrodą Prezydenta Miasta Zabrze, a w 2017 roku odznaczony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego odznaką honorową "Zasłużony dla Kultury Polskiej".

Gola zajmuje się fotografią dokumentalną. Przede wszystkim rejestruje zmiany zachodzące w społeczeństwie polskim po 1989 roku, szczególnie w miejscach związanych z przemysłem. Od 1991 roku pracuje jako fotoreporter prasowy, a od 1996 roku – w redakcji "Dziennika Zachodniego" na Górnym Śląsku. Zdjęcia Arkadiusza Goli były prezentowane na licznych wystawach w kraju i zagranicą, znajdują się także w zbiorach między innymi Muzeum Śląskiego w Katowicach, Muzeum Miejskiego w Zabrzu, Muzeum Historii Fotografii im. Walerego Rzewuskiego w Krakowie czy Muzeum Umění w Ołomuńcu.

Kurator Marek Zieliński.

Wystawa odbędzie się dzięki: Województwu Śląskiemu oraz Instytucji Kultury Ars Cameralis.

Mecenasi Muzeum: Janpol Fabryka Materacy, EO Będzin, FAKOP.

Arkadiusz Gola - INNY [NIE] OBCY